Sunday, February 2, 2025

Seismic Activity in the Aegean Sea: Understanding Recent Earthquake Clusters

Introduction

The Aegean Sea is a highly active tectonic region where frequent earthquakes occur due to the complex interactions of several lithospheric plates. The region is influenced primarily by the subduction of the African Plate beneath the Eurasian Plate, forming the Hellenic Arc, a zone characterized by significant seismicity and volcanism (Papazachos et al., 2000). Recent earthquake swarms in the Aegean indicate ongoing tectonic activity and suggest an increase in accumulated stress within the crust.

Tectonic Setting and Fault Activity

The activation of fault systems in the Aegean Sea is driven by the convergence of the African Plate and the lateral westward escape of the Anatolian Plate due to the North Anatolian Fault system (Jolivet et al., 2013). This movement results in extensional tectonics, forming numerous normal faults that accommodate crustal extension across western Anatolia (Kiratzi & Louvari, 2003). The Western Anatolian Fault Zone is a major feature contributing to seismic activity in cities such as Izmir, Manisa, Aydın, and Muğla.

Recent studies indicate that the 2025 earthquake sequence, consisting of over 30 recorded tremors, is associated with stress accumulation along these faults (Hüsnüoğlu et al., 2025). Geodetic and seismological data suggest that these earthquakes represent either stress redistribution following a larger seismic event or foreshocks preceding a significant rupture (Sboras, 2018).

Implications for Earthquake Hazard in the Region

Several cities in western Turkey, including Izmir, Manisa, Aydın, and Muğla, are highly vulnerable due to their proximity to active faults (Bozkurt, 2001). Structural vulnerability assessments indicate that older, non-seismically reinforced buildings in these areas pose significant risks. Historical records show that the region has experienced destructive earthquakes, such as the 1955 Aegean earthquake (M 7.0) and the 2020 Samos-Izmir earthquake (M 7.0), which caused substantial damage and loss of life (Lekkas et al., 2020).

Seismic Activity and Volcanism: Santorini's Role

Santorini, a major volcanic complex in the Hellenic Arc, exhibits periodic seismic activity linked to magmatic movements beneath its caldera (Dimitriadis et al., 2009). Increased seismicity between Santorini and Amorgos islands suggests potential volcanic unrest. Historical records document a major eruption around 1600 BCE, which played a role in the decline of the Minoan civilization (Friedrich, 2000). Current monitoring by the Greek Seismological Network indicates that ongoing activity could signify magma migration, necessitating continuous surveillance (Papadopoulos et al., 2012).

Future Seismic and Volcanic Scenarios

The continuation of seismic activity in the Aegean Sea is highly probable given the region's tectonic framework. Long-term observations suggest that earthquake clusters in this area follow cycles of stress accumulation and release (Papazachos & Papazachou, 2003). While forecasting exact earthquake occurrences remains challenging, probabilistic seismic hazard models indicate that major seismic events in this region are likely within the next few decades (Parsons et al., 2000).

Conclusion

The recent earthquakes in the Aegean Sea underscore the region’s tectonic complexity and highlight the need for continuous monitoring, seismic hazard assessment, and improved building resilience. Strengthening early warning systems and promoting seismic-resistant construction are crucial steps in mitigating future disaster risks.

References

  • Bozkurt, E. (2001). Neotectonics of Turkey–a synthesis. Geodinamica Acta, 14(1-3), 3-30. https://doi.org/10.1080/09853111.2001.11432432

  • Dimitriadis, I., Karagianni, E., et al. (2009). Seismicity and active crustal deformation in the Santorini volcanic region. Tectonophysics, 474(1-2), 75-90. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2008.12.020

  • Friedrich, W. L. (2000). Fire in the Sea: The Santorini Volcano: Natural History and the Legend of Atlantis. Cambridge University Press.

  • Jolivet, L., Faccenna, C., et al. (2013). The geodynamic evolution of the Aegean and Anatolia: Insights from metamorphic core complexes. Tectonophysics, 597-598, 1-33. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2012.06.011

  • Kiratzi, A., & Louvari, E. (2003). Focal mechanisms of moderate earthquakes in the Aegean Sea and the surrounding regions: The influence of regional stress field and local tectonic structures. Journal of Seismology, 7, 173-201. https://doi.org/10.1023/A:1023668312105

  • Lekkas, E. L., Danamos, G., et al. (2020). The Samos-Izmir earthquake: Lessons learned from the damage assessment. Seismological Research Letters, 91(6), 3345-3356. https://doi.org/10.1785/0220200345

  • Papadopoulos, G. A., Grigoropoulos, K., et al. (2012). Recent seismic activity in Santorini and its implications for volcanic risk. Bulletin of Volcanology, 74, 1805-1812. https://doi.org/10.1007/s00445-012-0648-8

  • Papazachos, B., & Papazachou, C. (2003). The Earthquakes of Greece. Ziti Publications.

