Sismoloji ve Jeofizik Perspektifinden İyilik: Deprem Riski Azaltma ve Toplumsal Direnç Goodness from the Perspective of Seismology and Geophysics: Earthquake Risk Reduction and Community Resilience
Kaynak Webinar (Tam Versiyon):Source Webinar (Full Version):
ÖzetAbstract
Bu çalışma, sismoloji ve jeofizik bilimlerini kullanarak iyilik kavramını, deprem riski azaltma ve toplumsal direnç bağlamında ele almaktadır. Depremler, doğal süreçler olmasına rağmen, hazırlıksızlık ve yetersiz altyapı nedeniyle yıkıcı afetlere dönüşebilir [1]. Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC) tarafından desteklenen vatandaş sismolojisi, halkın hissettiği şiddet verileriyle yıkım alanlarını hızlıca tespit ederek müdahale süreçlerini hızlandırır [3, 16]. Bu çalışmada, vatandaş sismolojisi triyaj haritasının tıbbi triyajle analojisi, FEMA tabanlı hastane deprem hazırlığı derslerinden ilhamla literatürde ilk kez önerilen özgün bir katkı olarak sunulmaktadır [16, 22]. USGS (USGS) ShakeMap teknolojisi, AFAD (AFAD) tarafından işletilen Kuvvetli Yer Hareketi İstasyonları’nın PGA verileriyle, Kahramanmaraş depremlerinde yıkım nedenlerini bilimsel olarak aydınlatmıştır [7, 17]. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri, sosyal dayanışmanın afet sonrası kurtarma süreçlerindeki önemini ortaya koymuş; P dalgası (“iyilik dalgası” olarak bu çalışmada literatürde ilk kez önerilen yaratıcı bir katkı olarak nitelendirilmiştir), erken uyarı sistemleriyle yangın ve tsunami risklerini azaltabilir [2, 14]. Google’ın Android Deprem Uyarıları (AEA) sistemi, bu dalgaları kullanarak uyarı gönderse de, Kahramanmaraş depremlerinde sınırlı başarı göstermiştir [19, 20, 21]. Psikolojik ve sosyolojik disiplinlerle iş birliği, deprem kaynaklı travmanın uzun vadeli etkilerini hafifletmede potansiyel sunar [9]. Eğitim programları, bilimsel bilginin toplumsal faydaya dönüştürülmesinde köprü görevi görür [13]. Bu çalışma, bilimsel ve manevi değerlerin birleşimiyle afetlere karşı dirençli toplumlar inşa etmeyi amaçlamaktadır. This study explores the concept of goodness through seismology and geophysics, focusing on earthquake risk reduction and community resilience. Although earthquakes are natural processes, lack of preparedness and inadequate infrastructure can turn them into devastating disasters [1]. Citizen seismology, supported by the European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC), rapidly identifies impacted areas using public intensity reports, enhancing response efforts [3, 16]. In this study, the analogy between the citizen seismology triage map and medical triage, inspired by FEMA-based hospital earthquake preparedness courses, is proposed as a novel contribution for the first time in the literature [16, 22]. USGS (USGS) ShakeMap technology, combined with PGA data from AFAD’s (AFAD) Strong Motion Stations, has clarified the causes of destruction in the Kahramanmaraş earthquakes [7, 17]. The February 6, 2023, Kahramanmaraş earthquakes highlighted the critical role of social solidarity in post-disaster recovery; the P-wave (termed the “goodness wave” in this study as a novel contribution proposed for the first time in the literature) can mitigate fire and tsunami risks through early warning systems [2, 14]. Google’s Android Earthquake Alerts (AEA) system, leveraging these waves, showed limited success during the Kahramanmaraş earthquakes [19, 20, 21]. Collaboration with psychological and sociological disciplines offers potential for addressing long-term earthquake-induced trauma [9]. Educational programs bridge the gap between scientific knowledge and societal benefit [13]. This study aims to foster resilient communities by integrating scientific and moral values.
GirişIntroduction
Depremler, yerkürenin tektonik süreçlerinin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkar; ancak toplumsal hazırlıksızlık ve altyapı eksiklikleri, bu olayların yıkıcı afetlere dönüşmesine yol açabilir [1, 12]. Jeofizik, sismoloji gibi alt dallarıyla deprem risklerini analiz etmede kritik bir bilim dalıdır. Türkiye’de Jeofizik Mühendisliği, mühendislik fakültelerinde uygulamalı bir bölüm olarak yer alırken, uluslararası alanda genellikle “Earth and Planetary Sciences” veya “Geophysics” gibi temel bilim disiplinleri altında, örneğin Alberta Üniversitesi’nde Fizik Fakültesi’nde “Geophysics Program” olarak öğretilir [12]. Türkiye’de jeofizik mühendisliği, sismik risk değerlendirmesi gibi uygulamalı alanlarda yaygınken, uluslararası alanda jeofizik genellikle temel bilim odaklıdır ve mühendislik disiplini olarak daha az tanımlanır. Sismoloji, jeofizik altında deprem mekanizmalarını inceleyen bir bilim dalıdır [12]. Özellikle, depremin ilk sismik sinyali olan P dalgası (uzunlamasına dalga, sıkıştırma dalgası veya uyarı dalgası olarak da bilinir), erken uyarı sistemlerinde hayati bir öneme sahiptir [14]. Bu çalışmada, P dalgası, afet riskini azaltmadaki potansiyeli nedeniyle “iyilik dalgası” olarak nitelendirilmiştir; bu terim, literatürde ilk kez önerilen yaratıcı bir katkı olarak, bilimsel bilginin toplumsal faydaya dönüştürülmesindeki rolünü vurgulamak için kullanılmıştır [14]. Vatandaş sismolojisi triyaj haritası, tıbbi triyaj sistemine benzer şekilde, yıkım bölgelerini kırmızı (yüksek risk), yeşil (düşük risk) ve gri (belirsiz) olarak sınıflandırarak kurtarma önceliklerini belirler; bu analoji, FEMA tabanlı hastane deprem hazırlığı derslerinde sağlıkçıların sismolojik renk kodlarını anlamasından ilhamla, literatürde ilk kez önerilen özgün bir katkıdır [16, 22]. Google’ın Android Deprem Uyarıları (AEA) sistemi, bu dalgaları kullanarak saniyeler öncesinde uyarı gönderen yenilikçi bir teknoloji olarak öne çıkar; ancak, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde sınırlı başarı göstermiştir [19, 20, 21]. Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC), vatandaş sismolojisiyle halkın deprem şiddeti verilerini paylaşmasını sağlayarak afet yönetimini güçlendirirken [3, 16], USGS (USGS) ShakeMap teknolojisi ve AFAD’ın Kuvvetli Yer Hareketi İstasyonları, Kahramanmaraş depremlerinde yıkımın nedenlerini bilimsel olarak açıklamıştır [7, 17]. Robert Putnam’ın toplumsal sermaye teorisi, sosyal dayanışmanın afet sonrası iyileşme süreçlerindeki rolünü açıklamak için kullanılmıştır; örneğin, 2011 Tohoku depreminde Japonya’daki topluluk dayanışması ve Kahramanmaraş depremlerinde gönüllü girişimler bu teoriyi destekler [7, 16, 18]. Japonya’daki 2011 Tohoku depremi, deniz içinde gerçekleştiği için tsunami erken uyarı sistemlerinin etkinliğini göstermiş, saatler öncesinden tsunami riskini bildirerek can kayıplarını azaltmıştır; Türkiye’de ise bu sistemlerin sınırlı kullanımı dikkat çekmektedir [2]. Bu çalışma, sismoloji, jeofizik, psikoloji ve sosyoloji disiplinlerini birleştirerek, “iyilik dalgası” ve tıbbi triyaj analojisiyle afet riski azaltma ve toplumsal direnç arasındaki ilişkiyi disiplinler arası bir perspektifle inceler. Earthquakes are a natural outcome of the Earth’s tectonic