Depremle Yaşamak Mümkün: Adıyaman'dan Dersler

Üzgünüm ki bir yıl önce, 6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde çifte şok yaşandı: M7.8 ve M7.5 Kahraman Maraş depremleri. Bu olay, 11 önemli ilimizi etkiledi ve çok devasa kayıplara neden oldu. Ancak bu tür olayların kaçınılmaz olduğunu biliyoruz. Yine de, bu depremlere karşı savunma gücümüzü artırarak kayıplarımızı en aza indirebiliriz. Ben, son dört yıldır deprem riskini azaltma ve afet yönetimi temel ilkelerini savunuyorum. Bu konuda sağlık, tıp ve mühendislik fakültelerinde seçmeli dersler vererek bilinci artırmaya çalışıyorum.

Ülkemizin coğrafi konumu ve jeolojik özellikleri göz önüne alındığında, depremlerle yüzleşmek kaçınılmazdır. Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattı olmak üzere Anadolu Fayları'nın etkisi altında kalarak sürekli risk altındayız. Ancak, bu riskin farkında olmak ve önlem almak mümkündür.Bilimsel verilere dayanan tehlike haritaları, fay hatlarının etkisi ve zemin direncinin önemi konusunda bilinçlenmeliyiz. Adıyaman örneğine bakarak, zemin yapısının deprem kuvvetini nasıl etkilediğini anlayabilir ve bu doğrultuda önlemler alabiliriz.Önerilerim şunlar:

1. Yapı standartlarını güncellemeliyiz, özellikle Adıyaman gibi riskli bölgeler için.
2. Risk azaltma stratejilerini gözden geçirmeli ve eksiklikleri tamamlamalıyız.
3. Geleceğe dair planlar yapmalı ve bu planlarda deprem riskini göz önünde bulundurmalıyız.
4. Toplumda deprem farkındalığı eğitimleri düzenlemeli ve bu konuda bilinci artırmalıyız.

Bu önerilere uyarak, depremlerle yaşamak mümkün hale gelebilir ve kayıplarımızı en aza indirebiliriz. Unutmayalım ki, bu bir kader meselesi değil, sorumluluk taşıyan bir görevdir.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere, sağlıklı günler dilerim.

KONUŞMA İÇERİĞİ

• Giriş:
• Deprem Gerçeği: Kayıpları Azaltmak Mümkün
• Deprem Tehlikesi ve Gerçekleşen Kayıplar Arasındaki Fark
• Türkiye'nin Deprem Gerçeğiyle Yüzleşme Zorunluluğu

• Deprem Tehlikesini Anlamak:

• Bilimsel Verilerle Tehlike Haritaları
• Fay Hatlarının Etkisi ve Zemin Direncinin Hayati Önemi
• Adıyaman Örneği: Yıkımın Arkasındaki Nedenler

• Öneriler:

• Yapı Standartlarını Güncelleme İhtiyacı
• Risk Azaltma Stratejilerinin Yeniden Değerlendirilmesi
• Geleceğe Dair Planların Oluşturulması
• Toplumda Farkındalık Eğitimlerinin Yaygınlaştırılması

• Sonuç:

• Depremle Yaşamanın Mümkün Olduğuna İnanmak
• Birlikte Daha Güçlü Bir Gelecek İçin Adıyaman'dan Çıkarılan Dersler
• Adıyaman'dan Alınan Derslerle Geleceğe Umutla Bakmak

KONUŞMA METNİ

Değerli katılımcılar,

Baş sağlığı diliyorum; ülkemizin başı sağ olsun. Bu tür depremler olacak, ancak bu depremlere karşı savunma gücümüzü artırarak kayıplarımızı azaltma şansımız var. Özellikle yaklaşık 4 senedir deprem riskinin azaltılması ve afet yönetimi ile ilgili temel ilkelerin savunuculuğunu yapmaktayım. Bunları seslendirmek için sağlık fakültelerinde, tıp fakültelerinde ve mühendislik fakültelerinde seçmeli dersler vermekteyim.

Evet, şimdi baktığımız zaman depremlerle yaşamak mümkün. Bunu başaran ülkeler var. Bunların başında Japonya geliyor.

