Tuesday, January 7, 2025

Üniversitelerde Ders Yükü Dağılımındaki Eşitsizlikler

Özet

Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi 2017 yılı Sayıştay denetim raporunda ortaya konulan ders yükü dağılımındaki eşitsizlik sorununu incelemektedir. Raporda, bazı öğretim üyelerinin zorunlu ders yüklerini tamamlamadığı, buna karşın diğer öğretim elemanlarına ek ders yükü yüklenerek ödeme yapıldığı belirtilmiştir. Bu durum, kamu kaynaklarının verimli kullanılmadığına ve akademik kalite ile eşitliğin zedelendiğine işaret etmektedir. Ayrıca, bu çalışma diğer üniversitelerde benzer sorunları inceleyerek, Sayıştay, ABET ve MÜDEK kriterleri ışığında çözüm önerileri sunmaktadır.

Giriş

Yükseköğretim kurumlarında ders yüklerinin adil ve şeffaf bir şekilde dağıtılması, akademik bütünlük, kaynak verimliliği ve personel motivasyonu açısından kritik bir öneme sahiptir. Ancak, İstanbul Üniversitesi'nde 2017 yılında yapılan Sayıştay denetimi, bu alanda önemli sorunlar olduğunu ortaya koymuştur. Raporda, birçok öğretim üyesinin zorunlu ders yüklerini tamamlamadığı ve bu nedenle diğer öğretim elemanlarına fazla yük yüklenerek ek ödeme yapıldığı belirtilmiştir. Bu eşitsizlik, ders yükü politikalarının ulusal ve uluslararası akreditasyon standartlarına uyumu konusunda endişeler yaratmaktadır.

Bu makale, İstanbul Üniversitesi örneğinden yola çıkarak diğer üniversitelerdeki benzer eşitsizlikleri ele almaktadır. Tartışma, Sayıştay kriterleri ile ABET (Mühendislik ve Teknoloji Akreditasyon Kurulu) ve MÜDEK (Mühendislik Eğitimi Akreditasyon Derneği) standartları çerçevesinde yürütülmüş ve bu sorunları gidermek için uygulanabilir çözüm önerileri sunulmuştur.

Vaka Çalışması: İstanbul Üniversitesi

Sayıştay Bulguları

2017 yılı denetim raporu, birçok öğretim üyesinin zorunlu ders yüklerini tamamlamadığını ve bu yüzden bazı öğretim elemanlarına ek ders yükü yüklenerek ek ödemeler yapıldığını ortaya koymuştur. Bu uygulama aşağıdaki mevzuatlarla çelişmektedir:

2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu: Öğretim üyelerinin haftalık asgari 10 saat, öğretim görevlileri ve okutmanların ise 12 saat ders vermesi zorunludur.
Sayıştay Denetim Standartları: Kamu kaynaklarının etkili kullanılması ve ders yükünün adil bir şekilde dağıtılmasını vurgular.

Raporda ayrıca şunlar vurgulanmıştır:

Kaynak tahsisindeki verimsizlikler.
Ek ders ödemeleri nedeniyle artan maliyetler.
Eşit olmayan ders yükü dağılımının, eğitim kalitesini olumsuz etkilemesi.

Üniversite Yönetiminin Yanıtı

İstanbul Üniversitesi yönetimi, bu eşitsizliklerin nedenlerini şu şekilde açıklamıştır:

Akademik dönem ortasında yeni atanan öğretim üyelerinin zorunlu ders yüklerini tamamlayamamış olması.
Yönetimsel görevler veya yurtdışı görevler nedeniyle ders programlarında değişiklikler olması.
Bazı uzmanlık gerektiren derslerde iç uzmanlığın yetersiz kalması nedeniyle dışarıdan öğretim elemanları atanması.

Bu sorunları gidermek için, "Ek Ders Otomasyon Sistemi" devreye alınmış ancak sistemik sorunların tamamen çözülemediği belirtilmiştir.

