Sismoloji ve Levha Tektoniği Dersi 1: Güncel Depremler Üzerinden Sismolojiye Giriş
Prof. Dr. Ali Osman Öncel ile Sismoloji Dersi
[0:00] – Giriş ve Güncel Deprem Değerlendirmesi (0 yorum)
Konuşmacı (Prof. Dr. Ali Osman Öncel):
Prof. Dr. Ali Osman Öncel: Elazığ’da meydana gelen depremin örnek olay olarak ele alınması. EMSC verileriyle dış merkez (epicenter) ve hissedilme alanı açıklanıyor. Evet ekran geldi mi? Geldi hocam. Evet, sismoloji ve levha tektoniği dersini bu dönem arkadaşlarımızla birlikte yapacağız ama bu dersi isteyen herkes dinleyebilir. Bu konuya meraklı olan herkes dinleyebilir. Az önce elazığ'da bir deprem meydana geldi. O depremle ilgili bir rapor yazdım. Deprem. Ben haberim televizyonlar sayesinde oldu. Dediler ki bu beklenen bir depremdi diye sordular tabii ülkemizin. Ve dünyanın yerinde deprem beklenebilir. Profesör doktor yağın pagan ile 2.003 yılında Amerikan jeofizik toplantısında karşılaşmıştım. Kendisinin dediği çok ilginç ya yüzünde hiçbir nokta yok ki. 8 büyüklüğünde deprem üretmesin ama bazıları yüzyıl üretiyor. Bazıları 10.000 yıldır üretiyor ama neticede üretiyor. 2.011 kriz çölde primi özellikle yeni zelanda'da meydana gelen kriz Jorge depremi 5.000 yıldır deprem göre etmeyen bir kırık. Deniz zelanda'da büyük bir kayba neden oldu. O nedenle de her bir nokta deprem üretebilir ama kimi çabuk üretir, kimi geç yönetir ama öğretir. Şimdi bu depremle ilgili. Kızı hazırlamış olduğum bir rapor burada hemen ne yaptım depremle ilgili olarak. Avrupa deprem merkezinin. Linkine girdim. Şimdi bu linkte topladığı verilere baktığımız zaman bugün beşi 5 geçe meydana gelen deprem ki işte 40 dakika önce meydana geldi. Bize neyi gösteriyor bu? Depremin meydana gelmiş olduğu yer neresi olacağı sonra sıfır noktası depremin dış merkezini gösteriyor bu dış merkezde. Deprem meydana geliyor ve ancak deprem 35 km uzakta hissediliyor.
Teknik Açıklama: Dış merkez (epicenter), depremin yeryüzündeki başlangıç noktasıdır – yani depremin enerjisinin ilk yayıldığı yer. Bu kavramı günlük hayatta, bir taşın suya atıldığında oluşan dalgaların merkez noktası gibi düşünebilirsiniz. Hissedilme alanı ise depremin etkisinin yayıldığı bölgeyi ifade eder; bu, binaların sallanması veya insanların hissettiği titreşimler gibi somut etkilerle belirlenir.
Görsel Öneri: Burada, Elazığ depreminin haritasını gösteren bir interaktif grafik ekleyin (örneğin, EMSC sitesinden alınan bir ekran görüntüsü veya benzer bir harita). Bu, okuyucunun depremin coğrafi etkisini daha iyi anlamasını sağlar.
📺 Giriş ve Güncel Deprem Değerlendirmesi Videosu
Düşünce Atölyesi: Güncel depremlerin sismoloji eğitiminde kullanılma yöntemleri nelerdir ve bu yöntemler farklı coğrafyalarda nasıl uyarlanabilir, ayrıca öğrenci katılımını artırmak için hangi stratejiler uygulanabilir? Bu atölye, deprem eğitimini günlük hayatla bağdaştırarak, herkesin katılımını teşvik etmek için tasarlandı – siz de düşüncelerinizi paylaşarak katkıda bulunabilirsiniz!
Katılımcı (Örnek): Gerçek zamanlı verilerle öğrenme motive edici.
[2:00] – Deprem Verilerinin Analizi (0 yorum)
Konuşmacı (Prof. Dr. Ali Osman Öncel):
Prof. Dr. Ali Osman Öncel: Depremin 35 km yarıçapta hissedildiği, nüfus yoğunluğu ve yapı kalitesinin etkisi anlatılıyor. Vatandaş verilerinin “Citizen Seismology” kapsamında önemi vurgulanıyor. Çünkü bu depremin dış merkezinden 35 km tek bir yarı çap çizdiğiniz zaman bu alanda yaşayan insanların olmadığını görüyoruz. Demek ki depremin hissedilmesi için depremi hissedecek canlıların depremden etkilenecek yapıların olması gerekiyor. Şimdi demek ki Avrupa deprem merkezi ne yapıyor? Vatandaşlardan bu verileri topluyor, iyi ki de topluyor ve hızlıca bize bu depremde deki etkilenme nasıl olduğunu görüyoruz. Şimdi dersimiz sismoloji böyle hatip tony şimdi bu sismoloji ne diyoruz? Citizen sym olacağı yani vatandaş ses molası vatandaş ne yapıyor? Bir sis monolog gibi deprem olduktan sonra elinde ya telefonun alıyor ya bilgisayar Abdullah. aplikasyon onuna girerek kendi ana dilinde depremi ne yapıyor seçiyor ve önündeki anketi dolduruyor ve bu anketler bize neyi veriyor? Depremin şiddetini veriyor. Depremin şiddeti nasıl bir değer? Depremi şiddeti mesafeyle değişen azalan bir değer olduğunu görüyoruz ama baktığımız zaman kör gözüküyor mu acaba kör...
Teknik Açıklama: Depremin şiddeti (Intensity) Mercalli-Cancani-Sieberg (MCS) veya Modifiye Mercalli (MM) gibi ölçeklerle belirlenir ve depremden etkilenen bölgedeki hasar ve hissedilme durumuna göre değişir; büyüklük (Magnitude) ise sallanma merkezi olan hiposantrda ortaya çıkan enerji miktarıyla belirlenen tek bir değerdir. Vatandaş Sismolojisi (Citizen Seismology), vatandaşlardan toplanan hissedilme verilerinin hızlı değerlendirme ve kriz yönetimi için kullanılmasıdır.
Görsel Öneri: Burada, EMSC'nin 'LastQuake' uygulaması üzerinden toplanan hissedilme haritalarını ve şiddet dağılımını gösteren bir grafik (örneğin izo-sismal harita) eklenebilir. Bu, şiddet kavramının mesafeyle nasıl azaldığını görselleştirir.
📺 Deprem Verilerinin Analizi Videosu
Düşünce Atölyesi: Vatandaş Sismolojisi verilerinin hızlı kriz yönetimi ve hasar tespiti süreçlerine entegrasyonu, resmi sismik ağ verilerine göre hangi avantajları ve dezavantajları sunar? Bu atölye, veri bilimini doğal afet yönetimiyle birleştirerek, geleceğin afet müdahale stratejilerini belirlemeyi hedefliyor – fikirlerinizi bekliyoruz!
Katılımcı (Örnek): Hız önemli, ancak verilerin kalitesi nasıl sağlanır?
Yorumlar