1923 Kanto Depremi, Japonya'nın Kanto bölgesinde 1 Eylül 1923 tarihinde meydana gelen 7.9 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami, ülkenin tarihindeki en ölümcül doğal felaketlerden biri olarak kabul edilir. 142.800 kişinin hayatını kaybettiği bu felaket, Japonya'nın tarihindeki en büyük can kaybına neden olan doğal afetlerden biridir. Ayrıca, depremin etkileri sonucunda 3.7 milyon kişi evsiz kalmış ve 570.000'den fazla bina yıkılmış veya hasar görmüştür. Depremin yol açtığı maddi hasarın ise 4.5 milyar ABD doları olduğu tahmin edilmektedir. Bu felaket, Japonya'da deprem korunması için yeni düzenlemelerin yapılmasına da öncülük etmiştir. Amerikalı mimar Frank Lloyd Wright tarafından inşa edilen Tokyo İmparatorluk Oteli, bu depreme dayanarak ayakta kaldı.

Sismik izolatörler, depremlere karşı binaları korumak için kullanılan bir teknolojidir. Bu yöntem, binaya gelen sismik enerjiyi absorbe ederek deprem sırasında binaların zarar görmesini azaltır. İlk sismik izolatörlü binalar 1800'lerin sonlarında inşa edilmiş olmasına rağmen, 20. ve 21. yüzyılda daha yaygın hale gelmiştir.

Tokyo İmparatorluk Oteli, 1923 Kanto depreminde sismik izolatörleri büyük bir binada ilk kez kullanan yapılar arasındadır. Bu otel, depreme karşı etkili bir koruma sağladığıyla bilinir. 1995 Kobe Depremi, Japonya'da büyük bir yıkıma neden oldu. Deprem sonrası yapılan incelemelerde, sismik izolatör kullanan binaların diğerlerine göre çok daha az hasar aldığı belirlendi. Bu bulgu, Japonya'da sismik izolatör kullanımının artmasına yol açtı. 1998'de Japonya Binalar Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikle, yeni inşa edilecek tüm binalarda sismik izolatör kullanımı zorunlu hale getirildi. 2011 Tohoku Depremi, Japonya tarihindeki en büyük depremlerden biriydi. Deprem sonrası yapılan incelemelerde, sismik izolatör kullanan binaların depreme karşı son derece dayanıklı olduğu ve diğer binalara göre çok daha az hasar gördüğü tekrar kanıtlandı.

Türkiye'de, 2012'de şehir hastanelerinde sismik izolatörlü yapılaşmaya geçilmiştir. 2023'teki depremlerde bu binaların performansı test edilmiş ve deprem sırasında riski azalttıkları raporlanmıştır. Bu bulgular, uluslararası bir webinarda da paylaşılmıştır. Sismik izolatörler, Türkiye'de depremlere karşı daha dirençli şehir hastaneleri inşa etmede etkili bir yöntem olarak benimsenmiştir.

Türkiye'deki Deprem Tehlikesi ve Kıta Hareketleri

Türkiye'nin kıtalar arasında sıkıştığını gözlemliyoruz. Sürekli olarak Arabistan levhası hareket halinde. Bu durum, Avrasya levhası ile sıkışan ve özellikle Doğu Anadolu fay hattı ile kuzey Anadolu fay hattı arasında batıya doğru sürekli itilen bir Anadolu levhası oluşturuyor. Tabii ki, bu iki levhanın, Arabistan ve Avrasya levhaları arasındaki yanal gerilim nedeniyle levhanın üzerinde biriken gerilimle ilişkilidir. Bu gerilime dayanamayan bölgelerde kırılmalar meydana gelir ve bu kırıklardan yayılan dalgalar, depremin etkilediği 11 ili sarsar. Tabii ki, bu durum asil depremi ifade eder.32 defa meydana gelecek 7 büyüklüğündeki depremlerin toplam enerjisi, tarihteki 8 büyüklüğündeki bir depremde açığa çıkacak enerjiye denk geliyor. Tabii ki beklediğimiz deprem bu değildi. Bu depreme hiç hazır olamadık. Çünkü bu kadar büyük bir deprem beklemiyorduk. Doğu Anadolu fay hattı kırıldı.