Daha Geniş Bir Perspektif: Diğer Üniversitelerdeki Zorluklar

Ders Yükü Dağılımındaki Eşitsizlikler

Benzer sorunlar diğer üniversitelerde de gözlemlenmektedir. Araştırma yoğun roller üstlenen veya yönetimsel görevleri bulunan öğretim üyeleri, genellikle daha az ders yükü alırken; kariyerinin başındaki akademisyenler ya da okutmanlar aşırı yüklenmektedir. Ders yükü politikalarındaki şeffaflık eksikliği, bu sorunu daha da körüklemektedir.

Eğitim Kalitesine Etkisi

Aşırı yüklenmiş öğretim elemanları, ders kalitesini sürdürmekte zorlanabilir, bu da öğrenci başarısını olumsuz etkiler. Aynı zamanda, az yüklenmiş öğretim üyelerinin uzmanlıklarının yeterince kullanılmaması, kurumun genel akademik potansiyelini düşürmektedir. Bu dengesizlikler, personel memnuniyetini azalttığı gibi akademik sürekliliği de tehdit eder.

Sayıştay, ABET ve MÜDEK Kriterleri Işığında Değerlendirme

Sayıştay Kriterleri

Sayıştay’ın kaynak verimliliği ve eşit ders yükü dağılımına vurgu yapması, küresel en iyi uygulamalarla uyumludur. Üniversitelerin şu önlemleri alınması gereklidir:

Ders yüklerini düzenli olarak izleme.
Ulusal mevzuata ve kurumsal politikalara uyum sağlama.
Ek ders ödemelerinde gereksiz harcamalardan kaçınma.

ABET ve MÜDEK Standartları

ABET ve MÜDEK akreditasyon standartları, dengeli ders yükü dağılımının eğitim kalitesini sağlamadaki önemine işaret eder. Temel ilkeler:

Öğretim elemanlarının araştırma, ders planlaması ve öğrenci rehberliği için yeterli zamana sahip olması gerekir.
Dengesiz ders yükü, program etkinliğini engelleyebilir ve akreditasyonu tehlikeye atabilir.
Eşit uygulamaları belgelemek, şeffaf bir yönetim sağlamak için şarttır.

Öneriler

Üniversite Yönetimlerine Yönelik

Otomasyon Sistemlerinin Yaygınlaştırılması: Ders yükü takibini ve adil dağılımı sağlamak için, "Ek Ders Otomasyon Sistemi" gibi sistemlerin kullanımı genelleştirilmelidir.
Hesap Verebilirlik Mekanizmaları: Bölüm başkanlarının adil ders dağılımından sorumlu tutulması sağlanmalıdır.
Destek Programları: Ders yükünü tamamlamakta zorlanan öğretim elemanları için zaman yönetimi ve ders planlaması eğitimleri sunulmalıdır.
Program Optimizasyonu: Ders programları, izinler veya yönetimsel sorumluluklar nedeniyle yaşanan aksaklıkları minimize edecek şekilde planlanmalıdır.
Öğretim Elemanlarının Görüşlerini Alın: Anketler yoluyla ders yükü konusundaki memnuniyetsizlikler tespit edilerek çözüm yolları aranmalıdır.

Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlara Yönelik

Akreditasyon Kriterlerinin Genişletilmesi: ABET ve MÜDEK, ders yükü eşitliğini değerlendirme kriterlerine dahil etmelidir.
Düzenli Denetimler: Bağımsız denetimlerle ulusal ve akreditasyon standartlarına uyum sağlanabilir.
En İyi Uygulamaların Yaygınlaştırılması: Dünya genelinde ders yükü dağılımı konusunda örnek uygulamalar geliştirilerek üniversiteler desteklenmelidir.

Öğrenci Perspektifinin Dahil Edilmesi

Ders yükü dağılımındaki eşitsizlikler, öğrenciler için şu sorunlara yol açabilir:

Danışmanlık hizmetlerine erişimde azalma.
Aşırı yüklenmiş akademisyenlerin verdiği derslerde kalite düşüşü.
Sınav ve ödev geri bildirimlerinin gecikmesi.

Bu sorunları gidermek için eşit ders yükü politikaları geliştirilmelidir.

