Bazen de, diğer insanları ikna etmeye çalışmamız gerekir. Bir arkadaşımızı bir şey yapmaya ikna etmek, bir müşteriyi bir ürün satın almaya ikna etmek veya bir lideri bir fikri benimsemeye ikna etmek gibi.
Bu durumlarda, iletişim becerilerimizi etkili bir şekilde kullanmak önemlidir. Ancak, "ikna psikolojisi" terimi, Türkiye'de 28 Şubat döneminde İstanbul Üniversitesi'nde kurulan "İkna Odaları" ile ilişkilendirildiği için bazı kişilerde olumsuz çağrışımlar uyandırabilir. Bu terim, "beyin yıkama" gibi etik dışı uygulamaları akla getirebilir.
Bu nedenle, bu yazıda "ikna psikolojisi" yerine "etkili iletişim" terimini kullanacağız. Etkili iletişim, dürüstlük, saygı ve karşılıklı anlayışa dayanan bir iletişim şeklidir. Bu tür bir iletişimde, karşıdaki kişiyi manipüle etmek veya ona baskı yapmak yerine, onu anlamaya ve onunla ortak bir zemin bulmaya çalışırız.
Etkili İletişimin Altı Evrensel Temel İlkesi:
- Aktif dinleme: Karşıdaki kişinin söylediklerini dikkatle dinlemek ve anlamaya çalışmak önemlidir. Bu, sözlerini kesmeden, yargılamadan ve empati kurarak yapılabilir.
- Açık ve net iletişim: Düşüncelerinizi ve duygularınızı açık ve net bir şekilde ifade etmek önemlidir. Bunu yaparken, karşıdaki kişinin bilgi seviyesini ve ilgi alanlarını göz önünde bulundurmanız gerekir.
- Sözlü ve sözsüz iletişimi kullanmak: İletişim sadece kelimelerle kurulmaz. Vücut diliniz, ses tonunuz ve yüz ifadeniz de mesajınızın önemli bir parçasıdır.
- Sorular sormak: Sorular sormak, karşıdaki kişiyi daha iyi anlamanıza ve iletişimi canlı tutmanıza yardımcı olur.
- Geri bildirim vermek ve almak: Geri bildirim, iletişimin önemli bir parçasıdır. Karşıdaki kişiye düşüncelerinizi ve duygularınızı açıkça ifade etmeniz ve ondan da geri bildirim almanız önemlidir.
- Ortak bir zemin bulmak: Her zaman karşınızdaki kişiyle aynı fikirde olmak zorunda değilsiniz. Önemli olan, ortak bir zemin bulmak ve birbirinizi saygıyla dinlemektir.
Etkili İletişimi Geliştirmenin Yolları:
- Farklı iletişim stillerini öğrenin. Herkes farklı bir şekilde iletişim kurar. Farklı iletişim stillerini öğrenmek, farklı insanlarla daha etkili iletişim kurmanıza yardımcı olacaktır.
- Empati kurmayı öğrenin. Kendinizi karşınızdaki kişinin yerine koymaya çalışın ve onun bakış açısını anlamaya çalışın.
- Kendinizi iyi ifade etmeyi öğrenin. Düşüncelerinizi ve duygularınızı açık ve net bir şekilde ifade etmeyi öğrenin.
- Aktif dinleme becerilerinizi geliştirin. Karşıdaki kişinin söylediklerini dikkatle dinleyin ve anlamaya çalışın.
- Geri bildirim almaya açık olun. Geri bildirime açık olun ve bundan ders çıkarmaya çalışın.
Sonuç:
Etkili iletişim, bir insanın en önemli becerilerinden biridir. Bu beceriyi geliştirerek, başkalarıyla daha iyi ilişkiler kurabilir, onları daha iyi anlayabilir ve onları ikna edebilirsiniz. Unutmayın, etkili iletişim, dürüstlük, saygı ve karşılıklı anlayışa dayanan bir iletişim şeklidir.
Referans:
Cialdini, R. B. (2016). İkna Psikolojisi: Teori ve Pratik Bir Arada (6. Baskı). İstanbul: Doğan Kitap.
Cialdini, R. B. (1984). Influence: Science and practice of persuasion. New York: Collier Macmillan Publishers.
Thompson, L., & Regoli, R. M. (1997). Mediators as negotiators: A critical perspective on styles and strategies. Conflict Resolution Quarterly, 15(1), 7-32.
Dip Not: Mesnevi ve Mukaddime'den İkna Psikolojisiyle İlgili Önemli Sözler
Mesnevi'den:
- "Söz gümüş, sükût altındır." - Mevlana Celaleddin Rumi
Bu söz, ikna psikolojisinde aktif dinlemenin önemini vurgular. Karşıdaki kişinin söylediklerini dikkatle dinlemek ve anlamaya çalışmak, onu ikna etmenin ilk adımıdır.
- "Düşmanını bile dost edinmek istersen, ona karşı nazik ol." - Mevlana Celaleddin Rumi
Bu söz, ikna psikolojisinde empati kurmanın önemini vurgular. Karşıdaki kişinin bakış açısını anlamak ve ona saygı duymak, onu ikna etmenin önemli bir unsurudur.
- "Dil, kılıçtan keskindir." - Mevlana Celaleddin Rumi
Bu söz, ikna psikolojisinde kelimelerin gücünü vurgular. Doğru kelimeleri seçmek ve onları etkili bir şekilde kullanmak, karşıdaki kişiyi ikna etmenin anahtarıdır.