Türkiye ve Kaliforniya: Depremlerden Alınacak Dersler

Türkiye ve Kaliforniya arasında benzerlikler göze çarpıyor. Bu paralellik nedeniyle, Kaliforniya'daki uzmanlar Türkiye'ye gelerek deneyimlerinden ders çıkarmaya çalışıyorlar. Türkiye, özellikle Kuzey Anadolu fay hattı boyunca 20. yüzyılda bir dizi deprem yaşadı. Bu süreç, 1939'da Erzincan'da başlayarak M7.9 büyüklüğündeki depremle en doğudan İzmit'e kadar 900 kilometrelik bir kırılma yaşandı. 20. yüzyıl, Kuzey Anadolu fay hattının yüzyılı oldu, ancak 21. yüzyıl, Doğu Anadolu Fay Zonu'nun yüzyılı olarak ortaya çıktı.

24 Ocak 2020'deki M6.9 Elazığ depremi, kırılmanın yakın zamanda başladığını ve güneybatıya doğru devam ettiğini gösterdi. Beklenenden çok daha büyük bir deprem meydana geldi ve bu olay 2023 Kahramanmaraş depremleri olarak nitelendiriliyor. Türkiye'deki kayıpların yarısı kadar kayıp, Suriye'deki benzer bir depremde meydana geldi. Bu durum, Türkiye ve Kaliforniya'nın deprem riski yönetiminde birbirinden öğrenebileceği önemli dersler sunuyor.

Türkiye'de Deprem Tehlikesi ve İş Dünyası

Bakın ülkemizde görüldüğü üzere, önemli bir aktif kuşağın ortasındayız. Şimdi tekrar hasarlı ne kontrol ediyor? Tabii ki burada bizden siyasetçiler var, yönetecek iş adamları var ve yatırım yapacaklar. Özellikle iş adamları bu deprem tehlikesi olasılığı ile ilgili çalışmaları nasıl destekliyor? Neden mi? Çünkü iş adamları yatırım yapacakları yerlerin bir depremde yıkılmasını istemezler. Yapmış oldukları ekonomik yatırımın bir kayba dönmesini istemedikleri için deprem trendini alanlar ya da deprem riskini inceleyen çalışmaları desteklerler.Evet, görüldüğü üzere bu deprem veri kaydedildiği yerler aktif kuşakları gösteriyor.

Adıyaman'da deprem meydana gelmedi. Adıyaman fay hattı harekete geçmedi ama bu anlamlar bu şu anlama gelmiyor ki Doğu Anadolu fay hattında kırılmalar olmayacak. Malatya'da da deprem olmayacak bu anlama gelmiyor. Herkes bu fay hattında kendi depremini yaşayacak. Demek ki fay hattı üzerindeki her bölge, fay hattının etkisinde. Bu fay hattı bize şunu da veriyor: Artık zeminin direncini ölçebiliyoruz.

Deprem ve Binalar: Zeminin Rolü ve Güvenli Yatırım Noktaları

Yıkımların yaklaşık %60'ı zemin etkisiyle bağlantılı. Yumuşak ve sıvılaşmaya eğilimli zeminler, binaların deprem sırasında daha fazla sallanmasına ve hasar görmesine neden oluyor. Eğimli arazilerde heyelan riski artarken, zemin su seviyesinin yüksek olduğu yerlerde binalar zayıflayabiliyor. Bakın zemin etkisi nedir? Bakın, ölçülen değerlere dikkat edin. Görüyorsunuz, bir deprem meydana geliyor ve özellikle sinyal genliğini büyüten alanlarda yüksek yıkım şiddeti gözlemleniyor. Peki, sinyalin küçük olması ne anlama geliyor? Bu durum, sinyallerin zayıf olduğu yerlerde, zeminin fiziksel direncindeki yükseklik nedeniyle oluşan zemin etkisinin bir göstergesidir. Diğer taraftan, sinyalin büyük olduğu yerlerde ise en büyük kayıplar meydana geliyor.

Bazı bölgeler diğerlerine göre depreme karşı daha risklidir. Haritaya baktığımızda, zemin direnci zayıf olan bölgeleri görebiliriz. Bu bölgelerde sinyal direnci de düşüktür. Düşük sinyal direnci, zemin direncinin yüksek olduğunu gösterir.

Yüksek zemin direnci, toprağın daha sert ve sağlam olduğu anlamına gelir. Bu da deprem sırasında daha az sallanma ve hasar anlamına gelir. Düşük zemin direnci ise toprağın daha yumuşak ve gevşek olduğunu gösterir. Bu durumda deprem sırasında daha fazla sallanma ve hasar olabilir.