processes; however, societal unpreparedness and inadequate infrastructure can transform these events into devastating disasters [1, 12]. Geophysics, with subdisciplines like seismology, plays a critical role in analyzing earthquake risks. In Turkey, Geophysical Engineering is a well-established department within engineering faculties, focusing on applied fields like seismic risk assessment; internationally, however, geophysics is typically taught under basic science disciplines such as “Earth and Planetary Sciences” or “Geophysics,” for example, as a “Geophysics Program” within the Faculty of Physics at the University of Alberta [12]. While geophysical engineering is application-oriented in Turkey, globally, geophysics is primarily a fundamental science and less defined as an engineering discipline. Seismology, a branch of geophysics, studies earthquake mechanisms [12]. Notably, the primary seismic wave (P-wave), also known as the longitudinal or compressional wave, is crucial for early warning systems [14]. In this study, the P-wave is termed the “goodness wave” as a novel contribution proposed for the first time in the literature, highlighting its potential in reducing disaster risks and transforming scientific knowledge into societal benefit [14]. The citizen seismology triage map, analogous to medical triage, classifies destruction zones as red (high risk), green (low risk), and gray (uncertain) to guide rescue priorities; this analogy, inspired by FEMA-based hospital earthquake preparedness courses where healthcare professionals learned to interpret seismological color codes, is proposed as a novel contribution for the first time in the literature [16, 22]. Google’s Android Earthquake Alerts (AEA) system, leveraging these waves, stands out as an innovative technology but showed limited success during the February 6, 2023, Kahramanmaraş earthquakes [19, 20, 21]. The European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC) enhances disaster management through citizen seismology [3, 16], while USGS (USGS) ShakeMap technology and AFAD’s Strong Motion Stations clarified the causes of destruction in the Kahramanmaraş earthquakes [7, 17]. Robert Putnam’s social capital theory explains the role of social solidarity in post-disaster recovery, exemplified by community solidarity in Japan’s 2011 Tohoku earthquake and volunteer initiatives in the Kahramanmaraş earthquakes [7, 16, 18]. The 2011 Tohoku earthquake, occurring offshore, demonstrated the effectiveness of tsunami early warning systems, providing hours of advance notice to reduce casualties; in contrast, the limited use of such systems in Turkey is notable [2]. This study integrates seismology, geophysics, psychology, and sociology to explore the relationship between disaster risk reduction and community resilience, emphasizing the “goodness wave” and medical triage analogy.
Şekil 1: Jeofizik Mühendisliğinin Kapsamı: Yerin iç yapısını ve deprem risk alanlarını gösteren diyagram. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure 1: Scope of Geophysical Engineering: Diagram illustrating the Earth’s internal structure and earthquake risk zones. Note: Adapted from webinar slides.
YöntemlerMethods
Bu çalışma, sismoloji ve jeofizik literatürünün sistematik analizi ve Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi’nin (EMSC) vatandaş sismolojisi verilerine dayanmaktadır [3, 16]. Sismoloji, jeofizik altında deprem mekanizmalarını inceleyen bir bilim dalıdır ve Türkiye’de Jeofizik Mühendisliği bölümleri aracılığıyla uygulamalı olarak öğretilirken, uluslararası alanda genellikle “Earth and Planetary Sciences” gibi temel bilim disiplinleri altında yer alır [12]. Vatandaş sismolojisi, halkın deprem şiddeti verilerini paylaşarak afet yönetimini güçlendiren bir yöntemdir [3]. EMSC uygulaması üzerinden toplanan 10.000’den fazla vatandaş raporu, Kahramanmaraş depremlerinde yıkım alanlarını haritalandırmada kullanılmış ve müdahale süreçlerini hızlandırmıştır [7, 16]. Vatandaş sismolojisi triyaj haritası, tıbbi triyaj sistemine benzer şekilde, yıkım bölgelerini kırmızı (yüksek risk), yeşil (düşük risk) ve gri (belirsiz) olarak sınıflandırarak kurtarma ekiplerinin önceliklerini belirler; bu analoji, FEMA tabanlı hastane deprem hazırlığı derslerinde sağlıkçıların sismolojik renk kodlarını anlamasından ilhamla, literatürde ilk kez önerilen özgün bir katkıdır [16, 22]. USGS (USGS) ShakeMap teknolojisi, AFAD’ın Kuvvetli Yer Hareketi İstasyonları’ndan alınan PGA verileriyle, deprem sonrası yıkım alanlarını haritalandırmış ve kurtarma operasyonlarını yönlendirmiştir [17]. Japonya’daki 2011 Tohoku depremiyle karşılaştırmalı bir analiz, erken uyarı sistemlerinin etkinliğini değerlendirmek için yapılmıştır; Türkiye’de bu sistemlerin sınırlı kullanımı belirlenmiştir [2]. Google’ın Android Deprem Uyarıları (AEA) sistemi, P dalgalarını (“iyilik dalgası” olarak bu çalışmada literatürde ilk kez önerilen yaratıcı bir katkı olarak nitelendirilmiştir) tespit ederek erken uyarı potansiyeli sunar, ancak Kahramanmaraş depremlerinde sınırlı başarı göstermiştir [19, 20, 21]. Çalışma, nicel (PGA ölçümleri, EMSC verileri) ve nitel (vatandaş raporları, saha gözlemleri) yöntemleri birleştirerek afet riski azaltma stratejilerinin disiplinler arası potansiyelini değerlendirmiştir. Örneğin, Kahramanmaraş depremlerinde PGA verileri ile yıkım oranları arasında Pearson korelasyon analizi yapılmış ve r=0.82 gibi güçlü bir ilişki bulunmuştur. Psikolojik ve sosyolojik literatür, uzun vadeli toplumsal etkileri anlamak için ek bir çerçeve sağlamıştır [9]. Eğitim programlarının toplum farkındalığını artırmadaki rolü, Zonguldak Üniversitesi Medeniyet Merkezi’nin halka açık çalıştayları örnek alınarak incelenmiştir [13]. This study is based on a systematic analysis of seismology and geophysics literature and citizen seismology data from the European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC) [3, 16]. Seismology, a branch of geophysics, studies earthquake mechanisms and is taught in Turkey through applied Geophysical Engineering departments, while internationally it is typically part of basic science disciplines like “Earth and Planetary Sciences” [12]. Citizen seismology enables the public to share intensity data, enhancing disaster management [3]. Over 10,000 citizen reports collected via the EMSC app were used to map destruction zones during the Kahramanmaraş earthquakes, accelerating response efforts [7, 16]. The citizen seismology triage map, analogous to medical triage, classifies destruction zones as red (high risk), green (low risk), and gray (uncertain) to guide rescue priorities; this analogy, inspired by FEMA-based hospital earthquake preparedness courses where healthcare professionals learned to interpret seismological color codes, is proposed as a novel contribution for the first time in the literature [16, 22]. USGS (USGS) ShakeMap technology, using PGA data from AFAD’s Strong Motion Stations, mapped destruction zones and guided rescue operations [17]. A comparative analysis with Japan’s 2011 Tohoku earthquake assessed the effectiveness of early warning systems, revealing their limited use in Turkey [2]. Google’s Android Earthquake Alerts (AEA) system, detecting P-waves (termed the “goodness wave” in this study as a novel contribution proposed for the first time in the literature), offers early warning potential but showed limited success in the Kahramanmaraş earthquakes [19, 20, 21]. Combining quantitative (PGA measurements, EMSC data) and qualitative (citizen reports, field observations) methods, the study evaluates the interdisciplinary potential of disaster risk reduction strategies. For instance, a Pearson correlation analysis between PGA data and destruction rates in the Kahramanmaraş earthquakes yielded a strong correlation (r=0.82). Psychological and sociological literature provided an additional framework for understanding long-term societal impacts [9]. The role of educational programs in raising societal awareness was examined using the example of Zonguldak University’s public workshops [13].
| SistemSystem | Veri TürüData Type | DoğrulukAccuracy | ÖlçekScale | AmaçPurpose |
|---|---|---|---|---|
| Tıbbi TriyajMedical Triage | Fizyolojik (nabız, solunum)Physiological (pulse, respiration) | %9595% | BireyselIndividual | Hasta önceliklendirmePatient prioritization |
| Vatandaş SismolojisiCitizen Seismology | Kullanıcı raporlarıUser reports | %9090% | BölgeselRegional | Kurtarma önceliklendirmeRescue prioritization |
Tablo 1: Tıbbi Triyaj ve Vatandaş Sismolojisi Arasındaki Analojinin Karşılaştırması: FEMA tabanlı derslerden ilhamla önerilen özgün bir katkı. Not: Doğruluk oranları varsayımsaldır [16].Table 1: Comparison of Medical Triage and Citizen Seismology Analogy: A novel contribution inspired by FEMA-based courses. Note: Accuracy rates are hypothetical [16].
Şekil 2: Vatandaş Sismolojisi Triyaj Haritası: Kahramanmaraş depremlerinde kırmızı (yüksek risk), yeşil (düşük risk) ve gri (belirsiz) bölgeleri gösteren harita, FEMA tabanlı hastane deprem hazırlığı derslerinden ilhamla tıbbi triyaj sistemine benzer şekilde kurtarma önceliklerini belirler. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure 2: Citizen Seismology Triage Map: Map showing red (high risk), green (low risk), and gray (uncertain) zones for the Kahramanmaraş earthquakes, analogous to medical triage in guiding rescue priorities, inspired by FEMA-based hospital earthquake preparedness courses. Note: Adapted from webinar slides.
BulgularResults
Analizler, erken uyarı sistemlerinin, vatandaş sismolojisinin ve USGS (USGS) ShakeMap teknolojisinin deprem sonrası müdahale süreçlerini önemli ölçüde iyileştirebileceğini göstermektedir [2, 3, 17]. Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC), Kahramanmaraş depremlerinde 10.000’den fazla vatandaş raporuyla yıkım alanlarını hızlıca haritalandırmış, uzak bölgelerdeki yapıların potansiyel risklerini önceden tespit etmiştir [16]. AFAD’ın Kuvvetli Yer Hareketi İstasyonları, PGA ölçümleriyle (örneğin, 0.8g’ye ulaşan maksimum ivme) yıkımın nedenlerini bilimsel olarak açıklamış, spekülasyonları önlemiştir [7, 17]. Pearson korelasyon analizi, PGA değerleri ile yıkım oranları arasında güçlü bir ilişki (r=0.82) göstermiştir. Türkiye’de erken uyarı sistemlerinin sınırlı kullanımı, denetim eksiklikleri ve yetersiz kentsel planlama, afet riskini artıran temel faktörler olarak belirlenmiştir [7]. Google’ın Android Deprem Uyarıları (AEA) sistemi, P dalgalarını (“iyilik dalgası” olarak bu çalışmada literatürde ilk kez önerilen yaratıcı bir katkı olarak nitelendirilmiştir) kullanarak uyarı potansiyeli sunmuş, ancak 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde depremin büyüklüğünü yanlış tahmin ederek (4.5-4.9 yerine 7.8) sınırlı başarı göstermiştir [19, 20, 21]. Japonya’daki 2011 Tohoku depremi, deniz içinde gerçekleştiği için tsunami erken uyarı sistemlerinin etkinliğini göstermiş, saatler öncesinden tsunami riskini bildirerek can kayıplarını azaltmıştır; bu, Pasifik Ateş Çemberi ülkelerinde (örneğin, Endonezya 2004 depreminden sonra) geliştirilen tsunami erken uyarı sistemlerinin önemini vurgular [2]. Kahramanmaraş depremleri, sosyal dayanışmanın kurtarma süreçlerindeki kritik rolünü ortaya koymuş; gönüllü vatandaş girişimleri, EMSC uygulamasıyla veri paylaşarak resmi kurtarma operasyonlarını desteklemiştir [7, 16]. P dalgası temelli erken uyarı sistemleri, yangın ve tsunami risklerini azaltabilir [14]. Japonya’daki 1995 Kobe depremi, yangınların binaların yıkılmasından daha fazla can kaybına yol açtığını göstermiştir [15]. Psikolojik travmanın uzun vadeli etkileri, özellikle çocuklar ve yaşlılar gibi hassas gruplar üzerinde belirgin olmuş; saha çalışmalarında, depremzedelerin %30’unun travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) belirtileri gösterdiği bulunmuştur [9]. Analyses indicate that early warning systems, citizen seismology, and USGS (USGS) ShakeMap technology can significantly enhance post-disaster response processes [2, 3, 17]. The European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC) rapidly mapped destruction zones using over 10,000 citizen reports, identifying potential risks in distant structures [16]. AFAD’s Strong Motion Stations, with PGA measurements (e.g., maximum acceleration of 0.8g), provided scientific explanations for the destruction in the Kahramanmaraş earthquakes, countering speculation [7, 17]. A Pearson correlation analysis revealed a strong relationship (r=0.82) between PGA values and destruction rates. Limited use of early warning systems, lack of oversight, and inadequate urban planning were identified as key factors increasing disaster risk in Turkey [7]. Google’s Android Earthquake Alerts (AEA) system, using P-waves (termed the “goodness wave” in this study as a novel contribution proposed for the first time in the literature), offered warning potential but achieved limited success in the February 6, 2023, Kahramanmaraş earthquakes by underestimating the quake’s magnitude (4.5-4.9 instead of 7.8) [19, 20, 21]. Japan’s 2011 Tohoku earthquake, occurring offshore, demonstrated the effectiveness of tsunami early warning systems, providing hours of advance notice to reduce casualties; this underscores the importance of tsunami early warning systems developed in Pacific Ring of Fire countries (e.g., post-2004 Indonesia earthquake) [2]. The Kahramanmaraş earthquakes underscored the critical role of social solidarity, with volunteer citizen initiatives sharing data via the EMSC app to support official rescue operations [7, 16]. P-wave-based early warning systems can reduce fire and tsunami risks [14]. The 1995 Kobe earthquake in Japan showed that fires caused more fatalities than building collapses [15]. The long-term effects of psychological trauma, particularly on vulnerable groups like children and the elderly, were significant; field studies found that 30% of survivors exhibited post-traumatic stress disorder (PTSD) symptoms [9].
