12 Mayıs 2025 Çorum Depremi: Şiddet ve Mesafe Üzerine Bir Hikâye

Merhaba sevgili okurlar!

Bugün sizlerle 12 Mayıs 2025’te Orta Anadolu’da, Çorum civarında meydana gelen 4.5 büyüklüğündeki deprem üzerine konuşmak istiyorum. İlk bakışta sıradan bir deprem gibi görünse de, bu sarsıntı, şiddet-mesafe ilişkisi açısından bilim dünyasında soru işaretleri uyandırdı. Özellikle Ankara'da hissedilen şiddetin beklenenden çok daha yüksek olması, dikkatleri bu depremin üzerine çekti.

📍 Deprem Ne Zaman, Nerede Oldu?

Deprem, 12 Mayıs 2025 saat 12:23:56 (yerel saatle) meydana geldi. Koordinatları 40.815° N, 35.192° E olan bu sarsıntının derinliği ise 10.1 km olarak ölçüldü. Bu da bize sığ odaklı bir deprem olduğunu söylüyor.

• Çorum’a 36 km

• Gümüşhacıköy’e sadece 7 km mesafedeydi.

Büyük bir hasar bildirimi yapılmadı, ancak bölge halkı depremi hissetti.

📊 Şiddet Verileri ve Mesafe İlişkisi

Depremi yaşayan vatandaşlar, EMSC uygulaması üzerinden deneyimlerini paylaştı. Bu verilerle hazırlanan grafik, bilim insanlarının ilgisini çekecek cinsten. Çünkü şiddet, merkez üssünden uzaklaştıkça azalmak yerine bazı bölgelerde artmıştı!

İşte bazı dikkat çekici veriler:

Mesafe (km)	Yerleşim	Hissedilen Şiddet	Etkilenen Nüfus
0-21	Gümüşhacıköy	2.0 (zayıf)	57,789 kişi
21-33	Merzifon	2.0 (zayıf)	107,355 kişi
33-51	Çorum	3.1 (zayıf)	407,962 kişi
51-79	Amasya	4.0 (hafif)	416,372 kişi
79-123	Samsun	2.2 (zayıf)	1,663,793 kişi
123-191	Kırıkkale	2.2 (zayıf)	2,086,223 kişi
191-295	Ankara	6.4 (güçlü!)	9,830,328 kişi
295-457	Adana	2.5 (zayıf)	17,160,129 kişi

🔍 En dikkat çekici nokta: Depremin merkezinden yaklaşık 200 km uzaklıktaki Ankara’da şiddetin 6.4 olarak hissedilmesi. Bu, normal beklentilerin oldukça dışında!

🧭 Peki Bu Neden Oldu?

Normalde, depremler merkez üssünden uzaklaştıkça zayıflayan sarsıntılar üretir. Ancak bu olayda işler farklı yürüdü. İşte muhtemel nedenler:

🟡 Yerel Zemin Koşulları

Ankara’da birçok semtin altında yer alan alüvyon zemin, deprem dalgalarını büyütmüş olabilir. Yumuşak zeminler, dalgaları sanki bir "hoparlör" gibi büyütme eğilimindedir.

🟡 Yer Kabuk Yapısının Heterojenliği

Çorum’dan Ankara’ya kadar uzanan bölgede farklı kayaç türleri ve jeolojik yapılar bulunuyor. Bu çeşitlilik, deprem dalgalarının beklenmedik biçimde yayılmasına yol açabilir.

🟡 Farklı Fay Dinamikleri

Depremin normal faylanma (düşey hareket) sonucu oluştuğu bildirildi. Bu, Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun yatay hareketlerinden farklı bir stres yapısına işaret ediyor olabilir. Bu da dalga yönünü ve enerjisini etkileyebilir.

🏗️ Ne Öğrendik?

Bu deprem bize önemli bir gerçeği tekrar hatırlattı:

Deprem sadece büyüklük değil, zemin ve yapıların nasıl davrandığı ile ilgilidir.

Özellikle büyük şehirlerde, zemine uygun bina tasarımı hayati öneme sahiptir.

Ankara’daki yüksek şiddet, mikrobölgeleme çalışmalarının ve yerel zemin analizlerinin ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor.

📱 EMSC ve Halkın Katkısı

Bu veriler, halkın katılımıyla elde edildi. EMSC gibi uygulamalara hissedilen sarsıntıların bildirilmesi, bilimsel analizlerin doğruluğunu artırıyor. Bu yüzden, siz de bir deprem hissettiğinizde bu tür uygulamalara katkı sunabilirsiniz.

📌 Sonuç

12 Mayıs 2025 Çorum depremi, sadece yerel bir sarsıntı olmanın ötesinde, deprem dalgalarının yayılımı ve zemin etkileri üzerine önemli dersler sundu. Özellikle Ankara’daki beklenmeyen şiddet, hem bilimsel hem de mühendislik açısından dikkate alınmalı.

Deprem bizimle yaşar. Hazırlıklı olmak ise bizim elimizde.

Yorumlarınızı ve sorularınızı aşağıya bırakabilirsiniz.

Yeni analizlerde görüşmek üzere!

Şekil 1: Şiddet-Mesafe Grafiği

Bu grafik, 12 Mayıs 2025’te Çorum’da yaşanan 4.5 büyüklüğündeki depremin şiddetinin, epicenter’dan uzaklaştıkça nasıl değiştiğini gösteriyor. Kırmızı çizgi şiddetin ortalamasını, pembe alan ise belirsizliği temsil ediyor. Ankara’da şiddetin beklenmedik şekilde VI’a çıkması dikkat çekiyor!

Şekil 2: Tarihsel Deprem Haritası

Bu harita, 1960-2025 yılları arasında Çorum ve çevresinde (40.5°-41.0° N, 34.5°-36.0° E) meydana gelen 1,940 depremi gösteriyor. Sarı noktalar M3-M4, turuncu noktalar M4-M5, kırmızı noktalar ise M5 ve üzeri depremleri işaret ediyor. Çorum’un Kuzey Anadolu Fay Zonu’na yakınlığı burada açıkça görülüyor.

Şekil 3: Deprem ve Kırık Haritası

Bu harita, 12 Mayıs 2025’te Çorum’da yaşanan 4.6 büyüklüğündeki depremin yerini ve çevresindeki kırıkları gösteriyor. Sarı yıldız depremin epicenter’ını işaret ediyor, ama ilginç bir şekilde bu deprem bilinen bir kırık üzerine denk gelmiyor! Bu, depremin daha önce belirlenmemiş bir kırıkla ilgili olabileceğini düşündürüyor. Haritada kırmızı renkler, zeminin kaya varsayımına göre 2028 Ulusal Deprem Tehlike Haritası’ndaki maksimum ivme değerlerini, sarı renkli kırıklar ise 20. yüzyılda büyük depremlerle kırılmış fayları gösteriyor (AFAD, 2025).

Şekil 4: Moment Tensor Haritası

Bu harita, depremin kırılma mekanizmasını gösteriyor. Düşey gerilmeli (normal faulting) bir hareket olduğu için, depremin Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun tipik yatay hareketlerinden farklı olduğunu anlıyoruz. Haritada, depremin epicenter’ı (40.815° N, 35.192° E) sarı bir yıldızla işaretlenmiş.