Sonuç

İstanbul Üniversitesi örneği, ders yükü dağılımındaki eşitsizliklerin yalnızca akademik motivasyonu etkilemekle kalmayıp, aynı zamanda kamu kaynaklarının verimli kullanımını da engellediğini ortaya koymaktadır. 2017 yılı Sayıştay raporunda tespit edilen benzer sorunların 2024 yılında da devam ettiği anlaşılmaktadır (Sayıştay, 2024). Bu ders yükü dengesizlikleri, öğretim elemanlarının motivasyonunu olumsuz etkileyebilir, eğitim kalitesini düşürebilir ve öğrenci başarılarını olumsuz yönde etkileyebilir.

Sayıştay raporlarında önerilen çözümler önemli bir başlangıçtır ancak bu sorunların çözülebilmesi, daha fazla şeffaflık, denetim ve üniversitenin tüm paydaşlarının sürece dahil edilmesini gerektirmektedir. Ayrıca, ders yükü politikalarının ABET ve MÜDEK gibi uluslararası akreditasyon standartlarıyla uyumlu hale getirilmesi, kaynak tahsisi, eğitim kalitesi ve kurumların hesap verebilirliğini iyileştirecektir.

Sonuç olarak, ders yükü eşitsizliklerinin giderilmesi yalnızca adil bir dağılım sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda yükseköğretim sisteminin genel verimliliğini ve kalitesini artırmak için kritik bir adımdır. 2024 yılı raporunda yer alan önerilen düzeltici önlemler ve bu bulguların genel anlamı, yapısal reformların yükseköğretim kurumlarının etkinliğini ve sürdürülebilirliğini artırmak için gerekliliğini vurgulamaktadır.

Kaynakça

Sayıştay Başkanlığı (2018). Istanbul University 2017 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu. Retrieved from https://www.memurlar.net/common/news/documents/812221/istanbul-universitesi.pdf

Sayıştay Başkanlığı. (2024). Istanbul University 2023 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu. Retrieved from https://www.sayistay.gov.tr/reports/download/ZkYqBDNoj3-istanbul-universitesi

The Unequal Distribution of Teaching Workloads in Universities

Abstract

This study investigates the issue of unequal distribution of teaching workloads among faculty members, as revealed in the 2017 Istanbul University Sayıştay (Turkish Court of Accounts) audit report. The report highlights cases where some faculty members did not meet their mandatory teaching hours, while others were assigned additional teaching duties. This imbalance not only raises concerns about the effective use of public resources but also undermines academic quality and equality. Additionally, this study examines similar challenges in other universities, evaluates them through Sayıştay, ABET, and MÜDEK criteria, and provides actionable recommendations to mitigate these issues globally.

Introduction

In higher education institutions, the fair and transparent allocation of teaching workloads is critical for maintaining academic integrity, resource efficiency, and staff morale. However, the 2017 Sayıştay audit report on Istanbul University revealed significant issues in this area. Specifically, many faculty members failed to fulfill their minimum teaching obligations, leading to the assignment of extra duties to others. This disparity not only creates workload inequalities but also raises concerns regarding compliance with national and international accreditation standards.

This paper analyzes the findings from Istanbul University’s case and explores the implications of such disparities in other universities. The discussion is framed around Sayıştay criteria, as well as ABET (Accreditation Board for Engineering and Technology) and MÜDEK (Association for Evaluation and Accreditation of Engineering Programs) standards, offering actionable solutions to promote equity and efficiency.

Case Study: Istanbul University

Sayıştay Findings

The 2017 audit report identified that a considerable number of faculty members did not meet their required teaching loads. At the same time, additional teaching duties were assigned to other staff members, often with compensation for extra hours. This practice contravenes the following provisions:

2547 Higher Education Law: Mandates that faculty members deliver a minimum of 10 hours of teaching per week, while instructors must complete at least 12 hours.
Sayıştay Audit Standards: Emphasize efficient use of public resources and equitable workload distribution among academic staff.

The Sayıştay report also highlighted:

Inefficiencies in resource allocation.
Increased costs due to unnecessary compensation for extra teaching hours.
Potential compromises in teaching quality due to uneven workloads.