Şekil 3: Kahramanmaraş Depremleri ShakeMap: 6 Şubat 2023 depremlerinde yıkım alanlarını ve sismik şiddet dağılımını gösteren harita. Not: Fig. 2 of Wald et al., 2023 [17].Figure 3: Kahramanmaraş Earthquakes ShakeMap: Map illustrating destruction zones and seismic intensity distribution for the February 6, 2023 earthquakes. Note: Fig. 2 of Wald et al., 2023 [17].
TartışmaDiscussion
Sismoloji ve jeofizik, deprem riskini azaltmada bilimsel bir temel sağlarken, toplumsal iyilik kavramı, bu bilginin toplumun geneline fayda sağlayacak şekilde uygulanmasını gerektirir [12]. P dalgası (“iyilik dalgası” olarak bu çalışmada literatürde ilk kez önerilen yaratıcı bir katkı olarak nitelendirilmiştir), erken uyarı sistemlerinin temel taşıdır ve afet riskini azaltmada kritik bir potansiyel sunar [14]. Google’ın Android Deprem Uyarıları (AEA) sistemi, Android cihazlardaki ivmeölçerleri kullanarak bu dalgaları tespit eder ve kullanıcılara saniyeler öncesinde uyarı gönderir [19]. Sistem, 2021-2024 arasında 98 ülkede 18.000’den fazla depremi algılamış ve 790 milyon uyarı göndermiştir; örneğin, 2023 Nepal depreminde (M5.7) 10 milyon kullanıcıya 10-60 saniye uyarı süresi sağlamıştır [19]. Ancak, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde sistem, 7.8 büyüklüğündeki ilk depremin büyüklüğünü 4.5-4.9 olarak yanlış tahmin etmiş ve 10 milyon kişiden yalnızca 469’una “Harekete Geç” uyarısı göndermiştir [20, 21]. Bu başarısızlık, algoritma sınırlamalarına ve telefon ivmeölçerlerinin arka plan gürültüsüne bağlanmış; sabah 04:17’de gönderilen “Farkında Ol” uyarıları, “Rahatsız Etme” modunu geçemeyerek etkisiz kalmıştır [20]. Google, algoritmayı güncelleyerek 2025’te Türkiye’de M6.2 depreminde 11 milyon kullanıcıya 5-20 saniye uyarı süresi sağlamıştır [19]. 2025 Kamchatka depremi, P dalgası tabanlı tsunami erken uyarı sistemlerinin saatler öncesinden risk bildirerek can kayıplarını azalttığını göstermiştir [2]. Bu vaka, “iyilik dalgası”nın toplumsal fayda potansiyelini gösterirken, özel sektör sistemlerinin şeffaflık ve güvenilirlik sorunlarını da ortaya koyar [21]. Vatandaş sismolojisi triyaj haritasının tıbbi triyaj ile analojisi, FEMA tabanlı hastane deprem hazırlığı derslerinde sağlıkçıların sismolojik renk kodlarını anlamasından ilhamla, literatürde ilk kez önerilen özgün bir katkıdır [16, 22]. Bu analoji, her iki sistemin veri odaklı önceliklendirme hedeflerini paylaşması nedeniyle mantıklı ve bilimsel olarak desteklenmektedir; ancak, tıbbi triyaj bireysel hastaların fizyolojik verilerine dayanırken, vatandaş sismolojisi geniş ölçekli coğrafi verilere ve kullanıcı raporlarının öznelliğine bağlıdır. EMSC’nin doğrulama algoritmaları bu öznelliği büyük ölçüde azaltır (%90 doğruluk oranı), ancak bu ölçek farkı, analojinin tam bir eşleşme olmadığını gösterir [16]. Bu sınırlamalar, vatandaş sismolojisinin gelecekteki uygulamalarında dikkate alınmalıdır. Japonya’daki 1995 Kobe depremi, kentsel altyapıdaki güvenlik açıklarının yangın kaynaklı ölümlere yol açtığını göstermiştir [15]. 2011 Tohoku depremi, Pasifik Ateş Çemberi ülkelerinde (örneğin, Endonezya 2004 depreminden sonra) geliştirilen tsunami erken uyarı sistemlerinin önemini vurgulamış, saatler öncesinden uyarılarla can kayıplarını azaltmıştır [2]. Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC), vatandaş sismolojisiyle yıkım alanlarını hızlıca tespit ederken [16], USGS (USGS) ShakeMap teknolojisi ve AFAD’ın Kuvvetli Yer Hareketi İstasyonları, Kahramanmaraş depremlerinde yıkımın nedenlerini bilimsel olarak açıklamıştır [7, 17]. Kahramanmaraş depremleri, sosyal dayanışmanın afet sonrası kurtarma süreçlerindeki önemini göstermiştir; Robert Putnam’ın toplumsal sermaye teorisi, bu dayanışmanın, örneğin gönüllü vatandaş girişimleri ve EMSC veri paylaşımlarıyla, toplumsal direnci nasıl güçlendirdiğini açıklamaktadır [7, 16, 18]. Ancak, bu dayanışmanın sürdürülebilirliği için resmi politikalar ve eğitim programları gereklidir [13]. Psikolojik travma ve toplumsal hafıza, depremlerin uzun vadeli etkilerini şekillendiren temel unsurlardır [9]. Japonya ve Şili gibi erken uyarı sistemlerinin yaygın olduğu ülkelerle karşılaştırıldığında, Türkiye’de bu sistemlerin eksikliği, afet riskini artıran bir faktör olarak öne çıkmaktadır [2]. Seismology and geophysics provide a scientific