İş adamları bu bilgiyi kullanarak yatırım yapacakları yerleri seçebilirler. Sağlam ve sağlıklı zeminler üzerinde yatırım yapmak, deprem riskini azaltabilir ve yatırımlarını korumak için önemlidir.

Bizler de güvenli evler inşa etmek veya satın almak isteriz. "Deveyi önce sağlam kazığa bağlayalım, sonra Allah’a tevekkül edelim" diyerek, sağlam temeller üzerine bina inşa etmenin ve ardından güvene dayanmanın önemini vurgularız.

Bazı binalar depreme dayanırken, bazıları neden yıkılıyor? Bunu anlamak için zemin tipini göz önünde bulundurmak gerekiyor. Zemin, elinizle aldığınız topraktan ibaret değil. 30 metreye kadar yer altındaki katmanların toplam direncini ifade ediyor. Bu direnç "Vs30" olarak adlandırılıyor ve kayma dalgası büyüklüğü ile ölçülüyor.

Peki zemin neden önemli? Farklı zemin tipleri, depreme karşı farklı tepkiler veriyor. Sağlam ve sert zeminler, deprem sırasında daha az sallanırken, yumuşak ve gevşek zeminler daha fazla sallanıyor. Bu da binalarda hasara ve yıkıma yol açabiliyor.

Görüldüğü üzere, aynı depremde bazı binalar yıkılırken, bazıları ayakta durabiliyor. Bunun en önemli sebebi zemin tipi. Bu nedenle, bina inşa etmeden önce zeminin detaylı bir şekilde incelenmesi ve uygun bir yapı tasarımı yapılması gerekiyor.

Deprem Tehlikesi: Güvenli Yaşam İçin Basit Adımlar

Görüntüdeki harita, 2012 yılında Avrupa'daki deprem tehlikesini gösteriyor. Kırmızı alanlar, deprem riskinin daha yüksek olduğu bölgeleri gösteriyor. Bu, o bölgelerde deprem olma olasılığının daha yüksek olduğu anlamına geliyor.

Ancak bu, kırmızı alanlarda yaşayan herkesin depremde zarar göreceği anlamına gelmiyor. Deprem kaybı, depremin büyüklüğüne, binanın sağlamlığına ve zeminin tipine bağlı olarak değişir. Sağlam zeminlerde ve depreme dayanıklı binalarda yaşayan insanlar, depremden etkilenme olasılığı daha düşüktür. Dolayısıyla, depremle yaşamak mümkündür. Önemli olan, deprem riskini azaltacak önlemler almak. Bu önlemler şunları içerir:

1. Depreme dayanıklı binalarda yaşamak veya mevcut binayı depreme dayanıklı hale getirmek
2. Acil durum planı hazırlamak ve acil durum kitini bulundurmak
3. Deprem anında ve sonrasında ne yapılması gerektiğini bilmek

Deprem riski taşıyan bölgelerde yaşayan insanlar için bu önlemlerin hayati önem taşıdığını vurgulamak önemlidir. Bu adımlar, bireylerin deprem etkisi altında daha güvende olmalarına yardımcı olabilir.

Deprem: Yerel Yönetim ve Vatandaş Sorumlulukları

Yerel Yönetimlerin Sorumlulukları:

Belediyeler Kanunu'nun 53. Maddesi uyarınca, belediyelerin yönetiminde bulunan illeri afete karşı dirençli hale getirme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu görev, kentsel dönüşüm projeleri gerçekleştirme, depreme dayanıklı binaların inşasını teşvik etme, afet planları hazırlama ve halkı bilinçlendirme gibi faaliyetleri içermektedir. Ayrıca, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile koordineli çalışma ve kaynakların etkin kullanımı da belediyelerin bu sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Vatandaşların Sorumlulukları: Deprem bilinci, vatandaşların riskleri ve önlemleri anlamaları anlamında önemlidir. Acil durum planı hazırlamak, aile bireyleri için bir güvenlik önlemidir. Bir deprem çantası bulundurmak, acil durumlarda ihtiyaç duyulan malzemelere ulaşmada yardımcı olabilir. Ayrıca, yaşanan binaların depreme dayanıklılığını kontrol etmek ve gerektiğinde güvenlik önlemleri almak da vatandaşların sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Depremle yaşamak mümkündür. Önemli olan, yerel yönetimlerin etkili iş birliği ve vatandaşların bilinçli önlemleriyle deprem riskini azaltmaktır. Bu sayede, depremlerin etkileri en aza indirilebilir ve can kayıpları önlenmiş olur.