University Response

Istanbul University’s administration attributed the discrepancies to:

Faculty members being newly appointed mid-term.
Changes in teaching assignments due to administrative duties or sabbatical leaves.
Specialized programs requiring external teaching staff due to inadequate internal expertise.

The university introduced measures such as the implementation of an “Additional Workload Automation System” to address these issues. However, systemic issues persist, as evidenced by continued reports of inequities.

Broader Implications: Challenges in Other Universities

Unequal Workload Distribution

Similar imbalances in teaching workloads are observed in other institutions. Faculty members in research-intensive roles or those with administrative responsibilities often face reduced teaching obligations. Conversely, early-career academics or lecturers are burdened with disproportionate workloads. The lack of transparency in workload distribution policies exacerbates this issue.

Impact on Academic Quality

Overburdened faculty members may struggle to maintain teaching quality, negatively impacting student outcomes. Simultaneously, underutilized faculty expertise diminishes the institution’s overall academic potential. These imbalances can also lead to dissatisfaction among faculty, increasing turnover rates and disrupting academic continuity.

Evaluation Through Sayıştay, ABET, and MÜDEK Criteria

Sayıştay Criteria

The Sayıştay’s emphasis on resource efficiency and equitable workload distribution aligns with global best practices. Universities must:

Regularly monitor teaching workloads.
Ensure compliance with national laws and institutional policies.
Avoid unnecessary expenditure on additional compensation.

ABET and MÜDEK Standards

ABET and MÜDEK accreditation standards underscore the importance of balanced teaching responsibilities to ensure high-quality education. Key principles include:

Faculty members must have sufficient time for research, teaching preparation, and student mentorship.
Workload imbalances can hinder program effectiveness, potentially jeopardizing accreditation.
Transparent workload policies are essential for institutional accountability.
Institutions must document workload allocation and provide evidence of equitable practices during accreditation reviews.

Recommendations

For University Administrations

Develop Automated Monitoring Systems: Expand the use of systems like Istanbul University’s “Additional Workload Automation System” to track teaching assignments and ensure equitable distribution.
Enforce Accountability: Hold department heads accountable for fair workload distribution.
Provide Faculty Support: Offer time management and teaching strategy workshops for faculty struggling to meet their obligations.
Optimize Scheduling: Plan teaching schedules in advance to minimize disruptions caused by leaves or administrative responsibilities.
Engage Faculty Feedback: Conduct regular surveys to understand faculty concerns regarding workload distribution and address them promptly.

For National and International Bodies

Enhance Accreditation Criteria: ABET and MÜDEK should incorporate workload equity into their evaluation processes.
Audit and Reporting: Regular external audits can ensure compliance with national and accreditation standards.
Establish Best Practices: Develop global benchmarks for equitable workload distribution and encourage institutions to adopt these standards.

Strengthening the Student Perspective

To ensure holistic improvement, it is essential to consider the impact of workload distribution on students. Uneven workloads may lead to:

Reduced availability of faculty for mentorship.
Inconsistent course quality due to overburdened instructors.
Delayed feedback on assignments and exams.

Addressing these issues through equitable workload policies can enhance the overall student experience and academic outcomes.

Conclusion

The case of Istanbul University highlights the persistent issue of inequalities in course load distribution, which not only impacts academic morale but also the effective use of public resources. As identified in the 2017 Court of Accounts report, similar issues remain relevant in 2024, indicating that the problem has not been resolved (Court of Accounts, 2024). These imbalances in course load allocation can undermine faculty motivation, reduce educational quality, and negatively impact student success.

The solutions proposed in the Court of Accounts reports are a significant starting point, but resolving these issues requires ongoing efforts for greater transparency, auditing, and engagement of all relevant stakeholders within the university. Additionally, aligning course load policies with the standards of international accrediting bodies such as ABET and MÜDEK will help improve resource allocation, educational quality, and institutional accountability.

In conclusion, addressing course load disparities is not just about fairness in workload distribution but also about improving the overall efficiency and quality of higher education. The corrective measures recommended in the 2024 report and the broader implications of these findings suggest that structural reforms are essential to enhancing the effectiveness and sustainability of academic institutions.

Pages