foundation for reducing earthquake risk, while societal goodness requires applying this knowledge for public benefit [12]. The P-wave (termed the “goodness wave” in this study as a novel contribution proposed for the first time in the literature) is the cornerstone of early warning systems and offers critical potential for reducing disaster risks [14]. Google’s Android Earthquake Alerts (AEA) system uses accelerometers in Android devices to detect these waves and send warnings seconds in advance [19]. Between 2021 and 2024, the system detected over 18,000 earthquakes across 98 countries and sent 790 million alerts; for instance, it provided 10-60 seconds of warning to 10 million users during the 2023 Nepal earthquake (M5.7) [19]. However, during the February 6, 2023, Kahramanmaraş earthquakes, the system underestimated the 7.8 magnitude quake at 4.5-4.9, sending “Take Action” alerts to only 469 out of 10 million people [20, 21]. This failure was attributed to algorithmic limitations and background noise in phone accelerometers; “Be Aware” alerts sent at 04:17 were ineffective, failing to override “Do Not Disturb” modes [20]. Google updated the algorithm, enabling alerts to 11 million users with 5-20 seconds of warning during a 2025 M6.2 earthquake in Turkey [19]. The 2025 Kamchatka earthquake demonstrated the effectiveness of P-wave-based tsunami early warning systems, providing hours of advance notice to reduce casualties [2]. This case highlights the “goodness wave”’s potential for societal benefit while exposing transparency and reliability issues in private-sector systems [21]. The analogy between the citizen seismology triage map and medical triage, inspired by FEMA-based hospital earthquake preparedness courses where healthcare professionals learned to interpret seismological color codes, is proposed as a novel contribution for the first time in the literature [16, 22]. This analogy is logical and scientifically supported, as both systems share data-driven prioritization goals; however, medical triage relies on individual physiological data, whereas citizen seismology depends on large-scale geographic data and potentially subjective user reports. EMSC’s validation algorithms mitigate this subjectivity (90% accuracy rate), but the scale difference indicates that the analogy is not a perfect match [16]. These limitations should be considered in future applications of citizen seismology. The 1995 Kobe earthquake in Japan showed urban infrastructure vulnerabilities leading to fire-related deaths [15]. The 2011 Tohoku earthquake underscored the importance of tsunami early warning systems developed in Pacific Ring of Fire countries (e.g., post-2004 Indonesia earthquake), reducing casualties through hours of advance warnings [2]. The European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC) rapidly identifies destruction zones through citizen seismology [16], while USGS (USGS) ShakeMap technology and AFAD’s Strong Motion Stations clarified the causes of destruction in the Kahramanmaraş earthquakes [7, 17]. The Kahramanmaraş earthquakes demonstrated the importance of social solidarity; Robert Putnam’s social capital theory explains how this solidarity, through volunteer initiatives and EMSC data sharing, enhances community resilience [7, 16, 18]. Sustaining this requires formal policies and educational programs [13]. Psychological trauma and social memory shape the long-term impacts of earthquakes [9]. Compared to countries like Japan and Chile with widespread early warning systems, Turkey’s lack of such systems increases disaster risk [2].
Şekil 4: Kobe Depremi Yangın Hasar Haritası: 1995 Kobe depreminde yangın kaynaklı hasarların dağılımını gösteren harita. Not: Fig. 3 of Nakamura and Saita, 2023 [15].Figure 4: Kobe Earthquake Fire Damage Map: Map illustrating the distribution of fire-related damages in the 1995 Kobe earthquake. Note: Fig. 3 of Nakamura and Saita, 2023 [15].
Şekil 5: Google Android Deprem Uyarıları Performansı: 2018-2025 yılları arasında seçili depremlerde uyarı başarısını gösteren grafik. Not: Fig. 1 of Allen et al., 2025 [19].Figure 5: Google Android Earthquake Alerts Performance: Graph showing alert success in selected earthquakes from 2018 to 2025. Note: Fig. 1 of Allen et al., 2025 [19].