Avrupa'da Depremler: Gerçeklerle Yüzleşmek

Evet, Avrupa da depremlere yabancı bir kıta değil. Gönderilen görüntü, Avrupa'da soğuk bir yılda meydana gelen depremleri gösteriyor. Bu da bize şunu hatırlatıyor: Depremler her yerde olabilir ve bizler bu coğrafyada depremlerle yaşamayı öğrenmek zorundayız.

Depremleri yok edemiyoruz, fay hatlarını yerinden taşıyamıyoruz. Ancak depremlere karşı hazırlıklı olmak ve can kayıplarını en aza indirmek elimizde. Bunu yapmak için:

1. Belediyelerin ve yetkililerin sorumluluklarını yerine getirmesi gerekiyor. Kentsel dönüşüm projeleri ile depreme dayanıklı binalar inşa edilmeli, afet planları hazırlanmalı ve halk bilinçlendirilmeli.
2. Vatandaşların da bilinçli olması ve gerekli önlemleri alması önemlidir. Acil durum planı hazırlamak, deprem çantası bulundurmak ve binaların güvenliğini kontrol etmek gibi basit adımlar hayat kurtarabilir.

Maalesef geçmişte bazı belediyelerin bu konudaki sorumluluklarını yerine getirmediğini gördük. Bu durum, can kayıplarına ve büyük yıkımlara yol açtı. Fıkra gibi anlatan olayların bile gerçek olduğunu araştırınca görebiliyoruz.

Depremlerle yaşamak zorundayız, ancak bunu bilinçli bir şekilde yaparak can kayıplarını önleyebiliriz. Yetkililerin ve vatandaşların birlikte hareket etmesiyle depremlere karşı daha dirençli bir toplum inşa etmek mümkündür.

Avrupa'da Depremler: Gerçek Bir Tehlike

Evet, Avrupa'da da depremler oluyor ve gönderilen görsel bu gerçeği açıkça ortaya koyuyor. Soğuk bir yılda bile, Avrupa'nın birçok yerinde depremler meydana gelmiş. Bu da gösteriyor ki, Avrupa coğrafyası depreme karşı savunmasız değil.

Bizler bu coğrafyada yaşayan insanlar olarak depremlerle yaşamayı öğrenmek zorundayız. Depremleri yok edemiyoruz, fay hatlarını da alıp bir yere taşıyamıyoruz. Gerçek bu.

Orta Doğu Deprem Tehlikesi Haritası: Güzelliğin Bedeli

Avrupa'daki depremlere hızlıca baktıktan ve Avrupa ülkeleri ile Türkiye'nin deprem tehlike durumunu karşılaştırdıktan sonra, bu yazıda Orta Doğu Deprem Tehlikesi Haritası'nı inceleyeceğiz. Anadolu, "cennet vatan" olarak bilinen bir bölgedir. Bu vatanın yenilenmesi, şekillenmesi için sürekli çalışan ve coğrafyayı yeniden şekillendiren fay hatları var ve bundan dolayı da bu vatanımıza ki güzellik meydana geliyor.

Harita Üzerinde Detaylandırma:

Haritaya baktığımızda, bölgenin büyük bir kısmının yüksek deprem tehlikesi altında olduğunu görüyoruz. Özellikle Türkiye, İran, Irak ve Suriye'nin bazı bölgeleri kırmızı ve turuncu renkte, yani en yüksek risk altında. Bu bölgelerde büyük depremlerin olma olasılığı daha yüksek.

Türkiye'nin Durumu:

Harita üzerinde Türkiye'nin büyük bir kısmının kırmızı ve turuncu renkte olduğunu görüyoruz. Bu da Türkiye'nin deprem açısından oldukça riskli bir bölgede olduğunu gösteriyor. Özellikle Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde deprem tehlikesi daha yüksek.

Fay Hatlarının Etkisi:

Anadolu Fay Hattı ve Kuzey Anadolu Fay Hattı gibi aktif fay hatları, Türkiye'yi deprem açısından en riskli bölgeler arasında yer alıyor. Bu fay hatları boyunca sürekli olarak hareketlilik yaşanıyor ve bu da depremlere yol açıyor.

