Saturday, May 3, 2025

Tıp ve Sağlık Fakültelerinde Ters Yüz (Flipped Learning) Öğrenme Modeli: Bir Uygulama Deneyimi

 

Tıp ve Sağlık Fakültelerinde Ters Yüz (Flipped Learning) Öğrenme Modeli: Bir Uygulama Deneyimi

Ali Osman Öncel, Prof. Dr.
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Mühendislik Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü

Özet

Bu çalışma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Tıp Fakültesi’nde 2020-2024 yılları arasında seçmeli ders olarak sunulan “Hastanelerde deprem riskinin azaltılması” dersinde ters yüz öğrenme (Flipped Learning) modelinin uygulanmasını ve tıp öğrencilerinin öğrenme süreçlerine etkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Ders, 2020’de yüz yüze başlamış, pandemi nedeniyle çevrimiçi ortama taşınmıştır. Ders videoları YouTube’a yüklenmiş, öğrencilerden 5 dakikalık bölümleri izleyerek 30 kelimelik sorular oluşturmaları istenmiştir. Sorular YouTube kanalında toplanmış, öğretim üyesi tarafından referans linklerle yanıtlanmıştır. Öğrenciler, 60 saniyelik sunumlar hazırlamış ve sunum sonrası 100 kelimelik özet yazmışlardır. Model, öğrencilerin aktif katılımını teşvik eden ters yüz öğrenme yaklaşımına dayandırılmıştır. Ters yüz öğrenme modeli, tıp fakültesi öğrencilerinde pasif öğrenmeden aktif katılıma geçişi sağlamıştır. Öğrencilerin soruları ve sunumları, iletişim ve araştırma becerilerini geliştirmiştir. Soru-yanıt döngüsü, öğretim üyesinin ders öncesi araştırma yapmasını teşvik etmiştir (Öncel, 2024). Ders, Tıp Fakültesi’nde 1 AKTS, Sağlık Fakültesi’nde ise 3 AKTS olarak sunulmuş, hem çevrimiçi hem yüz yüze formatlarda uygulanmıştır. Ters yüz öğrenme modeli, tıp ve sağlık fakültelerinde öğrencilerin aktif katılımını artırmış, iletişim ve araştırma becerilerini geliştirmiştir.

Giriş

Ters yüz öğrenme (Flipped Learning), öğrencilerin ders materyallerini sınıf dışında incelemesini ve sınıf zamanını tartışma, problem çözme gibi aktif öğrenme etkinliklerine ayırmasını sağlayan yenilikçi bir eğitim modelidir. Bu yaklaşım, tıp ve sağlık bilimleri gibi uygulamalı disiplinlerde öğrencilerin eleştirel düşünme, araştırma ve iletişim becerilerini geliştirmede etkili bulunmuştur (Hew & Lo, 2018; Tolks et al., 2016). Geleneksel yüksek öğretim modelleri, genellikle öğretim üyesinin aynı ders notlarını yıllarca tekrarlamasına dayalıdır ve bu durum, hem öğretim üyesinin araştırmadan kopmasına hem de öğrencilerin pasif bir öğrenme deneyimi yaşamasına yol açabilir (Chen et al., 2017).

Yöntem

Dersin Yapısı

“Hastanelerde deprem riskinin azaltılması” dersi, Tıp Fakültesi’nde 2020 yılında yüz yüze başlatılmış, pandemi nedeniyle aynı yıl çevrimiçi ortama taşınmıştır. Ders, Tıp Fakültesi’nde 1 AKTS, Sağlık Fakültesi Hemşirelik Anabilim Dalı’nda ise 2022-2023 ve 2023-2024 yıllarında 3 AKTS olarak sunulmuştur.

Ters Yüz Öğrenme Modeli

Ders materyalleri, 5-10 dakikalık videolar halinde YouTube’a yüklenmiştir. Öğrencilerden, bu videolardan en az 5 dakikalık bir bölümü izleyerek 30 kelimelik bir soru oluşturmaları istenmiştir. Bu sorular YouTube kanalında toplanmış ve öğretim üyesi tarafından referans linklerle yanıtlanmıştır. Öğrenciler ders sırasında 60 saniyelik sunumlar yapmış ve ardından 100 kelimelik özetler yazmışlardır (Öncel, 2024).

Bulgular

Ters yüz öğrenme modeli, öğrencilerin dersin pasif dinleyicileri olmaktan çıkarak aktif katılımcılar haline gelmesini sağlamıştır. Öğrencilerin hazırladığı sorular, ders içeriğiyle doğrudan ilişkili olup araştırma becerilerini geliştirmiştir. 60 saniyelik sunumlar, öğrencilerin iletişim becerilerini güçlendirmiştir. Soru-yanıt döngüsü, öğretim üyesinin literatür taraması yapmasını teşvik etmiş, böylece içerik her yıl güncellenmiştir (Öncel, 2024).

Tartışma

Geleneksel eğitim sisteminde, öğretim üyelerinin içerikleri tekrar etmesi yaygındır. Bu durum, öğrencilerde pasif öğrenmeyi beslerken öğretim üyelerinin de güncel araştırmalarla bağını zayıflatmaktadır (Betihavas et al., 2016; Chen et al., 2017). Ters yüz öğrenme modeli ise öğretim üyesini aktif araştırmacı ve rehber rolüne geri getirmiştir. Aynı zamanda öğrencilerde topluluk önünde konuşma ve eleştirel düşünme gibi beceriler kazandırmıştır (Hew & Lo, 2018).

Sonuç ve Öneriler

Ters yüz öğrenme modeli, öğrenci merkezli bir yaklaşım olarak sağlık bilimlerinde iletişim, araştırma ve eleştirel düşünme becerilerini desteklemektedir. Öğretim üyelerinin öğrenci sorularına dayalı hazırlık yapmaları, dersleri dinamik ve güncel tutmuştur (Öncel, 2024). Modelin farklı fakültelerde yaygınlaştırılması ve uzun dönemli etkilerinin değerlendirilmesi önerilmektedir.


APA 7 Formatında Kaynakça

Metin içi atıf notları da yukarıdaki bölümlere yerleştirilmiştir.

Betihavas, V., Bridgman, H., Kornhaber, R., & Cross, M. (2016). The evidence for ‘flipping out’: A systematic review of the flipped classroom in nursing education. Nurse Education Today, 38, 15–21. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2015.12.010

Chen, F., Lui, A. M., & Martinelli, S. M. (2017). A systematic review of the effectiveness of flipped classrooms in medical education. Medical Education, 51(6), 585–597. https://doi.org/10.1111/medu.13272

Hew, K. F., & Lo, C. K. (2018). Flipped classroom improves student learning in health professions education: A meta-analysis. BMC Medical Education, 18(1), 38. https://doi.org/10.1186/s12909-018-1144-z

Öncel, A. O. (2024). Ters yüz öğrenme modelinin tıp ve sağlık fakültelerinde uygulanması: Bir uygulama deneyimi. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa.

Tolks, D., Schäfer, C., Raupach, T., Kruse, L., Sarikas, A., Gerhardt-Szép, S., ... & Hege, I. (2016). An introduction to the inverted/flipped classroom model in education and its potential in medical education. GMS Journal for Medical Education, 33(1), Doc7. https://doi.org/10.3205/zma001008

No comments:

Post a Comment