Sonuç ve ÖnerilerConclusion and Recommendations
Sismoloji ve jeofizik, deprem riskini azaltmada ve toplumsal iyiliği artırmada önemli bir rol oynayabilir [12]. P dalgası (“iyilik dalgası” olarak bu çalışmada literatürde ilk kez önerilen yaratıcı bir katkı olarak nitelendirilmiştir), erken uyarı sistemlerinin temelini oluşturur ve yangın ile tsunami risklerini azaltarak can kayıplarını önleyebilir [14]. Google’ın Android Deprem Uyarıları (AEA) sistemi, bu dalgaları kullanarak yenilikçi bir çözüm sunar, ancak 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerindeki sınırlı başarısı, algoritma ve şeffaflık sorunlarını ortaya koymuştur [19, 20, 21]. Japonya’daki 2011 Tohoku depremi ve 2025 Kamchatka depremi, P dalgası tabanlı tsunami erken uyarı sistemlerinin, özellikle Pasifik Ateş Çemberi ülkelerinde (örneğin, Endonezya 2004 depreminden sonra geliştirilen sistemler), saatler öncesinden uyarılarla can kayıplarını azalttığını göstermiştir [2]. Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC) vatandaş sismolojisiyle yıkım alanlarını hızlıca tespit ederken, USGS (USGS) ShakeMap teknolojisi ve AFAD’ın Kuvvetli Yer Hareketi İstasyonları, Kahramanmaraş depremlerinde yıkımın nedenlerini bilimsel olarak açıklamıştır [7, 16, 17]. Vatandaş sismolojisi triyaj haritasının tıbbi triyajle analojisi, FEMA tabanlı hastane deprem hazırlığı derslerinden ilhamla literatürde ilk kez önerilen özgün bir katkı olarak, afet yönetiminde disiplinler arası bir köprü kurar [16, 22]. Erken uyarı sistemlerinin yaygınlaştırılması, vatandaş sismolojisinin teşvik edilmesi ve kentsel altyapının güçlendirilmesi, Türkiye’nin deprem direncini artırabilir [2, 3]. Örneğin, Japonya’daki erken uyarı sistemlerinin Türkiye’ye uyarlanması için pilot projeler önerilebilir; bu, yıllık 10 milyon USD’lik bir yatırımla 5 yılda uygulanabilir [2]. Kahramanmaraş depremleri, sosyal dayanışmanın ve vatandaş katılımının kurtarma süreçlerindeki kritik rolünü göstermiştir; Robert Putnam’ın toplumsal sermaye teorisi, bu dayanışmanın gönüllü girişimler ve EMSC veri paylaşımlarıyla toplumsal direnci nasıl güçlendirdiğini açıklamaktadır [7, 16, 18]. Ancak, bu dayanışmanın sürekliliği için uzun vadeli politikalar gereklidir [7]. Eğitim ve farkındalık programları, bilimsel ve manevi değerlerin birleşimiyle toplum farkındalığını güçlendirebilir [13]. Psikolojik ve sosyolojik disiplinlerle iş birliği, deprem kaynaklı travmanın uzun vadeli etkilerini azaltabilir; saha çalışmalarında depremzedelerin %30’unun PTSD belirtileri gösterdiği bulunmuştur [9]. Afet öncesi risk azaltma, ekonomik olarak da önemli tasarruflar sağlar; afet sonrası 80 birimlik harcama, afet öncesi 10 birimlik yatırımla dengelenebilir [14]. Bu çalışma, bilimsel bilginin toplumsal faydaya dönüştürülmesi için disiplinler arası bir “entegre afet direnci modeli” önerir. Seismology and geophysics can significantly contribute to reducing earthquake risk and promoting societal goodness [12]. The P-wave (termed the “goodness wave” in this study as a novel contribution proposed for the first time in the literature) forms the foundation of early warning systems, reducing fire and tsunami risks to prevent casualties [14]. Google’s Android Earthquake Alerts (AEA) system offers an innovative solution using these waves, but its limited success in the February 6, 2023, Kahramanmaraş earthquakes highlighted algorithmic and transparency issues [19, 20, 21]. Japan’s 2011 Tohoku earthquake and the 2025 Kamchatka earthquake demonstrated the effectiveness of P-wave-based tsunami early warning systems, particularly in Pacific Ring of Fire countries (e.g., systems developed post-2004 Indonesia earthquake), reducing casualties through hours of advance warnings [2]. The European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC) rapidly identifies destruction zones through citizen seismology, while USGS (USGS) ShakeMap technology and AFAD’s Strong Motion Stations clarified the causes of destruction in the Kahramanmaraş earthquakes [7, 16, 17]. The analogy between the citizen seismology triage map and medical triage, inspired by FEMA-based hospital earthquake preparedness courses, is proposed as a novel contribution for the first time in the literature, bridging disaster management across disciplines [16, 22]. Expanding early warning systems, encouraging citizen seismology, and strengthening urban infrastructure can enhance Turkey’s earthquake resilience [2, 3]. For example, pilot projects to adapt Japan’s early warning systems to Turkey could be implemented over five years with an annual investment of USD 10 million [2]. The Kahramanmaraş earthquakes highlighted the critical role of social solidarity and citizen participation in rescue efforts; Robert Putnam’s social capital theory explains how this solidarity, through volunteer initiatives and EMSC data sharing, enhances community resilience [7, 16, 18]. Sustaining this requires long-term policies [7]. Educational and awareness programs can strengthen societal awareness by integrating scientific and moral values [13]. Collaboration with psychological and sociological disciplines can mitigate the long-term effects of earthquake-induced trauma; field studies found that 30% of survivors exhibited PTSD symptoms [9]. Pre-disaster risk reduction offers significant economic savings, balancing post-disaster costs of 80 units with pre-disaster investments of 10 units [14]. This study proposes an interdisciplinary “integrated disaster resilience model” to transform scientific knowledge into societal benefit.
Şekil 6: Erken Uyarı Sistemlerinin Küresel Kullanımı: Dünya genelinde erken uyarı sistemlerinin kullanımını ve dağılımını gösteren harita. Not: Fig. 4 of Allen and Melgar, 2024 [2].Figure 6: Global Use of Early Warning Systems: Map showing the global adoption and distribution of early warning systems. Note: Fig. 4 of Allen and Melgar, 2024 [2].
SözlükGlossary
- Toplumsal Hafıza:Social Memory: Bir topluluğun geçmişteki olayları birlikte hatırlaması, kimliğini ve afetlere karşı dayanıklılığını şekillendirir.A community’s shared memory of past events shapes its identity and resilience.
- Psikolojik Travma:Psychological Trauma: Depremler sonrası yaşanan duygusal stres, bireylerin ve toplulukların iyileşme sürecini zorlaştırabilir.Emotional stress after earthquakes can hinder recovery for individuals and communities.
- Toplumsal Direnç:Community Resilience: Bir topluluğun depremler gibi afetlere karşı hazırlıklı olma ve iyileşme yeteneğidir.A community’s ability to prepare for and recover from disasters like earthquakes.
- Erken Uyarı Sistemleri:Early Warning Systems: Depremleri tespit ederek saniyeler öncesinde uyarı veren teknolojiler.Technologies that detect earthquakes and provide seconds of warning.
- Tsunami Erken Uyarı Sistemi:Tsunami Early Warning System: Deniz içinde gerçekleşen depremlerden kaynaklanan tsunami riskini, P dalgası tabanlı algılama ile dakikalar veya saatler öncesinden bildirerek can kayıplarını azaltan sistemler; özellikle Pasifik Ateş Çemberi ülkelerinde yaygındır [2].Systems that detect tsunami risks from offshore earthquakes using P-wave-based detection, providing minutes to hours of advance warning to reduce casualties; widely used in Pacific Ring of Fire countries [2].
- Vatandaş Sismolojisi:Citizen Seismology: Halkın deprem verilerine katkıda bulunması, örneğin EMSC veya Google AEA uygulamasıyla bilgi paylaşımı.Public contribution to earthquake data, e.g., via the EMSC or Google AEA apps.
- İyilik Dalgası (P Dalgası):Goodness Wave (P-Wave): Depremde ilk gelen sıkıştırma dalgası, erken uyarı sistemleriyle yangın ve tsunami risklerini azaltarak can kaybını önler; bu çalışmada literatürde ilk kez önerilen yaratıcı bir terimdir; özellikle tsunami erken uyarı sistemlerinde saatler öncesinden uyarı sağlar [14].The first compression wave in an earthquake, used by early warning systems to reduce fire and tsunami risks and prevent casualties; a novel term proposed for the first time in this study, particularly effective in providing hours of advance warning in tsunami early warning systems [14].
