Wednesday, April 30, 2025

Gençlerle Fay Hattı İzinde: 1912 Şarköy-Mürefte Depremi’nin Ardından


📍 Yer: Şarköy - Mürefte
📆 Tarih: 29 Nisan 2024
🎓 Katılımcılar: Şarköy Anadolu Lisesi öğrencileri
🚍 Destek: Şarköy Belediyesi – Araç tahsisi
🔬 Kapsam: TÜBİTAK Bilim Söyleşileri – Doğa Afetleri Farkındalık Eğitimi


Deprem Bilincini Sahada Öğrenmek

1912 yılında meydana gelen büyük Şarköy-Mürefte Depremi, Türkiye’nin en önemli yüzey kırığına sahip depremlerinden biri olarak bilinir. Aradan geçen 112 yıl sonra, bu kez gençlerle birlikte o kırığın izlerini yerinde görmek için yola çıktık.

TÜBİTAK Bilim Söyleşileri çerçevesinde düzenlenen eğitim programı sonrası, 20 lise öğrencisiyle birlikte fay hattı boyunca bir saha gezisi gerçekleştirdik. Öğrenciler, kitaplarda gördükleri kırık çizgilerini, fay düzlemlerini ve jeolojik oluşumları bu kez yerinde görerek öğrendi.


Geçmişe Yolculuk: 2012 ve 2013 Teknik Gezileri

Bu yılki gezi, bizim için aynı zamanda bir nostalji anlamı da taşıyordu. Çünkü 2012 ve 2013 yıllarında, 1912 depreminin 100. ve 101. yılları anısına yine Şarköy Anadolu Lisesi öğrencileriyle benzer geziler yapmıştık.

O gün küçük birer adım atmıştık, bugün o adımların izinden yürüyen yeni bir nesille buluştuk. Bilginin nesiller arası aktarımı böyle güçlü anlarla mümkün oluyor.


Fay Hattı Boyunca Gözlemler

Mürefte yolu üzerindeki ilk durakta, yüzey kırığının en net izlerini gözlemledik. Öğrencilere:

  • Fay nedir?

  • Yüzey kırığı ne demektir?

  • Fayın topoğrafideki izleri nasıl anlaşılır?

gibi soruları sahada göstererek yanıtladık. Ardından Uçmakdere yönünde yapılan kısa yürüyüşte öğrenciler, doğrultu atımlı fay hakkında somut bilgiler edindi.

Şu cümleyi defalarca tekrar ettik:

“Deprem sadece bir doğa olayı değil, aynı zamanda bir toplumsal deneyimdir.”


Deprem Kültürünü Yerelde Güçlendirmek

Bu tür gezilerle amacımız sadece bilim öğretmek değil; genç bireylerin deprem bilincini geliştirmesine, yerel yöneticilerin desteklemesiyle eğitimde fırsat eşitliği yaratılmasına katkı sağlamak. Şarköy Belediyesi’nin araç desteği de bu anlamda çok kıymetliydi.

Gezinin sonunda bazı öğrencilerin gözlerindeki ışıltı, birkaçının “Bu bilgileri sınıf arkadaşlarımızla paylaşmak istiyoruz” demesi… Bilimin ışığının yayılmaya devam ettiğinin en güzel göstergesiydi.


Sonuç: Fayın Üzerinde Geleceği İnşa Etmek

1912 depreminin kırdığı yeri, bugün öğrencilerle birlikte adım adım geçtik.
Her adımda bilimsel farkındalık,
Her gözlemde toplumsal sorumluluk vardı.

Şarköy-Mürefte fay hattı hâlâ yaşıyor. Ve biz bu gerçeği, genç zihinlerle birlikte gözlemleyerek geleceğe taşıyoruz.


🔍 Şekiller

Şekil 1. TÜBİTAK söyleşisinin ardından teknik geziye hazırlanan öğrenciler.

Şekil 2. 2012 yılında aynı okuldan öğrencilerle yapılan saha gezisinden kare.

Şekil 3. Mürefte yolunda yüzey kırığı ve fay izlerinin açıkça izlendiği bölge.





Şekil 4. Uçmakdere’ye yürüyüş sırasında gözlenen topoğrafik izler.


📚 Kaynakça (APA 7)

  • Ambraseys, N. N., & Finkel, C. (1995). The seismicity of Turkey and adjacent areas: A historical review, 1500–1800. Eren Yayıncılık.

  • Emre, Ö., Duman, T. Y., Özalp, S., et al. (2018). Active Fault Map of Turkey with an Explanatory Text. MTA Yayınları.

  • Yaltırak, C. (2002). Tectonic evolution of the Marmara Sea and its surroundings. Marine Geology, 190(1–2), 493–529. https://doi.org/10.1016/S0025-3227(02)00358-4


No comments:

Post a Comment