İstanbul Şişli İlçesi'nin Deprem Riski: Dünü ve Bugünü

Şişli'nin deprem riski hakkında 2013 yılında verdiğim röportajda, ilçenin karşı karşıya olduğu ciddi tehlikeleri ve bu tehlikelerin kaynaklarını ayrıntılı bir şekilde ele almıştım. O dönemden bu yana, Şişli'deki deprem riskini azaltmak için neler yapıldığını ve günümüzdeki durumu değerlendirmek istiyorum.

2013 Yılında Şişli'nin Deprem Riski

2013 yılında, Jeofizik Mühendisleri Odası Şişli Şube Başkanı olarak, Şişli'nin yüksek yapı ve alışveriş merkezleriyle dolu olmasına rağmen, bu yapıları denetleyecek bir "Yüksek Yapı Yönetmeliği"nin olmadığını ve belediyenin bu konuda eksikliklerini vurgulamıştım. Şişli Belediyesi'nde jeofizik mühendisi bile yoktu ve bu durum, binaların zemin etüdü ve sağlamlığı açısından büyük bir risk oluşturuyordu.

Binalara ruhsat ve oturma izni verirken, proje aşamasında zemin etüdünün bir jeofizik mühendisi tarafından denetlenmesi gerektiğini belirtmiştim. Ancak Şişli Belediyesi'nde 1 tane bile jeofizik mühendisi çalışmıyordu. Bu durum, olası bir depremde büyük kayıplara yol açabilecek ciddi bir sorundu.

Günümüzde Şişli'nin Deprem Riski

Aradan geçen yıllar içinde, Şişli'deki deprem riskini azaltmak için çeşitli çalışmalar yapılmış olsa da, halen ciddi tehditlerle karşı karşıyayız. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin "Olası Deprem Kayıp Tahminleri" kitapçığında belirtilen verilere göre, Şişli'nin deprem riski hala yüksek. Ancak bu riski azaltmak için atılan bazı adımlar var:

1. Yapısal Güçlendirme Çalışmaları: Şişli'deki binaların büyük bir kısmında yapısal güçlendirme çalışmaları yapılmış durumda. Bu çalışmalar, özellikle eski binaların dayanıklılığını artırmayı amaçlıyor.
2. Deprem Farkındalığı ve Eğitim: Halkın deprem farkındalığını artırmak için çeşitli eğitim programları düzenlenmiş. Bu programlar, olası bir deprem durumunda daha hazırlıklı olmamıza yardımcı olmayı hedefliyor.
3. Acil Durum Planları ve Tatbikatlar: Şişli Belediyesi, olası bir deprem durumunda hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edebilmek için acil durum planları hazırlamış ve düzenli olarak tatbikatlar yapmaktadır.

Şişli'nin Geleceği ve Deprem Riski Yönetimi

Günümüzde Şişli'de yapılan çalışmalar, ilçenin deprem riskini azaltmak için önemli adımlar atıldığını gösteriyor. Ancak, bu çalışmaların devam etmesi ve yeni önlemlerin alınması büyük önem taşıyor. Deprem riskinin tamamen ortadan kaldırılması mümkün olmasa da, etkilerini minimize etmek için yapılacak her türlü çalışma büyük önem taşıyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ilgili sayfasında Şişli'nin günümüzdeki deprem risk durumu hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

RÖPÖRTAJ - 25 MART 2013

TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Prof. Ali Osman Öncel, Şişli'deki yüksek yapı ve AVM’lerin artışına dikkat çekerek şu uyarıda bulundu: "Şişli yüksek yapı ve AVM’lerle doldu. Ancak belediyenin bu yapıları denetleyecek bir 'Yüksek Yapı Yönetmeliği' dahi yok. Standartları belirlenmeyen, yönetmeliği olmayan, ancak her geçen gün yüksek yapılarla dolan Şişli'de durum endişe vericidir."