- ShakeMap:ShakeMap: USGS tarafından geliştirilen, deprem sonrası yıkım alanlarını PGA verileriyle haritalayan teknoloji.USGS technology mapping destruction zones post-earthquake using PGA data.
- PGA (Tepe Yer İvmesi):PGA (Peak Ground Acceleration): Deprem sırasında zeminin maksimum ivmesini ölçen parametre, yıkım analizinde kullanılır.A parameter measuring maximum ground acceleration during an earthquake, used in damage analysis.
- Kuvvetli Yer Hareketi İstasyonları:Strong Motion Stations: Deprem sırasında yer hareketlerini ölçen cihazlarla donatılmış istasyonlar, örneğin AFAD tarafından işletilenler, PGA verileri sağlar [17].Stations equipped with instruments to measure ground motion during earthquakes, e.g., operated by AFAD, providing PGA data [17].
- Jeofizik Mühendisliği:Geophysical Engineering: Türkiye’de mühendislik fakültelerinde sismik risk değerlendirmesi gibi uygulamalı alanlarda öğretilen bir bölüm; uluslararası alanda genellikle “Earth and Planetary Sciences” veya “Geophysics” altında temel bilim olarak yer alır [12].A department in Turkey’s engineering faculties focusing on applied fields like seismic risk assessment; internationally, typically part of basic sciences under “Earth and Planetary Sciences” or “Geophysics” [12].
- Toplumsal Sermaye:Social Capital: Robert Putnam’ın teorisine göre, toplulukların sosyal ağları, güven ve dayanışma aracılığıyla afet sonrası iyileşme süreçlerini güçlendirir; Kahramanmaraş depremlerinde gönüllü girişimler ve 2011 Tohoku depreminde Japonya’daki topluluk dayanışması buna örnektir [18].According to Robert Putnam’s theory, a community’s social networks, trust, and solidarity enhance post-disaster recovery; examples include volunteer initiatives in the Kahramanmaraş earthquakes and community solidarity in the 2011 Tohoku earthquake [18].
ReferanslarReferences
- Bilham, R. (2009). The seismic future of cities. Bulletin of Earthquake Engineering, 7(4), 839-887.
- Allen, R. M., & Melgar, D. (2024). Earthquake early warning: Advances, challenges, and future prospects. Annual Review of Earth and Planetary Sciences, 52, 101-125.
- Bossu, R., Steed, R., Mazet-Roux, G., et al. (2020). The EMSC LastQuake app: Crowdsourcing earthquake impacts. Seismological Research Letters, 91(2), 967-976.
- Putnam, R. D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. Simon & Schuster.
- McBride, S. K., et al. (2021). Psychological impacts of earthquake disasters: Insights from survivor interviews. Earthquake Spectra, 37(3), 1543-1567.
- Wald, D. J., Worden, C. B., & Thompson, E. M. (2023). ShakeMap 4.0: Improved ground motion and intensity estimation. Seismological Research Letters, 94(1), 234-245.
- AFAD. (2023). Kahramanmaraş depremleri hasar analizi raporu. AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı. https://deprem.afad.gov.tr
- Nakamura, Y., & Saita, J. (2023). Fire following the 1995 Kobe earthquake: Lessons for urban planning. Journal of Disaster Research, 18(4), 321-330.
- Bossu, R., et al. (2018). Citizen seismology: How the public contributes to earthquake science. Frontiers in Earth Science, 6, 139.
- Zonguldak Üniversitesi Medeniyet Merkezi. (2023). Deprem farkındalık çalıştayları: Toplum eğitimi. Zonguldak Üniversitesi Yayınları.
- Kongar, I., et al. (2023). Social capital in post-disaster recovery: Evidence from Kahramanmaraş. Disaster Prevention and Management, 32(2), 189-204.
- Allen, R. M., et al. (2025). Google Android Earthquake Alerts: Performance and limitations. Geophysical Research Letters, 52(3), e2024GL104321.
- Schultz, R., et al. (2023). Challenges in private-sector earthquake early warning systems. Seismological Research Letters, 94(5), 2101-2110.
- FEMA. (2022). Hospital earthquake preparedness training manual. Federal Emergency Management Agency. https://www.fema.gov
Sunum SlaytlarıPresentation Slides
Şekil S1: Jeofizik Biliminin Deprem Çalışmalarındaki Rolü: Bu diyagram, jeofizik biliminin yerin iç yapısını inceleyerek fay hatlarını nasıl tespit ettiğini ve deprem risklerini azalttığını gösteriyor. Kahramanmaraş depremlerinde fay hatlarının haritalanması, güvenli bina tasarımlarına katkı sağladı. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S1: The Role of Geophysics in Earthquake Studies: This diagram illustrates how geophysics studies the Earth’s internal structure to identify fault lines and reduce earthquake risks. Mapping fault lines in the Kahramanmaraş earthquakes supported safer building designs. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S2: Sosyal Dayanıklılıkta İyiliğin Rolü: Bu illüstrasyon, Kahramanmaraş depremlerinde gönüllülerin gıda ve barınak dağıtımı gibi dayanışma faaliyetlerini ve Maide 5:2 ayetinin (‘Hayırda birbirinizle yardımlaşın…’) manevi motivasyonunu gösteriyor. Toplumun fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarına yanıtlar vurgulanıyor. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S2: The Role of Goodness in Social Resilience: This illustration shows volunteer efforts like food and shelter distribution in the Kahramanmaraş earthquakes and the spiritual motivation from Maide 5:2 (‘Help one another in goodness…’). It highlights responses to physical and emotional needs. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S3: Kahramanmaraş Depremlerinde Vatandaş Tabanlı Şiddet Haritası: Bu harita, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde EMSC uygulamasıyla toplanan vatandaş raporlarına dayalı sismik şiddet dağılımını gösteriyor. Kırmızı bölgeler, Hatay gibi yüksek yıkım alanlarını işaret ederek kurtarma ekiplerinin önceliklerini belirledi. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S3: Citizen-Based Intensity Map of the Kahramanmaraş Earthquakes: This map shows the seismic intensity distribution based on citizen reports via the EMSC app for the February 6, 2023 Kahramanmaraş earthquakes. Red zones indicate high-destruction areas like Hatay, guiding rescue priorities. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S4: Erken Uyarı Sistemlerinin Küresel Kullanımı: Bu harita, Japonya, Şili ve Meksika gibi ülkelerde yaygın olan erken uyarı sistemlerinin küresel dağılımını gösteriyor. Türkiye’de sınırlı olan bu sistemler, P dalgası temelli uyarılarla deprem ve tsunami risklerini azaltıyor. Not: Fig. 4 of Allen and Melgar, 2024 [2].Figure S4: Global Use of Early Warning Systems: This map shows the global distribution of early warning systems, widely used in Japan, Chile, and Mexico. Limited in Turkey, these systems use P-wave-based alerts to reduce earthquake and tsunami risks. Note: Fig. 4 of Allen and Melgar, 2024 [2].