Kahramanmaraş Depremleri: Harita Tahminleri ve Gerçek Tehlike

Görsel, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri öncesinde hazırlanan Türkiye Ulusal Deprem Tehlike Haritası'nı gösteriyor. Haritada, Türkiye'nin farklı bölgeleri için "Peak Ground Acceleration" (PGA) yani yer ivmesi değerleri gösterilmiş. Bu değerler, olası bir depremde zeminin ne kadar sallanacağını tahmin etmek için kullanılıyor.

Ulusal Deprem Tehlike Haritası ve Deprem: 2019 yılında yürürlüğe girem Ulusal Sismik Tehlike Haritasına baktığımızda, Kahramanmaraş'ın da içinde bulunduğu bölgenin yüksek PGA değerlerine sahip olduğunu görüyoruz. Bu da bölgenin büyük bir deprem riski altında olduğunu gösteriyor. Nitekim 6 Şubat'ta meydana gelen depremler de bu riski teyit etti.

Ancak bir sorun var: Haritada Kahramanmaraş için öngörülen PGA değeri 0.4g iken, gerçekte gözlenen değer 2g'ye kadar çıktı. Bu durum, depremin haritada öngörülenden çok daha şiddetli olduğunu gösteriyor.

Neden? Bu durum, haritanın tehlikeli bölgeleri doğru tespit etmesine rağmen, depremin büyüklüğünü tam olarak tahmin edemediğini gösteriyor. Bu da bize şunu söylüyor: Tehlikeli bölgeleri bilmek önemli, ancak bu tek başına yeterli değil.

Avrupa Deprem Tehlike Haritası: Kıtanın Riskleri

Avrupa, aktif fay hatları ve jeolojik hareketlilik nedeniyle deprem riski altında olan bir kıtadır. Her ne kadar Türkiye ve Yunanistan gibi güneydeki ülkeler daha yüksek risk altında olsa da, Avrupa'nın diğer bölgeleri de depremlerden etkilenebilmektedir.

Avrupa Deprem Tehlike Haritası:

Avrupa Akdeniz Sismik Tehlike Modeli (ESHM) tarafından hazırlanan bu harita, Avrupa'daki deprem tehlikesini gösteren önemli bir araçtır. Harita, farklı renklerle kodlanmış bölgelerden oluşmaktadır. En koyu renkler (kırmızı ve mor), en yüksek deprem riski altında olan bölgeleri gösterirken, daha açık renkler (sarı, yeşil ve mavi) daha düşük risk seviyelerini gösterir.

Tehlike Haritasına Göre Riskli Bölgeler:

1. Türkiye: Haritada Türkiye'nin büyük bir kısmı yüksek ve çok yüksek risk altında olarak gösterilmektedir. Özellikle Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi deprem açısından en riskli bölgelerdir.
2. Yunanistan: Yunanistan'ın da büyük bir kısmı yüksek risk altında görünmektedir. Özellikle Ege Adaları ve Girit Adası deprem açısından en riskli bölgelerdir.
3. İtalya: İtalya'nın orta ve güney bölgeleri de yüksek risk altında yer almaktadır. Özellikle Apenin Dağları boyunca uzanan bölgeler deprem açısından risklidir.
4. Romanya: Romanya'nın batı ve güney bölgeleri de deprem tehlikesi altındadır. Özellikle Karpat Dağları ve Bükreş şehri riskli bölgeler arasında yer alır.
5. Portekiz: Portekiz'in güneyinde yer alan Lizbon şehri ve Algarve bölgesi de deprem tehlikesi altındadır.

Avrupa Tehlike Haritasının Önemi:

Avrupa Deprem Tehlike Haritası, kıtadaki deprem riskini görselleştirmek ve riskli bölgeleri belirlemek için önemli bir araçtır. Bu harita, yetkililer tarafından depreme dayanıklı binalar inşa etmek, acil durum planları oluşturmak ve halkı bilinçlendirmek için kullanılabilir.

Avrupa Tehlike Haritası Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Harita, depremlerin kesin olarak nerede ve ne zaman meydana geleceğini göstermez.
• Harita, sadece genel bir risk değerlendirmesi sunar.
• Deprem riski, yerel jeolojik koşullara ve bina yapımlarına göre değişiklik gösterebilir.

