Kentsel Dönüşümün Sosyal Boyutu: Bugün AI Destekli Nasıl Düzenlenirdi?

Kentsel dönüşüm, özellikle deprem gibi doğal afetlerin yüksek risk taşıdığı bölgelerde yaşayanlar için büyük önem taşır. 12 Mayıs 2014 tarihinde İstanbul Ticaret Odası Konferans Salonu’nda düzenlenen Kentsel Dönüşümün Sosyal Boyutu Sempozyumu, kentsel dönüşüm süreçlerinin sadece fiziksel değil, aynı zamanda sosyal ve psikolojik boyutlarını da ele almıştı. Bu sempozyumda, kentsel dönüşümün toplumsal katılım, sosyal adalet ve psikolojik iyileşme üzerindeki etkileri derinlemesine tartışılmıştı (Öncel, 2014).

Bugün, teknolojinin ve yapay zekanın (AI) hayatımıza daha fazla entegre olmasıyla birlikte, aynı sempozyumun nasıl daha verimli ve geniş katılımlı bir şekilde yapılabileceği de sorgulanabilir. AI destekli sistemler, kentsel dönüşüm süreçlerini izleme, verileri analiz etme ve katılımcıların görüşlerini gerçek zamanlı olarak değerlendirme konusunda önemli avantajlar sunabilir. Bu yazıda, 2014 yılında düzenlenen sempozyumun ele aldığı önemli konuları, günümüz teknolojisiyle nasıl daha etkin hale getirilebileceğini tartışacağım.

AI Destekli Kentsel Dönüşüm: Toplumsal Katılım ve Psikolojik Destek

Bugün, sempozyumda gündeme gelen toplumsal katılım ve psikolojik destek konularına AI teknolojileriyle daha derinlemesine yaklaşılabilir. AI destekli araçlar, afet bölgelerindeki sosyal bağları analiz edebilir ve bireylerin psikolojik ihtiyaçlarını tespit ederek, onlara daha etkin bir destek sunabilir. Bu, özellikle deprem gibi doğal afetlerin ardından iyileşme sürecini hızlandırmak için çok önemli bir faktördür.

Mekânsal Ayrışma ve Sosyal Adalet: AI’nin Rolü

Sempozyumda ele alınan bir diğer önemli konu ise mekânsal ayrışma ve sosyal adaletti. AI destekli coğrafi bilgi sistemleri (GIS) ve veri analiz araçları, kentsel dönüşüm süreçlerinde ayrışmanın önlenmesine yönelik stratejiler geliştirebilir. Bu teknolojiler, dönüşüm bölgelerindeki sosyal yapıyı analiz ederek, adaletli ve kapsayıcı bir planlama yapılmasına yardımcı olabilir.

Mühendislik ve Sosyal Bilimlerin Bütünleşmesi: AI Destekli İşbirliği

Sempozyumda mühendislik ve sosyal bilimlerin birleşimi üzerine de konuşulmuştu. Bugün, AI teknolojileri, bu iki alandaki verilerin entegrasyonunu sağlayarak, daha bütünsel ve etkili bir kentsel dönüşüm modeli sunabilir. Örneğin, mühendislik çözümleri ile sosyal destek stratejileri birleştirilerek, afetlere karşı daha dirençli ve sürdürülebilir şehirler tasarlanabilir.

Sonuç olarak, Kentsel Dönüşümün Sosyal Boyutu Sempozyumu 2014 yılında önemli mesajlar verdi ve bugün teknolojinin katkılarıyla bu mesajların çok daha etkili bir şekilde hayata geçirilebileceği bir dönemdeyiz. AI destekli sempozyumlar, toplumsal katılımın arttırılması, psikolojik destek sağlanması ve mekânsal ayrışmanın önlenmesi gibi konularda önemli adımlar atılmasına olanak sağlayacaktır. Bu yazıda, o sempozyumun 2025 depremi sonrası verilen derslerini ve bugünün teknolojisi ile nasıl daha kapsamlı bir hale getirilebileceğini ele aldık.

Referanslar:

Öncel, A. O. et al., (2014). Kentsel dönüşümün sosyal boyutu [Sempozyum kitabı]. ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/303718780_Kentsel_Donusumun_Sosyal_Boyutu

Sempozyum: 

Kentsel Dönüşümün Sosyal Boyutu 

II. Bölüm

Tarih: 15 Mayıs 2025
Saat: 09:00-17:30 (Türkiye Saati)
Platform: Microsoft Teams (Katılım için kayıt gereklidir: [Erişim Linki Webinar Öncesi Paylaşılacaktır])
Düzenleyen: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa ve Yıldız Teknik Üniversitesi

---

Açılış Konuşmaları

09:00-09:30

• Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL (İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Sismoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi)

• Prof. Dr. İclal DİNÇER (Yıldız Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanı)

---

Oturum 1: 6 Şubat 2025 Depremi Sonrası Kentsel Dönüşüm ve Toparlanma Süreçleri

Oturum Başkanı: Prof. Dr. İclal DİNÇER (Yıldız Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanı)

