Saturday, May 10, 2025

Marmara’da 6.2’lik Deprem: Büyük Depremin Habercisi mi?

📅 Bu yazı, Marmara’da meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından hazırlanmıştır. Amacımız, bu depremin ne anlama geldiğini bilimsel veriler ışığında halkın anlayabileceği bir dille açıklamaktır.


Fayın Küçük Bir Bölümü Kırıldı, Tehlike Geçmedi

6.2’lik bu deprem, Marmara Fayı’nın sadece bir kısmında gerçekleşti.
Bunu bir ipin kopması gibi düşünün: ipin küçük bir teli kopsa bile, ip hâlâ çekmeye devam eder.

📌 Sonuç: Fayın büyük kısmı hâlâ enerjisini tutuyor. Yani Marmara’da büyük bir deprem hâlâ bekleniyor.


30 cm’lik Kırılma, 5 Metrelik Enerjinin Sadece Küçük Bir Kısmı

Bilim insanları bu depremde fayın yaklaşık 30 cm kaydığını tahmin ediyor.
Oysa bölgede biriken enerji, 5 metreye kadar kaymaya yetecek düzeyde.

🔍 Bu ne demek?

  • Fay belki de yavaşça kayıyor olabilir. Bu durumda büyük deprem olmayabilir.

  • Ya da fay kilitli, enerjiyi depolamaya devam ediyordur. O zaman büyük bir deprem kaçınılmaz olabilir.


Deprem Neden Doğuya Doğru Devam Etmedi?

Deprem dalgaları doğuya doğru giderken bir noktada durdu. Bu, fayın doğu bölümünün hâlâ kırılmadığını gösteriyor.

👉 Bu bölge gelecekte kırılabilir. Yani riskli.


2019’daki Silivri Depremi, Bu Depremi Tetiklemiş Olabilir mi?

Bazı bilimsel modeller, 2019 Silivri depreminin bu son depremi tetiklemiş olabileceğini söylüyor. Faylar birbirlerine stres aktarabilir. Yani bir yerde olan deprem, başka bir bölgedeki fayın dengesini bozabilir.


Bazı Yerler Sessiz, Bazı Yerler Hareketli

Marmara Fayı’nda bazı bölgeler hiç ses vermezken bazıları küçük depremlerle sarsılıyor.

🔍 Sessiz bölgeler genelde kilitlidir ve büyük deprem potansiyeli taşır.
🔍 Hareketli bölgeler ise enerjiyi yavaşça boşaltıyor olabilir.


Sonuç: Tehlike Geçmiş Değil

Bu 6.2’lik deprem, büyük deprem riskini ortadan kaldırmadı.
Hâlâ Marmara’da 7’nin üzerinde bir deprem bekleniyor.
Bilim insanları bu riski uzun süredir dile getiriyor.


Hazırlıklı Olmak Hayat Kurtarır

Siz ne kadar hazırsınız? Küçük bir kontrol listesi:

✅ Ağır eşyalar duvara sabit mi?
✅ Deprem çantanız hazır mı?
✅ Aile bireyleriyle acil durum planınız var mı?


Son Söz

📣 Lütfen bu yazıyı sevdiklerinizle paylaşın.
Deprem bir doğa olayıdır. Öldüren deprem değil, hazırlıksızlıktır.

Kaynakça

Armijo, R., Pondard, N., Meyer, B., Uçarkus, G., de Lépinay, B. M., Malavieille, J., … & Çakir, Z. (2005). Marmara Denizi’ndeki denizaltı fay yamaçları ve sismik tehlike için anlamları. Tectonophysics, 408(1–4), 105–127. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2005.05.026

Bohnhoff, M., Bulut, F., Dresen, G., Malin, P. E., Eken, T., & Aktar, M. (2013). İstanbul’un güneyinde bir deprem boşluğu. Nature Communications, 4, 1999. https://doi.org/10.1038/ncomms2999

Bohnhoff, M., Martínez-Garzón, P., Bulut, F., Stierle, E., & Ben-Zion, Y. (2016). Kuzey Anadolu fay zonunun farklı bölümlerinde maksimum deprem büyüklükleri. Geophysical Journal International, 205(2), 1185–1192. https://doi.org/10.1093/gji/ggw068

Cakir, Z., Ergintav, S., Akoglu, A. M., Cetin, S., Meghraoui, M., & Reilinger, R. (2012). Kuzey Anadolu Fayı boyunca InSAR hız alanı (Türkiye): Sismik gerilim birikiminin yüklenmesi ve serbest bırakılması için anlamları. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 117(B10), B10404. https://doi.org/10.1029/2012JB009360

Ergintav, S., McClusky, S., Hearn, E., Reilinger, R., Cakmak, R., Herring, T., … & Lenk, O. (2014). 1999, M=7.4 İzmit depremini takip eden yedi yıllık postsismik deformasyon: Fay sünmesi ve gerilim gevşemesi için kanıtlar. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 119(2), 1528–1550. https://doi.org/10.1002/2013JB010611

Hergert, T., & Heidbach, O. (2010). Marmara Denizi fay sisteminde kayma oranı değişkenliği ve dağıtılmış deformasyon. Nature Geoscience, 3(8), 559–565. https://doi.org/10.1038/ngeo918

Kanamori, H., & Anderson, D. L. (1975). Sismolojide bazı ampirik ilişkilerin teorik temeli. Bulletin of the Seismological Society of America, 65(5), 1073–1095.

Scholz, C. H. (2002). Depremlerin ve faylanmanın mekaniği (2. baskı). Cambridge University Press.

Stein, R. S. (1999). Deprem oluşumunda gerilim transferinin rolü. Nature, 402(6762), 605–609. https://doi.org/10.1038/45144

Stein, R. S., Barka, A. A., & Dieterich, J. H. (1997). 1939’dan beri Kuzey Anadolu fayında deprem gerilim tetiklemesiyle ilerleyici başarısızlık. Geophysical Journal International, 128(3), 594–604. https://doi.org/10.1111/j.1365-246X.1997.tb05321.x

Wells, D. L., & Coppersmith, K. J. (1994). Büyüklük, kırılma uzunluğu, kırılma genişliği, kırılma alanı ve yüzey yer değiştirmesi arasında yeni ampirik ilişkiler. Bulletin of the Seismological Society of America, 84(4), 974–1002.

No comments:

Post a Comment