Monday, May 12, 2025

Bir Deprem Anısı ve Yapısal Risklere Karşı Duyarlılık

23 Nisan 2025’te, 6.2 büyüklüğünde bir depremle sarsıldık. Herkes gibi ben de evden çıkarak sitemizin toplanma alanına koştum. Deprem bilimi profesörü olarak, kısa sürede medyadan arayanlar oldu. Telefonla, bulunduğum alanın dışından depremle ilgili bilgiler vermeye çalıştım.

Bu sırada, başka bir binada oturan bir site sakini yanıma geldi ve “Bu konuları iyi biliyorsunuz,” dedi. “Deprem bilimi profesörüyüm,” cevabını verince başlayan sohbetle bir süre aynı yerde durduk. Medyadan gelen aramalara cevap verirken, depremi birebir yaşadığım için yanıtlarım hem bilgilendirici hem de duygusal bir tondaydı.

Toplanma Alanında Fark Edilen Risk

Bir ara, site bahçesinden aşağı bakarken endişe verici bir durum fark ettim. Üzerinde durduğumuz toplanma alanı, aslında bir yeraltı otoparkının üzerindeydi. Betonarme yapıda korozyon belirtileri gördüm: paslanmış demirler, çatlamış ve parçalanmış beton.

Korozyon, betonarme yapıların direncini ciddi şekilde tehdit eder; paslanan demirler genleşerek betonu çatlatır ve yapının dayanıklılığını azaltır (Broomfield, 2007). Durumu yanımda duran site sakinine anlattım ve site yönetimine acilen haber verilmesi gerektiğini vurguladım. Bu, özellikle deprem riski taşıyan bir bölgede, toplanma alanının güvenliğini riske atan ciddi bir durumdu.

Korozyonun Bilimsel Gerçekliği

Korozyonun tehlikeleri bilimsel olarak iyi bilinir.

1999 Marmara depremi sonrası yapılan çalışmalar, İstanbul’da ağır hasar gören binaların önemli bir kısmında korozyonun temel neden olduğunu göstermiştir (Erdik, 2000).

Eğer önlem alınmazsa, korozyon bir yapının yük taşıma kapasitesini beş yıl içinde %50’ye kadar azaltabilir (Broomfield, 2007). Bu nedenle, yönetimin bu durumu ciddiye alması gerektiğini tekrarladım.

Takip ve Sonuç

Aradan günler geçti. 10 Mayıs 2025 sabahı, yürüyüşe çıktığımda, aklıma korozyonlu bölgeyi kontrol etmek geldi. Ne yazık ki, durum olduğu gibi duruyordu. Endişelenerek, etkilenen yapının videosunu çektim ve detaylı bir açıklamayla birlikte blok yöneticisine gönderdim. Yönetici, konuyu inceleyeceğini belirtti.

12 Mayıs 2025’te, yönetici bana geri dönüş yaptı ve iki video paylaştı. Videolar, korozyonlu bölgede iyileştirme çalışmalarının yapıldığını ve koruyucu önlemlerin alındığını detaylı bir şekilde gösteriyordu.

Bu haberi alınca çok mutlu oldum ve rahatladım.

Sonuç: Küçük Gözlemler, Büyük Etkiler

Bu deneyim, çevremizde gösterdiğimiz küçük duyarlılıkların büyük felaketleri önleyebileceğini bir kez daha gösterdi. Deprem riski yüksek bir bölgede yaşıyorsak, dikkatli olmak ve proaktif davranmak hepimizin sorumluluğu.

Küçük bir gözlem ve çaba, topluluğumuzun güvenliğini artırabilir.

Kaynakça

Broomfield, J. P. (2007). Betonarme yapılarda korozyon: Anlama, araştırma ve onarım (2. baskı). CRC Press.
Erdik, M. (2000). 1999 Kocaeli ve Düzce (Türkiye) depremleri raporu. Avrupa-Akdeniz Sismoloji ve Deprem Mühendisliği Çalıştayı Bildirileri (s. 149–186). Springer.