  • Parsons, T., Toda, S., Stein, R. S., et al. (2000). Heightened odds of large earthquakes near Istanbul: An interaction-based probability calculation. Science, 288(5466), 661-665. https://doi.org/10.1126/science.288.5466.661

  • Sboras, S. P. (2018). Active faulting in the Aegean Region. Earth-Science Reviews, 185, 72-98. https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2018.05.002


Seismic Distribution and Hazard 

Assessment in the Aegean Sea

Figure 1.
Regional Seismic Activity and Soil Characteristics: Recent Earthquake Distribution and Vs30 Map.

Figure 2.
The location and seismic distribution of the M4.9 earthquake that occurred on February 2, 2025, in the Dodecanese Islands region of Greece. The earthquake's epicenter was recorded at 36.577° latitude and 25.575° longitude, at a depth of 10 km below sea level. The event took place at 17:45:44 UTC and was felt near Irákleion (144 km north) and Oía (22 km east). On the map, the earthquake is marked with a red dot. This event, analyzed by expert seismologists, indicates ongoing seismic activity in the region.

1. Earthquake Distribution and Magnitudes

Recent earthquakes in the Aegean Sea and surrounding regions indicate significant seismic activity. Earthquake distribution maps highlight the frequency and magnitude of these events, particularly along the western extension of the North Anatolian Fault and the Hellenic Arc, where moderate to large earthquakes frequently occur (European-Mediterranean Seismological Centre [EMSC], 2025). This seismic activity underscores the complex tectonic structure of the region.

2. Soil Characteristics and Vs30 Distribution

The propagation of seismic waves is closely linked to local soil conditions. Vs30 maps, which represent shear wave velocity in the top 30 meters of the ground, are commonly used to analyze these conditions. Lower Vs30 values indicate softer, less stable soils, while higher Vs30 values correspond to harder, more resilient ground capable of transmitting seismic waves more efficiently (Mapelse, 2024). Vs30 analyses across Turkey suggest that coastal regions generally exhibit lower Vs30 values, increasing seismic risks in those areas (United States Geological Survey [USGS], 2025).

3. Volcanic Islands and Their Impact on Soil Conditions

The presence of volcanic islands in the Aegean Sea is directly linked to regional tectonic dynamics. Active volcanic regions, such as Santorini, demonstrate how magma movements and volcanic processes influence seismic wave propagation. Magma activity generates stress accumulation in the Earth's crust, increasing the likelihood of earthquakes in certain areas (EMSC, 2025). Studies have shown that volcanic-origin soils typically have lower Vs30 values, which can amplify seismic waves and lead to stronger ground motions (Mapelse, 2024).

4. Plate Tectonics and Earthquake Mechanisms

Seismic activity in the region is primarily driven by plate tectonics. The subduction of the African Plate beneath the Aegean Plate leads to frequent large-scale earthquakes. The Hellenic Arc, in particular, is a highly active subduction zone where intense seismic activity is observed due to ongoing tectonic processes (EMSC, 2025). This plate interaction generates both deep and shallow earthquakes, contributing to the high seismic hazard in the region.

5. Conclusion and Assessment

Earthquakes in the Aegean Sea result from the region’s active tectonic framework. Earthquake distribution maps and Vs30 analyses highlight the variability in soil conditions, which play a crucial role in seismic wave amplification. Volcanic activity is closely linked to seismic processes, while plate tectonics further complicates regional dynamics. These assessments are essential for accurately evaluating seismic hazards and implementing necessary mitigation measures.

References

Ege Denizi'nde Peş Peşe Meydana Gelen Depremler Ne Anlatıyor?


Ege Denizi, aktif tektonik hareketlerin yoğun olarak gözlemlendiği bir bölge olup, Helen Yayı olarak bilinen tektonik sistemin etkisi altındadır. Afrika levhasının kuzeye doğru hareket ederek Ege Denizi altına dalması, bölgede sürekli gerilim birikmesine ve bunun sonucunda sismik aktivitenin artmasına neden olmaktadır (Kaya, Yılmaz & Demirtaş, 2020). 2025 yılının başında Ege Denizi'nde kaydedilen ardışık depremler, bölgedeki tektonik hareketlerin aktifliğini ve yer altındaki gerilimin arttığını göstermektedir (Hürriyet, 2025).