09:30-09:50

• Doç. Dr. Seda YOLSAL (İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Jeofizik Mühendisliği Anabilim Dalı)
  6 Şubat 2025 Depremi ve Şehirlerin Yeniden Yapılanması

09:50-10:10

• Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği, Afet Yönetimi Uzmanı)
  Afet Sonrası Toplumsal Dayanıklılık ve Kentsel Dönüşüm

10:10-10:30

• Prof. Dr. Lucy JONES (Kaliforniya Üniversitesi, Sismoloji Uzmanı)
  Deprem Sonrası Kentsel Dönüşümde Sosyal Katılımın Rolü

10:30-10:50

• Prof. Dr. Hiroshi KAWAMURA (Tokyo Üniversitesi, Deprem ve Afet Yönetimi Uzmanı)
  Japonya Deneyimlerinden Dersler: Afet Sonrası Toplumların Yeniden Yapılanması

10:50-11:10

• Çevrimiçi Soru-Cevap ve Ara

---

Oturum 2: Kentsel Dönüşümün Sosyal ve Mekânsal Etkileri: Dersler ve Öneriler

Oturum Başkanı: Prof. Dr. İclal DİNÇER (Yıldız Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanı)

11:10-11:30

• Doç. Dr. Pelin Pınar GİRİTLİOĞLU (İstanbul Bilgi Üniversitesi, Şehir Planlama)
  Deprem Sonrası Toplumsal Yapı ve Kentsel Dönüşüm Politikaları

11:30-11:50

• Prof. Dr. Jonathan STEWART (Kaliforniya Üniversitesi, Geoteknik Mühendisliği Uzmanı)
  Afet Sonrası Mekânsal Ayrışmanın Önlenmesi

11:50-12:10

• Prof. Dr. Fatma Neval GENÇ (Nobel Yayıncılık, Afet Yönetimi Uzmanı)
  Kentsel Dönüşümün Sosyo-Psikolojik Boyutları

12:10-12:30

• Yrd. Doç. Dr. Aynur CAN
  Şehir Tasavvurunda Afetlere Dirençli Toplumlar

12:30-12:50

• Louisa VINTON (UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi)
  2025 Depremleri Sonrası İnsan Hakları ve Kentsel Dönüşüm

12:50-13:30

• Çevrimiçi Soru-Cevap ve Ara

---

Oturum 3: Deprem Sonrası Şehirleşmede Yeni Yaklaşımlar ve Çözüm Önerileri

Oturum Başkanı: İsmail SAYMAZ (Gazeteci ve Medya Spikeri, Afet ve Kentsel Dönüşüm Konularında Çalışmalarıyla Bilinir)

13:30-13:50

• Doç. Dr. Hatice AYATAÇ
  Şehirleşmede Afetlere Dirençli Mekânsal Dönüşüm

13:50-14:10

• Mimar Semih AKŞEKER
  Deprem Sonrası Şehir ve Kent Ayrımında Yeni Modeller

14:10-14:30

• Prof. Dr. Celalettin AKTAŞ (İTÜ İnşaat Mühendisliği, Yapı ve Deprem Mühendisliği Uzmanı)
  Kentsel Dönüşümde Etik ve Mühendislik Yaklaşımları

14:30-14:50

• Prof. Dr. Haluk SUCUOĞLU (ODTÜ İnşaat Mühendisliği, Deprem Mühendisliği Uzmanı)
  Afet Sonrası Kentsel Dönüşümde Yerel Yönetimler

14:50-15:10

• Ali ÖNER
  Mekânsal İlişkilerin Sosyo-Psikolojik Değerlendirmesi

15:10-15:30

• Çevrimiçi Soru-Cevap

---

Poster Sunumları (Çevrimiçi Paylaşım ve Tartışma)

15:30-16:00

• Arş. Gör. Seçil ÖZDEMİR
  Kentsel Dönüşüm Sürecinde Konut Hakkı: Bayraklı Yerinde Dönüşüm Projesi

• Arş. Gör. Levent TAŞ
  Sosyo-Mekânsal Ayrışmanın Önlenmesi: Bireyler Üzerinde İnşaat

• Arş. Gör. Duygu ALTUNOK DÜZTAŞ
  Kentsel Dönüşümün Sosyal Boyutu: İzmir Örneği

• Arş. Gör. Erhan ER
  Farklı Yönleriyle Kentsel Dönüşüm Süreci

• Arş. Gör. Ayşe Nur ÖKTEN (İTÜ Şehir ve Bölge Planlama)
  Kentsel Dönüşümde Sosyal Katılım ve Dayanışma Modelleri

• Arş. Gör. Burak ÖZÇAKIR (ODTÜ Jeoloji Mühendisliği)
  Deprem Riski Azaltımında Jeofizik Yaklaşımlar

---

Kapanış Konuşması

16:00-16:30

• Prof. Dr. İclal DİNÇER
  Webinar Değerlendirmesi ve Gelecek Adımlar