Şişli Belediyesi'nde Jeofizik Mühendisi Bile Yok

Binalara ruhsat, oturma izni verirken, proje aşamasında o binanın zeminini mutlaka bir jeofizik mühendisinin denetlemesi gerekir. Ancak Şişli Belediyesi’nde 1 tane dahi jeofizik mühendisi çalıştırılmamaktadır. Jeofizik Mühendisleri Odası olarak, Başkan Sarıgül’e rica ettik. Ancak sonuç alamadık. Kadıköy Belediyesinde 6 tane jeofizik mühendisi çalıştırılıyor. Şişli Belediyesi’nde neden 1 tane bile jeofizik mühendisi çalıştırılmıyor? Düşündürücü bir durum! Şişli Belediyesi'nde yapı ruhsatlarına neye göre onay veriliyor? Bir tane bile jeofizik mühendisi olmayan kurumda, binanın zemin etüdünün uygunluğuna, binanın sağlamlığına kim karar veriyor? Şişli’de bu nedenle olabilecek her türlü olumsuz durumda sorumluluk bize değil, Şişli Belediye Başkanı'na aittir.

Konferanslarımıza Katılmadı, Ortak Çalışma İsteğimize Geri Dönmedi

Jeofizik Mühendisleri Odası olarak, deprem ve kentsel dönüşüm konularında 4 defa konferans düzenledik. Şişli Belediye Başkanı Sarıgül’ü de ısrarla davet ettik. Ancak ısrarla davetimize rağmen ne kendisi geldi, ne de bir yardımcısını gönderdi. Kendin gelemiyorsan bari birisini gönder. Biz Şişli’de kentsel dönüşümün sağlıklı bir şekilde yapılması amacıyla, Şişli'de yaşayan halkın can güvenliği için Şişli Belediyesiyle ortak çalışmalar yapmak istiyoruz. Şişli’deki yapıların zemin sağlamlığı ve dayanıklılığı hakkında detaylı bir araştırma gerçekleştirmek istiyoruz. Bu niyetimizi Şişli Belediyesi'ne de defalarca ilettik ancak şu ana kadar olumlu bir yanıt alamadık. Bizim oda merkezimiz Şişli’de. Bu işe ilk olarak Şişli Belediyesiyle başlamak istedik. Ancak şu ana kadar ortak çalışma isteğimize olumlu yanıt alamadık. Ama Sultangazi Belediyesi bile bizi anladı ve bizimle birlikte Sultangazi’de ortak çalışmalar başlattı.

Acilen Yüksek Yapı Yönetmeliği Çıkartılmalı

Şişli’de bir gün dahi kaybetmeden çalışmalara başlanmalı. Yüksek Yapı Yönetmeliği oluşturulmalı. Belediye Başkanı bilimsel ve mesleki kuruluşlarla bir araya gelerek Yüksek Yapı Yönetmeliği'ni, bu işin standartlarını oluşturmalı. Bu iş Şişli’den başlamalı. Çünkü Türkiye’nin en yoğun yüksek yapılanma bölgesi Şişli. Jeofizik Mühendisleri Odası olarak biz böyle bir çalışma için hazırız. Şişli’de yaşayan vatandaşlarımızın can güvenliği için bu yapılmalıdır.

Yüksek Yapılar Yeniden Denetlenmeli

Bizler gönüllü kurumlarız. Bir kazanç ve rant peşinde koşmuyoruz. Halkımızı aydınlatmak ve halkın can güvenliğini düşünerek bu çalışmaları yapıyoruz. Bünyesinde jeofizik mühendisi istihdam etmeyen belediye yönetimleri tarafından yaptırılan yer araştırmaları denetim sürecinden geçmediği için sakıncalıdır. Jeofizik mühendisi olan belediyeler, yer araştırmaları için jeofizik mühendisi imzası istiyorlar. Sahada inceleme yapabiliyorlar. Doğal olarak bugüne kadar verilmiş bu tür yüksek yapı kullanım izinleri risklidir. Tehlike arz etmektedir. Mutlaka denetlenmelidir. Şu ana kadar verilmiş kullanım izinleri, yüksek yapı yönetmeliği çıkartılarak, bu doğrultuda jeoloji mühendisleri ve jeofizik mühendislerinin de içinde olduğu bir heyetle yeniden denetlenmelidir. İstanbul ve özellikle Şişli halkının güvenliği için bu mutlaka yapılmalıdır. Yüksek yapı ve AVM’lerin eksik ve kusurlu yanları varsa gerekli önlemler alınmalıdır.

