Sunday, February 23, 2025

February 21, 2025 - Day 5 Travel Notes

Day 5: Journey from Amman to Aqaba

Today, we embark on our journey from Amman to Aqaba, a trip that will allow us to explore the Gulf of Aqaba, a part of the Red Sea. The Red Sea holds great historical and geological significance. It was formed due to the movement of the African and Arabian plates and is connected to the Mediterranean Sea via the Suez Canal (Garfunkel, 1981).

The Red Sea: A Geological Marvel

The Red Sea spans approximately 438,000 square kilometers and stretches 2,250 km in length. It is known for its high salinity levels, reaching around 40 parts per thousand, making it one of the saltiest seas in the world (Özdemir & Güleç, 2014). At its southern end, it connects to the Indian Ocean through the Bab el-Mandeb Strait, while at its northern end, it links to the Mediterranean via the Suez Canal (Özdemir & Güleç, 2014).

The formation of the Red Sea is directly related to the movement of the African and Arabian plates. These plates are pulling apart in an east-west direction, creating a rift that is constantly widening. This rift is also associated with magma upwelling, contributing to the seafloor spreading (Garfunkel, 1981).

The Dead Sea Fault: A Transform Boundary

The Dead Sea Fault is a transform fault that separates the African and Arabian plates. It extends from the Red Sea to the East Anatolian Fault Zone (Ben-Avraham, 1997). The southern section of this fault system includes an extensional component, contributing to the formation of depressions such as the Gulf of Aqaba (Ben-Avraham, 1997).

Geological and Cultural Connections

The connection between geological activity and civilizations is profound. Earthquakes and tectonic movements have significantly impacted civilizations in the region. For instance, the earthquakes of AD 363 and AD 749 occurred along the Dead Sea Fault, leading to the destruction of major settlements (Vered & Striem, 1987; Jiménez et al., 2007).

This geological reality highlights the impermanence of civilizations. As Mevlana wisely put it, "Stagnant water stinks." Just as civilizations rise and fall due to natural forces, the rediscovery of lost cities provides valuable insights into the interaction between human history and geological phenomena.

Multi-Disciplinary Travel Experiences

Trips like our Jordan expedition offer a multi-disciplinary perspective, enriched by the participation of experts from various fields. Such journeys provide valuable cultural, geological, and seismological insights, helping us understand the world from a broader perspective.

References

Ben-Avraham, Z. (1997). Geology and evolution of the Dead Sea rift. Tectonophysics, 267(1-4), 197-214. https://doi.org/10.1016/S0040-1951(96)00142-4

Garfunkel, Z. (1981). Internal structure of the Dead Sea leaky transform (rift) in relation to plate kinematics. Tectonophysics, 80(1-4), 81-108. https://doi.org/10.1016/0040-1951(81)90143-5

Jiménez, M., Al-Nimry, H., Khasawneh, A., Al-Hadid, T., & Kahhaleh, K. (2007). Seismic hazard assessment for Jordan and neighbouring areas. Bollettino di Geofisica Teorica ed Applicata, 49(1), 17-36.

Özdemir, Y., & Güleç, N. (2014). Tectonic evolution of the Red Sea rift: Evidence from the Gulf of Suez and the Red Sea. Turkish Journal of Earth Sciences, 23(3), 257-274. https://doi.org/10.3906/yer-1306-5

Vered, M., & Striem, I. (1987). Seismic risk in Jordan. U.S. Geological Survey Open-File Report 87-358.

5. Gün: Amman'dan Akabe'ye Yolculuk

Bugün Amman'dan Akabe'ye doğru unutulmaz bir yolculuğa çıkıyoruz. Bu seyahat, bizi sadece Akabe'nin turkuaz sularına değil, aynı zamanda Kızıldeniz'in jeolojik ve tarihi derinliklerine götürecek. Kızıldeniz, hem jeolojik yapısı hem de büyüleyici ekosistemi ile dikkat çekiyor. Afrika ve Arap levhalarının hareketiyle oluşan bu deniz, Süveyş Kanalı aracılığıyla Akdeniz'e bağlanıyor (Garfunkel, 1981).

Kızıldeniz: Doğanın ve Tarihin Buluşma Noktası

Kızıldeniz, yaklaşık 438.000 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahip ve 2.250 km uzunluğundaki bir denizdir. Bu bölge, çarpıcı tuzluluk oranı ile de bilinir: binde 40 seviyesine ulaşarak dünyanın en tuzlu denizlerinden biri olarak kabul edilir (Ozdemir & Güleç, 2014).

Güneyde: Babel-Mendeb Boğazı ile Hint Okyanusu'na bağlanır.
Kuzeyde: Süveyş Kanalı aracılığıyla Akdeniz'e ulaşır (Ozdemir & Güleç, 2014).

Bu denizin oluşumu, Afrika ve Arap levhalarının ayrılma hareketine dayanır. Bu hareket doğu-batı yönünde genışlemeye neden olurken, yeryüzüne çıkan magma bu süreci destekler (Garfunkel, 1981).

Ölü Deniz Fayı: Hareket Halindeki Kıta Sınırı

Ölü Deniz Fayı, Afrika ve Arap levhalarını ayıran transform bir fay sistemidir. Bu sistem, Kızıldeniz'den başlayarak Doğu Anadolu Fay Hattı'na kadar uzanır (Ben-Avraham, 1997).

Fay sisteminin güney kesiminde genişleme bileşenleri bulunur.
Bu genişleme, Akabe Körfezi gibi çöküntüler oluşmasına neden olmuştur (Ben-Avraham, 1997).

Bu fay sistemi, jeolojik hareketliliği ile sadece doğayı değil, tarih boyunca medeniyetleri de şekillendirmiştir.

Jeoloji ve Medeniyetlerin Kesişimi

Kızıldeniz ve Ölü Deniz bölgelerinde kurulan medeniyetler, jeolojik olaylarla doğrudan ilişkilidir. Bu coğrafyada meydana gelen büyük depremler, bölgede yaşayan topluluklar üzerinde yıkıcı etkiler yaratmıştır.

M.S. 363 ve M.S. 749'daki depremler, Ölü Deniz Fayı boyunca meydana gelmiştir (Vered & Striem, 1987; Jiménez et al., 2007).
Bu olaylar, medeniyetlerin geçiciliğini ve depremlerin bölgede yarattığı etkileri gözler önüne sermektedir.

Mevlana'nın “Durgun su, kokar” sözü de bize değişimin ve hareketin kaçınılmaz olduğunu hatırlatıyor. Tarih boyunca yok olan şehirler ve medeniyetler, yeniden keşfedilerek bize "jeo-kültür" açısından çok önemli dersler veriyor.

Multi-Disipliner Gezi Turları: Bilim ve Keşif Bir Arada

Böyle bir seyahat, sadece turistik değil, aynı zamanda multi-disipliner bir keşif deneyimi sunuyor. Jeoloji, sismoloji, tarih ve kültür gibi farklı disiplinlerden uzmanların katılacağı bir gezi, bölgenin farklı yönlerini anlamamıza yardımcı olabilir.

Bu tür gezi turları, bir ülkeden sadece manzaraları ve tarihini değil, aynı zamanda doğal dinamiklerini ve gelecekteki potansiyel değişiklikleri anlamamıza da olanak tanır.

Referanslar