Avrupa'da Depreme Hazırlık:

Avrupa'daki ülkeler, deprem riskini azaltmak için çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmalar arasında depreme dayanıklı binalar inşa etmek, acil durum planları oluşturmak ve halkı bilinçlendirmek gibi faaliyetler yer almaktadır. Avrupa Deprem Tehlike Haritası, kıtadaki deprem riskini görselleştirmek ve riskli bölgeleri belirlemek için önemli bir araçtır. Bu harita, yetkililer ve halk tarafından depreme karşı hazırlıklı olmak için kullanılabilir.

Türkiye'deki Deprem Riski: Geçmiş, Sorunlar ve Çözüm Yolları

2020 yılında yapılan bir araştırmada, Türkiye'nin deprem riskinin Avrupa'daki en yüksek ülkelerden biri olduğu ortaya çıktı. Harita, özellikle Marmara, Ege ve Doğu Anadolu bölgelerinin çok yüksek risk altında olduğunu gösteriyor. Bu bilgi 2020 yılından beri bilinen bir gerçek.

Ancak, soru şu: Yetkililer bu bilgiyi bildikleri zaman ne yapmalıydı? Bu bölgelerde yaşayan insanların güvenliğini nasıl sağlamalıydılar?

Deprem, beklenen bir bölgede gerçekleşti ve maalesef kayıplar çok büyük. Bence bu kayıplar önlenebilirdi. Yetkililer, gerekli önlemleri alsalardı, depreme dayanıklı binalar inşa etselerdi ve kentsel dönüşümü riskli bölgelerde hızla gerçekleştirselerdi, bu kadar can kaybı ve maddi hasar yaşanmazdı.

Deprem sonrasında yapılması gerekenler belli. Öncelikle yıkılan binalar yerine depreme dayanıklı binalar inşa edilmeli. Kentsel dönüşüm, riskli bölgelerde hızla tamamlanmalı. Binaların depreme dayanıklı olup olmadığı kontrol edilmeli. Deprem bilinci ve eğitimi yaygınlaştırılmalı.

Depremden kaçmanın yolu yok. Ama depreme karşı hazırlıklı olursak, kayıpları en aza indirebiliriz.

Adıyaman Depremi ve Kayıpları: Detaylı İnceleme

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş depremi, Türkiye'yi sarsarak Adıyaman'ı da etkiledi, birçok bina yıkıldı ve can kayıpları yaşandı.

Adıyaman'da Deprem Kuvveti:

Görsel ve verilere dayanarak Adıyaman'daki depremin, Kahramanmaraş'takinden daha düşük bir maksimum deprem kuvvetine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, bu değerlendirmeyi yaparken dikkat edilmesi gereken bazı önemli faktörler bulunmaktadır:

• PGA Ölçüm İstasyonlarının Sayısı: Adıyaman'da Kahramanmaraş'a göre daha az sayıda PGA (Peak Ground Acceleration) ölçen istasyon bulunmaktadır. Bu durum, Adıyaman'daki depremin şiddetinin tam olarak anlaşılamamasına neden olabilir.
• Fay Hattına Yakınlık: Kahramanmaraş, Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde yer alırken, Adıyaman bu fay hattına daha uzaktadır. Bu durum, deprem dalgalarının Adıyaman'a ulaşırken enerjisini bir kısmını kaybetmesini bekleriz.

Kayıpların Nedenleri:

Adıyaman'da yaşanan depremin neden olduğu kayıpların birkaç olası sebebi bulunmaktadır:

1. Zeminin Jeofizik Özellikleri: Adıyaman'daki zemin, genellikle deprem tehlike haritalarında kaya olarak kabul edilen zeminlerden daha yumuşak olabilir.
2. Bina Yapıları: Adıyaman'daki birçok bina, depreme dayanıklı olmadığı düşünülmektedir. Binaların homojen olmadığını ve farklı yapısal özelliklere sahip olduğunu düşünmek önemlidir.

Tartışma:

Adıyaman'daki kayıpların nedenleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için ileri düzey araştırmalara ihtiyaç vardır. Bu araştırmalar, zeminin jeofizik özelliklerini (örneğin, Vs30), bina yapılarını, PGA ölçüm istasyonlarının dağılımını ve diğer faktörleri detaylı olarak incelemelidir.