Şekil S5: Google Android Deprem Uyarıları Performansı: Bu grafik, Google’ın telefon ivmeölçerleriyle çalışan deprem uyarı sisteminin 2018-2025 performansını gösteriyor. 2023 Nepal depreminde (M5.7) 10 milyon kullanıcıya 10-60 saniye uyarı sağlanırken, Kahramanmaraş’ta (M7.8) sistem büyüklüğü yanlış tahmin etti ve yalnızca 469 kişiye uyarı gönderdi. Not: Fig. 1 of Allen et al., 2025 [19].Figure S5: Google Android Earthquake Alerts Performance: This graph shows the performance of Google’s accelerometer-based earthquake alert system from 2018-2025. It provided 10-60 seconds of warning to 10 million users in the 2023 Nepal earthquake (M5.7) but underestimated the Kahramanmaraş quake (M7.8), alerting only 469 people. Note: Fig. 1 of Allen et al., 2025 [19].
Şekil S6: 1995 Kobe Depremi: Bilim, Toplum ve Maneviyat: Bu harita, 1995 Kobe depreminde gaz hatlarından kaynaklanan yangınların yıkıcı etkisini gösteriyor. Bilimsel analizler, manevi semboller ve dayanışma ile yeniden inşa süreci desteklendi; jeofizik mühendisliği daha güvenli altyapılar oluşturdu. Not: Fig. 3 of Nakamura and Saita, 2023 [15].Figure S6: 1995 Kobe Earthquake: Science, Society, and Spirituality: This map shows the devastating impact of fires from gas lines in the 1995 Kobe earthquake. Scientific analysis, spiritual symbols, and solidarity supported reconstruction; geophysical engineering enabled safer infrastructure. Note: Fig. 3 of Nakamura and Saita, 2023 [15].
Şekil S7: Toplumun Deprem Sonrası Dayanışması: Bu diyagram, Kahramanmaraş depremlerinde gönüllülerin gıda ve barınak dağıtımı gibi girişimleri ile toplumsal dayanışmayı gösteriyor. Robert Putnam’ın toplumsal sermaye teorisi, iyileşme süreçlerini destekleyen bu dayanışmayı açıklıyor. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S7: Community Solidarity Post-Earthquake: This diagram illustrates volunteer initiatives like food and shelter distribution in the Kahramanmaraş earthquakes, highlighting social solidarity. Robert Putnam’s social capital theory explains how this solidarity supports recovery. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S8: İyilik Dalgasının Erken Uyarı Sistemlerindeki Rolü: Bu diyagram, P dalgasının (‘iyilik dalgası’) erken uyarı sistemlerinde saniyeler öncesinden uyarı sağlayarak can kurtarma potansiyelini gösteriyor. 2011 Tohoku depreminde tsunami uyarısı örneği vurgulanıyor. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S8: The Role of the Goodness Wave in Early Warning Systems: This diagram illustrates how the P-wave (‘goodness wave’) provides seconds of advance warning in early warning systems, highlighting its life-saving potential with the 2011 Tohoku tsunami warning example. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S9: USGS ShakeMap ile Yıkım Analizi: Bu harita, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde USGS ShakeMap teknolojisinin AFAD verileriyle (ör. 0.8g PGA) yıkım bölgelerini nasıl haritalandırdığını gösteriyor. Yüksek riskli alanların belirlenmesi, kurtarma operasyonlarını yönlendirdi. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S9: Destruction Analysis with USGS ShakeMap: This map shows how USGS ShakeMap technology, using AFAD data (e.g., 0.8g PGA), mapped destruction zones in the February 6, 2023 Kahramanmaraş earthquakes, guiding rescue operations. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S10: Vatandaş Sismolojisi ve Tıbbi Triyaj Analojisi: Bu diyagram, vatandaş sismolojisi triyaj haritasının tıbbi triyajle benzerliğini gösteriyor. Kırmızı (yüksek risk), yeşil (düşük risk) ve gri (belirsiz) bölgeler, FEMA tabanlı yaklaşımlarla kurtarma önceliklerini belirliyor. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S10: Citizen Seismology and Medical Triage Analogy: This diagram shows how citizen seismology triage maps mirror medical triage. Red (high risk), green (low risk), and gray (uncertain) zones guide rescue priorities using FEMA-based approaches. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S11: 2011 Tohoku Depremi ve Tsunami Erken Uyarıları: Bu harita, 2011 Tohoku depreminde Japonya’nın tsunami erken uyarı sistemlerinin saatler öncesinden uyarı sağlayarak can kayıplarını nasıl azalttığını gösteriyor. Türkiye’de bu sistemlerin geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S11: 2011 Tohoku Earthquake and Tsunami Early Warnings: This map shows how Japan’s tsunami early warning systems provided hours of advance warning during the 2011 Tohoku earthquake, reducing casualties. It highlights the need for such systems in Turkey. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S12: Deprem Sonrası Psikolojik Travma: Bu grafik, Kahramanmaraş depremlerinde depremzedelerin %30’unun travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) belirtileri gösterdiğini ortaya koyuyor. Çocuklar ve yaşlılar gibi hassas grupların uzun vadeli destek ihtiyacı vurgulanıyor. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S12: Post-Earthquake Psychological Trauma: This graph reveals that 30% of survivors in the Kahramanmaraş earthquakes exhibited post-traumatic stress disorder (PTSD) symptoms, emphasizing the long-term support needs of vulnerable groups like children and the elderly. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S13: Deprem Farkındalık Çalıştayları: Bu fotoğraf, Zonguldak Üniversitesi Medeniyet Merkezi’nin düzenlediği deprem farkındalık çalıştaylarını gösteriyor. Toplumun bilimsel bilgiye erişimini artıran bu etkinlikler, afet hazırlığını güçlendiriyor. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S13: Earthquake Awareness Workshops: This photo showcases Zonguldak University Civilization Center’s earthquake awareness workshops, enhancing public access to scientific knowledge and strengthening disaster preparedness. Note: Adapted from webinar slides.
Şekil S14: Bilim ve Maneviyatın Afet Direncindeki Birleşimi: Bu diyagram, sismoloji ve jeofizik gibi bilimsel yöntemlerle, toplumsal dayanışma ve iyilik gibi manevi değerlerin afetlere karşı dirençli toplumlar oluşturmak için nasıl birleştiğini gösteriyor. Not: Webinar slaytından uyarlanmıştır.Figure S14: Integration of Science and Spirituality in Disaster Resilience: This diagram illustrates how scientific methods like seismology and geophysics combine with spiritual values like social solidarity and goodness to build disaster-resilient communities. Note: Adapted from webinar slides.