Mukaddime'den:
- "İnsanlar, sözlerini ve fiillerini birbirleriyle uyumlu hale getirmeye çalışmalıdırlar. Bu, güven ve saygıyı artırır." - İbn-i Haldun
Bu söz, ikna psikolojisinde tutarlılığın önemini vurgular. Söylediklerinizle yaptıklarınız arasında tutarlılık olması, karşıdaki kişinin size güvenmesini ve sizi ikna olmasını sağlar.
- "Bilgi, güçtür." - İbn-i Haldun
Bu söz, ikna psikolojisinde bilginin önemini vurgular. İkna etmek istediğiniz konuda bilgili olmak ve bu bilgiyi etkili bir şekilde kullanmak, sizi daha ikna edici kılar.
- "Sabır, zaferin anahtarıdır." - İbn-i Haldun
Bu söz, ikna psikolojisinde sabrın önemini vurgular. İnsanları ikna etmek zaman alabilir. Sabırlı olmak ve pes etmemek, nihayetinde onları ikna etmenizi sağlayabilir.
Robert B. Cialdini Hakkında Dip Not
Robert B. Cialdini, Amerikalı bir psikolog ve davranışsal bilim insanıdır. 1945 yılında New York'ta doğdu ve Arizona Üniversitesi'nde psikoloji eğitimi aldı. Cialdini, insan davranışları ve ikna psikolojisi üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır.
Cialdini, "İkna Psikolojisi" adlı kitabı ile dünya çapında tanınmıştır. Bu kitapta, insanların nasıl ikna edilebileceğine dair altı temel ilke sunmuştur:
- Karşılıklılık: Birisi size bir iyilik yaptığında, siz de ona bir iyilik yapmak istersiniz.
- Nadirlik: Nadir olan şeyler daha değerli görünür.
- Otorite: Uzmanlara ve otorite figürlerine güvenir ve onların tavsiyelerine uyarız.
- Sosyal Kanıt: Diğer insanların bir şeyi yaptığına dair kanıt gördüğümüzde, biz de o şeyi yapmaya daha yatkın oluruz.
- Beğenme: Beğendiğimiz insanlardan etkilenir ve onların fikirlerini benimseriz.
- Knapplık: Bir şeyin sınırlı bir süreliğine veya sınırlı miktarda mevcut olduğuna dair inancımız, o şeyi satın alma veya elde etme isteğimizi artırır.
Cialdini'nin çalışmaları, pazarlama, satış, reklamcılık ve diğer birçok alanda kullanılmaktadır. Cialdini, insanların nasıl ikna edilebileceğine dair bilgiler sunarak, daha etik ve şeffaf bir iletişim kurulmasına katkıda bulunmaktadır.
Cialdini'nin Bazı Başarıları:
- "İkna Psikolojisi" adlı kitabı dünya çapında en çok satan kitaplardan biri olmuştur.
- American Psychological Association tarafından verilen "Distinguished Scientific Contribution Award" ödülünü kazanmıştır.
- Time dergisi tarafından "Dünyanın En Etkili 100 Kişisi" listesine seçilmiştir.
Cialdini'nin İkna Psikolojisi Hakkında Ne Dediği:
"İkna psikolojisi, insanları kandırmak veya manipüle etmek için kullanılabilecek bir araç değildir. İnsanları anlamamızı ve onlarla daha etkili iletişim kurmamızı sağlayan bir bilim dalıdır."
Dip Not: Karşılıklılık İlkesi ve İkna Psikolojisi
Karşılıklılık, ikna yöntemlerinin en temel maddelerinden biridir. Bu ilke, yapılacak bir işin veya önerilen bir projenin karşılığının olması gerektiğini savunur. Basitçe özetlemek gerekirse, "Ne ekersen onu biçersin!" veya "İyilik eden iyilik bulur!" gibi atasözlerinde de yer alan bu evrensel ilke, insanların iyilik yapma ve karşılık alma eğilimlerine dayanır.
Karşılıklılık ilkesinin nasıl kullanılabileceğine dair bazı örnekler:
- 1985 Meksika Şehir Depremi: 1985 yılında büyük bir deprem yaşayan Meksika'ya, o dönemde iç savaşla mücadele eden Etiyopya'dan yardım gönderilmesi. Bu ilginç olay, Etiyopya'nın 1935 yılında İtalya tarafından işgal edildiği sırada Meksika'nın diplomatik destek vermesiyle açıklanıyor.
- Deprem Bilimi ve Şehir Planlama: Deprem bilimi uzmanlarının şehir planlamada anahtar rol oynaması karşılığında, depremde şiddeti yükseltmeyecek jeofizik zeminler üzerinde şehirler inşa edilmesi.
- Okul Projesi Satışı: Çocuklar için okul projesi satışı yapanların, okulu bitirenlerin Kuzey Amerika'da bir okuldan ikinci bir diploma alacağını belirtmeleri.
Karşılıklılık ilkesini kullanırken dikkat edilmesi gerekenler:
- Karşılığın gerçekçi ve cazip olması: İnsanlara sunduğunuz karşılık, onları ikna edecek kadar değerli ve arzu edilir olmalıdır.
- Karşılığın net ve açık olması: Sunduğunuz karşılığın ne olduğunu açıkça belirtmeniz ve herhangi bir kafa karışıklığına mahal vermemeniz önemlidir.
- Karşılığın zamanında verilmesi: Vaat ettiğiniz karşılığı zamanında vermeniz ve insanları bekletmemeniz önemlidir.
No comments:
Post a Comment