Sonuç:

Adıyaman, Kahramanmaraş kadar yüksek bir deprem kuvvetine maruz kalmamış olabilir, ancak yaşanan kayıplar yine de önemlidir. Zeminin jeofizik özellikleri, bina yapıları ve PGA ölçüm istasyonlarının dağılımı gibi faktörlerin, depremde oynadığı kritik rolü vurgular. Gelecekteki depremlerde kayıpları azaltmak için binaların depreme dayanıklı hale getirilmesi, zemin özelliklerinin ve PGA ölçüm istasyonlarının dağılımının dikkate alınması önemlidir.

Deprem Kuvveti ve Zemin Analizi: Adıyaman ve Kahramanmaraş

Adıyaman'da ölçülen maksimum deprem kuvveti, Kahramanmaraş'ta ölçülen deprem kuvvetine göre oldukça düşük. Ancak, Adıyaman'da daha fazla hasar meydana geldi. Bunun nedenini anlamak için zemin tipine bakmamız gerekiyor.

Zemin Tipi Karşılaştırması:

Adıyaman'ın zemini kırmızı renkte, bu da zeminin zayıf olduğunu gösteriyor. Kahramanmaraş'ın zemini ise yeşil ve koyu yeşil tonlarda, bu da zeminin sağlam olduğunu gösteriyor. Zemin direncinin düşük olması, deprem dalgalarının daha fazla sallanmasına ve yıkıcı etkisinin artmasına neden oluyor.

Sonuç ve Öneriler:

Adıyaman'ın depreme karşı daha dirençli hale gelmesi için zemin tipi ve yapılaşma modeli göz önünde bulundurularak yeni binalar inşa edilmeli ve mevcut binalar güçlendirilmeli. Ayrıca, deprem bilinci ve acil durum planlaması da Adıyaman'ı gelecekteki depremlere karşı daha hazır hale getirecektir.

Harita ile İlgili Bilgiler: Harita, USGS Vs30 global veri seti kullanılarak oluşturulmuştur. Yeşil ve koyu yeşil tonlar, zeminin sağlam olduğunu, sarı ve kırmızı renkler ise zeminin zayıf olduğunu gösteriyor.

Adıyaman'ın Depreme Hazırlığı: 4 Öneri ile Geleceğe Güvenli Adımlar

Zaman kısıtlaması nedeniyle sunumumuzu burada sonlandırmak zorundayız. Fakat Adıyaman'ın depreme karşı daha dirençli hale gelmesi için yapılması gereken 4 önemli önerimizi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Öneriler:

• Yapı Standartlarının Güncellenmesi:

• Mevcut yapı standartlarının Adıyaman'daki deprem tehdidi için yetersiz olduğu açıkça görülmüştür.
• Yeni binalar, güncellenmiş ve daha katı yapı standartlarına göre inşa edilmelidir.
• Mevcut binalar da, gerekli durumlarda, bu standartlara uyacak şekilde güçlendirilmelidir.

• Risk Azaltma Stratejilerinin Gözden Geçirilmesi:

• Valilik liderliğinde yürütülen risk azaltma stratejileri gözden geçirilmeli ve eksiklikleri giderilmelidir.
• Bu stratejiler, olası depremlerin yıkıcı etkilerini en aza indirmeye yönelik olmalıdır.

• Geleceğe Dair Planların Hazırlanması:

• Adıyaman'ın gelecekteki depremlere karşı daha dirençli hale getirilmesi için kapsamlı bir plan hazırlanmalıdır.
• Bu plan, kentsel dönüşüm, acil durum müdahalesi ve toplum bilinçlendirme gibi konularda somut adımları içermelidir.

• Toplumda Farkındalık Eğitimlerinin Verilmesi:

• Deprem bilinci ve acil durum planlaması konusunda toplumda farkındalık eğitimleri yapılmalıdır.
• Bu eğitimler, deprem anında ne yapılacağı ve acil durumlarda nasıl davranılacağı gibi konularda bilgi vermelidir.

Sonuç:

Bugünkü sunum, Adıyaman'ın depreme karşı direncini artırmak için önemli bir adımdır. Sunumda yer alan önerilerin hayata geçirilmesi, Adıyaman'ı gelecekteki depremlere karşı daha güvende hale getirecektir.