Amacımız Tepki Çekmek Değil Halkımızı Bilgilendirmek

Jeofizik Mühendisleri Odası olarak amacımız halkı doğru şekilde bilgilendirmek. Kentsel dönüşümde çağdaş ve modern teknikleri öne çıkararak hem maliyetlerin düşmesini sağlamak hem de insan güvenliğini, yapı sağlamlığını artırıcı önlemler alınmasına öncülük etmektir. Yakın zamanda bu nedenle yaptığımız bir açıklama sonrası üzerimize fena şekilde gelinmiştir. Biz binaların sağlamlık denetimi yapılırken “Karot” sisteminin binaya zarar verdiğini ve yapı denetimi yaptıranların yüksek maddi bedeller ödemek durumunda kaldığını söylemiştik. Oysa ki “Yapı Radarı” dediğimiz sistemle yapılan denetimler, hem binaya zarar vermiyor hem de ekonomik oluyor. Yapı Radarı ile yapılan denetimlerde binanın elektrosu çekiliyor. Durumu çok daha sağlıklı bir şekilde değerlendiriliyor. Bu Amerika ve Avrupa’da uygulanan çağdaş, modern ve sağlıklı bir yöntem. Türkiye’de de artık denetimlerin bu şekilde yapılması gerekmektedir. Biz bunu açıklayınca, bugüne kadar Karot yöntemiyle denetim yapan inşaatçılar ve ilgili kurumların yoğun bir tepkisiyle karşılaştık. Ancak amacımız o kurumları mağdur etmek değil, doğruları söyleyerek halkımızı bilinçlendirmek ve sektörü daha çağdaş bir anlayışa doğru yönlendirmekti.

Şişli Eski ve Bitişik Binalardan Kurtulmalı

Şişli zemin olarak diğer bölgelere nazaran daha sağlam. Ancak Şişli’de asıl sorun binaların büyük bir bölümünün 30 yaşını doldurmuş olması. Amerika ve Avrupa’da 30 yaşını doldurmuş binalara sigorta dahi yapılmıyor. O nedenle İstanbul’da beklenen deprem gerçekleşirse bu eski binalar ve bitişik nizamda yapılanmış olması nedeniyle üzücü bir sonuç doğar. Çünkü deprem yönetmeliği 2007 yılında değişti. Ama Şişli büyük çoğunlukla eski yapılardan oluştuğu için bu yönetmeliğe uymamaktadır. Bu yüzden Şişli’deki yapılar süratle bu yönetmeliğe uygun hale getirilmelidir. Bitişik nizam binalar çağ dışıdır. Büyük tehlike arz etmektedir. Bu değişimi başlatmak öncelikle belediyenin sorumluluk alanındadır.

Deprem bekleyen İstanbul’da özellikle yüksek yapıların güvenlik ve sağlamlığını, bu binaları yapanların vicdanına bırakmak büyük bir hata ve sorumsuzluktur. 15-20 milyon insanın yaşadığı İstanbul’da yüksek yapılaşmayı yapan kişilerin vicdanına bırakmayı büyük bir risk ve tehlike olarak görüyorum. Bu açıdan Şişli’nin risk altında olduğunu söylemek bir bilim adamı olarak halkı bu konuda bilgilendirmek benim sorumluluk ve görevimdir.

Japonya’daki Deprem Şişli’de Olursa; Şişli Şişer Gider

Şişli Belediye Başkanı Sayın Mustafa Sarıgül, daha önceki Japonya’daki 8.9 şiddetindeki depreme hazır olduğunu söylemesi son derece düşündürücüdür. Binaların eski olduğu, yapışık sistemde birbirine dayandığı çağdışı bir yapılanma olan Şişli böyle bir depreme nasıl dayanabilir ki? Bir belediye başkanı bunu nasıl söyleyebilir ki? Şişli gerçekleşmesi beklenen o boyutta bir depremde şişer gider.

Kaynak: Şişli Risk Altında (sisligazetesi.com.tr)

EKLER