Ege Denizi'ndeki Fay Hatları Neden Aktif Hale Geliyor?

Ege Denizi'ndeki fay hatlarının aktivasyonu, Afrika levhasının kuzeye doğru hareketi ile Anadolu levhasının batıya kayması sonucu meydana gelen gerilim birikimi ile ilişkilidir. Batı Anadolu Fay Hattı, bölgedeki genişleme rejiminin bir sonucu olarak normal fayların yoğunlaştığı bir alan olup, bu durum sismik aktivitenin sürekli olarak devam etmesine yol açmaktadır (Görür, 2025). 2025 yılının ilk aylarında Ege Denizi'nde kaydedilen 30'un üzerindeki sarsıntı, bu fay sistemlerindeki gerilim birikiminin bir sonucu olarak değerlendirilmektedir (Haber7, 2025).

Ege Bölgesi'nde Hangi İller Deprem Riski Taşıyor?

Batı Anadolu Fay Sistemi, Ege Bölgesi'nin birçok kentini etkilemektedir. Özellikle İzmir, Manisa, Aydın ve Muğla, bölgedeki aktif fay hatları nedeniyle yüksek sismik risk altındadır (Seyrek & Akpınar, 2019). Bunun yanı sıra Denizli, Kütahya ve Bursa gibi iller de sismik hareketlilikten etkilenebilir. Yapı stokunun sismik dayanıklılığına yönelik yapılan araştırmalar, yerel yönetimlerin bu konuda daha fazla önlem alması gerekliliğini ortaya koymaktadır (DergiPark, 2020).

Santorini ve Ege Denizi'ndeki Deprem Fırtınası Ne Anlama Geliyor?

Santorini Adası'ndaki depremler, bölgedeki volkanik aktivitenin artış gösterdiğine dair önemli işaretler sunmaktadır. Santorini'nin volkanik yapısı nedeniyle meydana gelen sismik hareketler, hem fay hatlarından hem de magma hareketlerinden kaynaklanabilir (NTV, 2025). Yunanistan Sismoloji Derneği tarafından yapılan analizler, Santorini ile Amorgos adaları arasındaki sismik hareketliliğin büyük ölçekte deniz altındaki fay hareketlerinden kaynaklandığını ortaya koymaktadır (Hürriyet, 2025).

Santorini Yanardağı Aktif Hale Mi Geldi?

Santorini Yanardağı'ndaki sismik hareketlilik, yanardağın yeniden aktif hale gelebileceğine dair bulgular sunmaktadır. Ancak kesin bir sonuça varılabilmesi için daha fazla izleme ve bilimsel değerlendirme gerekmektedir (Seyrek & Akpınar, 2019). Santorini'de en son büyük patlama M.Ö. 1600 yılında gerçekleşmiş ve bu olay adanın büyük bir kısmını su altında bırakmıştır (NTV, 2025).

Sonuç ve Beklentiler

Bölgede meydana gelen depremlerin gelecekte de devam etmesi muhtemeldir. Ege Denizi'nin jeodinamik yapısı gereği, Afrika ve Anadolu levhaları arasındaki etkileşim nedeniyle uzun vadeli bir sismik hareketlilik beklenmektedir (Kaya, Yılmaz & Demirtaş, 2020). Ancak, bölge halkının bilinçlendirilmesi ve yapı stoku dayanıklılığının artırılması, olası depremlerin yaratacağı zararların minimize edilmesi için kritik öneme sahiptir.

Kaynaklar

  • DergiPark. (2020). Yeni Türkiye Sismik Tehlike Haritasının Ege Bölgesi İçin Analizi. Retrieved from https://dergipark.org.tr

  • Görür, N. (2025). Peş peşe depremler korkuya neden oldu! Retrieved from https://www.haber7.com

  • Hürriyet. (2025). Ege Denizi’nde deprem alarmı. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr

  • Kaya, A., Yılmaz, A., & Demirtaş, M. (2020). The Seismic Activity and Fault Lines in the Aegean Sea. Journal of Earthquake Engineering, DOI: 10.1080/13632469.2020.xxxxx

  • NTV. (2025). Ege Denizi’nde Yunanistan’ı alarma geçiren sismik hareketlilik. Retrieved from https://www.ntv.com.tr


Ege Denizi'nde Deprem Dağılımı ve Sismik Tehlike Değerlendirmesi

Şekil 1
Bölgesel Sismik Aktivite ve Zemin Özellikleri: Son Deprem Dağılımı ve Vs30 Haritası.

