Saturday, May 10, 2025

Depremin İzleri: Konya’da Şiddet ve Tepkiler



Bu harita, Konya'da meydana gelen bir depremin şiddet dağılımını ve vatandaşların deprem ihbar verilerini göstermektedir. Renk skalasına göre, mavi noktalar depremin "hissedilmediğini" (Not felt), açık mavi ve yeşil noktalar "hissedildiğini" (Felt), sarı noktalar "büyük ölçüde hissedildiğini" (Largely felt), turuncu ve kırmızı noktalar ise "hasar verici" (Damaging) etkileri temsil etmektedir. Haritada, depremin merkez üssü (sarı yıldız) kuzeydoğuda yer almakta olup, ihbarların çoğu merkez üssüne yakın bölgelerde yoğunlaşmıştır. Çoğunlukla mavi ve açık mavi noktalar hakimdir, bu da depremin genel olarak hafif hissedildiğini veya hissedilmediğini gösterir. Ancak merkez üssüne yakın bazı bölgelerde sarı noktalar, depremin daha yoğun hissedildiğini ortaya koymaktadır (Kaynak: EMSC).

10 Mayıs 2025 tarihinde meydana gelen depremin epicenter dağılımı ve kırılma mekanizması haritası. Depremin meydana geldiği alanda, AFAD verilerine göre deprem öncesi ve sonrası başka bir sismik aktivite gözlenmemiştir (AFAD, 2025). Depremin kırılma mekanizması, düşey gerilmeli normal bir kırılma olarak tanımlanmıştır.

Depremin Genel Değerlendirmesi

10 Mayıs 2025 Cumartesi günü sabaha karşı saat 04:22:19’da (UTC 01:22:19) Konya’nın kuzeydoğusunda, M3.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremin merkez üssü 38.02917°K enlem, 32.57417°D boylam koordinatlarında ve yerin 7 km derinliğinde olarak ölçüldü. Konum olarak Ankara’nın 212 km güneyinde, Konya şehir merkezinin ise yaklaşık 19 km kuzey-kuzeydoğusunda yer alıyor.


Depremin Temel Özellikleri

  • Tarih: 10 Mayıs 2025

  • Saat: 04:22:19 (yerel saat)

  • Büyüklük (Mw): 3.6

  • Derinlik: 7 km

  • Koordinatlar: 38.02917°K, 32.57417°D

  • En Yakın Yerleşim: Konya ili, Aşağıpınarbaşı Mahallesi civarı


Felt Raporları ve Yerel Gözlemler

Depremin hemen ardından, bölgedeki vatandaşların verdiği ilk gözlemler 9-15 dakika içerisinde kaydedildi. Bu hızlı geri bildirimler, sarsıntının hissedilme derecesi ve etkileri açısından oldukça önemli ipuçları sundu:

  • Beyhekim (8 km uzaklıkta): Bir vatandaş yatakta yatarken 6-7 saniyelik bir sallantı hissettiğini ve sokak köpeklerinin aynı anda havlamaya başladığını bildirdi.

  • Keçeciler (17 km): Lambaların sallandığı, yatakların şiddetle hareket ettiği ve birçok kişinin uykudan uyandığı bildirildi.

  • Tömek ve Konevi (18-20 km arası): Kısa ve zayıf bir sarsıntı hissedildiği belirtildi, çoğu kişi sadece “uyandıracak kadar hafif bir sarsıntı” olarak tanımladı.

  • Esenler (18 km): Hasar bildirilmedi, ancak duyarlılığın yüksek olduğunu gösteren mesajlar yayımlandı: “Geçmiş olsun.”

Bu geri bildirimler, depremin insanlar üzerindeki anlık etkisini ve farklı mesafelerde nasıl algılandığını ortaya koymaktadır.


Sarsıntı Şiddeti ve Uzaklık İlişkisi

Depremin ardından hazırlanan şiddet (intensite) - mesafe grafiği, teorik modellerde beklenen doğrusal azalmadan sapmalar gösterdi. Yoğunluk, merkez üssüne yakın bölgelerde V’e kadar ulaştı, bazı noktalarda ise III seviyesine kadar düştü. Bu değişkenlik muhtemelen şu nedenlerden kaynaklanıyor:

  • Yerel zemin özellikleri (jeoteknik farklılıklar)

  • Yapı stokunun farklılığı (özellikle konut kalitesi)

  • Toplam nüfusun mesafeyle birlikte artması

Örneğin:

  • Aşağıpınarbaşı (2,636 nüfus, 3 km mesafe): Şiddet değeri ≥IV

  • Konya şehir merkezi (224,116 nüfus, 21 km mesafe): Şiddet değeri III


Bu Deprem Bir Öncü Sarsıntı Olabilir mi?

M3.6 büyüklüğündeki depremler genellikle hasar yaratmaz. Ancak, bu tür sığ depremler zaman zaman daha büyük bir depremin habercisi (öncü sarsıntı/foreshock) olabilir. Şu an için bunu kesin olarak söylemek mümkün değil. Bunu ancak zaman ve sonraki gelişmeler gösterecektir.


Toplumsal Katılım ve Geri Bildirim Süreci

Depremin ardından ilk 1 saat içinde EMSC platformu üzerinden yapılan geri bildirimler sınırlı kaldı:

  • Mobil web sitesi üzerinden gelen bildirim sayısı: 14

  • Akıllı telefon uygulamaları üzerinden gelen bildirim sayısı: 12

Bu düşük katılım, bölge halkının deprem sonrası bildirim yapma konusunda daha fazla bilgilendirilmesi ve eğitilmesi gerektiğini göstermektedir. Erken uyarı sistemleri ve analizler, vatandaş geri bildirimleriyle daha etkin hale gelmektedir.


Sonuç ve Öneriler

M3.6 büyüklüğünde ve sığ odaklı bu deprem, ciddi hasar yaratmasa da, bölgedeki zemin yapısının ve yapı stokunun kırılganlığını test etmiştir. Bölge halkının farkındalığını artırmak, basit sarsıntıların bile bilimsel ve teknik olarak kaydedilmesi açısından önemlidir.

Daha büyük bir depremin habercisi olabilir mi? Bunu söylemek için erken. Ancak bu gibi olaylar, bölgedeki aktif fayların davranışlarını daha yakından izleme gereğini yeniden hatırlatıyor.


Kaynakça

AFAD. (2025). Deprem olay detayı: 525731. T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.

  • https://deprem.afad.gov.tr/event-detail/525731

European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC). (2025, May 10). M3.6 Central Turkey Earthquake Information (ID: 1806471)


İlgili güncellemeler ve analizler için blog sayfamızı ve EMSC platformunu takip etmeye devam edin. Geçmiş olsun Türkiye.


Hazırlayan:
📍 Deprem ve Afet Bilgi Merkezi – 10 Mayıs 2025 Güncellemesi
📡 Veriler: EMSC, Yerel Gözlemler, Mobil Katılım Analizi

No comments:

Post a Comment