Şekil 2. 2 Şubat 2025'te Yunanistan'ın Dodecanese Adaları bölgesinde meydana gelen 4.9 büyüklüğündeki depremin konumu ve sismik dağılımı. Depremin merkezi, 36.577° enlem ve 25.575° boylamda, deniz seviyesinden 10 km derinlikte yer almaktadır. UTC'ye göre 17:45:44'te gerçekleşen bu sarsıntı, Irákleion'un (144 km kuzey) ve Oía'nın (22 km doğu) yakınlarında hissedilmiştir. Haritada, deprem kırmızı bir nokta ile gösterilmiştir. Uzman sismologlar tarafından değerlendirilen bu olay, bölgedeki sismik aktivitenin devam ettiğini göstermektedir.


1. Deprem Dağılımı ve Büyüklükleri

Son yıllarda meydana gelen depremler, Ege Denizi ve çevresinde önemli bir sismik aktiviteye işaret etmektedir. Deprem dağılım haritaları, bu bölgedeki sismik olayların yoğunluğunu ve büyüklüklerini göstermektedir. Özellikle, Kuzey Anadolu Fayı'nın batıya doğru uzantıları ve Helenik Yayı boyunca sık sık orta ve büyük ölçekli depremler meydana gelmektedir (European-Mediterranean Seismological Centre [EMSC], 2025). Bu tür sismik aktiviteler, bölgenin tektonik yapısının karmaşıklığını ortaya koymaktadır.

2. Zemin Özellikleri ve Vs30 Dağılımı

Sismik dalgaların yayılma özellikleri, yerel zemin yapısıyla yakından ilişkilidir. Vs30 haritaları, zemin kayma dalgası hızını (Vs30) belirleyerek yerel zemin koşullarını analiz etmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Düşük Vs30 değerleri, zeminin yumuşak ve daha az dayanıklı olduğunu gösterirken, yüksek Vs30 değerleri daha sert ve sismik dalgaları daha hızlı ileten zeminleri işaret eder (Mapelse, 2024). Türkiye genelinde yapılan Vs30 analizleri, özellikle kıyı bölgelerinde düşük Vs30 değerlerinin yaygın olduğunu ve bu durumun sismik riskleri artırabileceğini göstermektedir (United States Geological Survey [USGS], 2025).

3. Volkanik Adalar ve Zemin İlişkisi

Ege Denizi'nde yer alan volkanik adalar, bölgenin tektonik dinamikleriyle doğrudan bağlantılıdır. Santorini ve diğer aktif volkanik bölgeler, magma hareketlerinin ve volkanik süreçlerin sismik dalga yayılımını etkileyebileceğini göstermektedir. Magma hareketleri, yer kabuğunda stres birikimine neden olarak belirli bölgelerde depremlerin meydana gelme olasılığını artırmaktadır (EMSC, 2025). Yapılan çalışmalar, volkanik kökenli zeminlerin genellikle düşük Vs30 değerlerine sahip olduğunu ve bu durumun sismik dalgaların amplifikasyonunu artırarak daha büyük yer hareketlerine yol açabileceğini ortaya koymaktadır (Mapelse, 2024).

4. Levha Tektoniği ve Deprem Mekanizması

Bölgedeki depremler, büyük ölçüde levha tektoniği tarafından kontrol edilmektedir. Afrika Levhası'nın Ege Levhası'nın altına dalması (subduction), bölgede sık sık büyük ölçekli depremlerin meydana gelmesine neden olmaktadır. Özellikle Helenik Yayı, bu dalma-batma sürecinin etkileriyle güçlü sismik aktivite sergileyen bir bölgedir (EMSC, 2025). Levha hareketleri, hem derin hem de yüzeysel depremleri tetikleyerek bölgedeki sismik tehlikenin yüksek olmasına yol açmaktadır.

5. Sonuç ve Değerlendirme

Ege Denizi'nde meydana gelen depremler, bölgenin aktif tektonik yapısından kaynaklanmaktadır. Deprem dağılım haritaları ve Vs30 analizleri, bölgedeki zemin özelliklerinin önemli ölçüde değişkenlik gösterdiğini ortaya koymaktadır. Volkanik aktivitenin sismik süreçlerle doğrudan ilişkili olduğu görülmekte olup, levha tektoniği bu dinamikleri daha da karmaşık hale getirmektedir. Yapılan bu analizler, bölgedeki sismik tehlikenin doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması açısından büyük önem taşımaktadır.

Referanslar

at
Labels: , , , , , , ,

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)