Yeni Mezun Oldum Ne Yapmalıyım?

10 yıl önce yazdığım notu güncellemek istedim. O zamanlar Türkiye'de açılan bölümlerde öğrenciler vardı, ama iş bulmakta zorlanıyorlardı. Bu sorunun nedenini anlamak için özel sektörler anket çalışması yapıldı ve eksiklikler raporlanarak YÖK başkanlığına ve bölümlere gönderildi. Bugün ise mezun olacak öğrenci yok, çünkü öğrenciler bölümleri tercih etmiyor ve birçok bölüm kapanmak zorunda kalıyor. Yine de, farklı bölümlerden mezunlara yardımcı olabileceğini düşünerek notu güncelleyip yeniden yayınlamayı düşünüyorum. Yeni mezunlar, iş bulmak için çeşitli yöntemler kullanabilirler. Gönüllü çalışmak, çevreyi genişletmek ve iletişimi güçlendirmek, iş bulma şansını artırabilir. Ayrıca Yüksek Lisans yapmak da uzmanlaşma ve kariyer için önemli bir adım olabilir. Özgeçmişlerini güncellemeli ve iş başvuruları için uygun kapak mektupları yazmalılar. Ayrıca iş başvurularının ulaştığını teyit etmek ve çevrelerini genişletmek de faydalı olacaktır. Eksiklikler anketi, yeni mezunların ihtiyaçlarını belirleyerek, onların şanslarını artırmak için çalışılmasına yardımcı olur.

Gönüllü Çalışmak.  Yeni mezun arkadaşlar, kendi bitirdikleri meslekleriyle ilgili olarak kurumlarda ve özel şirketlerde gönüllü olarak çalışabilirler. Gönüllü çalışmak, çevrelerini ve bilgilerini geliştirmek için harika bir fırsattır. Gönüllü çalışanlar her zaman öncelik alacak ve bir işe alım yapılacağı zaman, gelişmeye açık ve katkı sağlayan yönleri onlara puan olarak yazılacaktır. Yani, gönüllü çalışmak gelecekte iş bulma şanslarını artırabilir ve kendilerini daha değerli kılabilir.

Yüksek Lisans Yapmak.  Yeni mezun arkadaşlar, iş bulmak veya kendilerini geliştirmek için Yüksek Lisans yaparak uzmanlaşabilirler. Ülkemizde devlet üniversitelerinde Yüksek Lisans eğitimi ücretsizdir ve bu nedenle bir alanda (örn. Deprem Risk Analizi Uzmanı veya Proje Yönetimi Uzmanı) uzmanlaşmak için tercih edilebilir. Ancak, Yüksek Lisans için kontenjanlar hocaların taleplerine bağlı olarak açılmaktadır.  Mesela, bir bölümde A, B ve C isimli hocalar 2 kontenjan talep ederse, toplamda 6 kontenjan açılabilir. Bu yüzden, önceden üniversite hocalarıyla iletişime geçmek ve onları kontenjan talep etmeleri konusunda ikna etmek önemlidir. Çünkü siz, D isimli hoca ile çalışmak istiyor olabilirsiniz, ancak eğer D hoca kontenjan talep etmemişse, sizin çalışacağınız hocalar A, B ve C hocalarından birisi olacaktır. Bu nedenle, Yüksek Lisans için tercih edeceğiniz bölümdeki hocaların kontenjan taleplerini önceden bilmek ve istediğiniz hoca ile çalışabilmek için onları ikna etmek önemlidir. Bu şekilde, istediğiniz alanda uzmanlaşabilir ve gelecekteki kariyeriniz için daha iyi bir başlangıç yapabilirsiniz.

Özel Öğrenci Olabilir.  Yüksek Lisans programlarına başvurmadan önce, öğrenciler özel öğrenci statüsünde derslere katılabilirler. Sonra Yüksek Lisansa başvurduklarında, aldıkları dersleri saydırabilirler. Bu güzel bir uygulama ve faydaları vardır. Özellikle başka üniversiteden mezun olanlar, başka bir üniversitede yüksek lisans ve doktora programlarından bazı dersleri özel öğrenci olarak dinleyebilirler. Bu süreçte bölümü tanır ve bölüm de kendisini tanır. Tanınmak her zaman mülakatlarda ve başvurularda avantaj sağlar.

Yabancı Dil Öğrenmek.  Yabancı dil öğrenmek, hem mesleki hem de genel olarak insanların ilerlemesine yardımcı olabilir. Ancak sadece yabancı dil öğrenmek için Yüksek Lisans programlarına başvurmak doğru bir tutum değildir. Çünkü mülakatlarda jüri üyeleri, başvuranların amacını anlamaya çalışır ve kötü niyetli kişilerin Yüksek Lisans programlarını yanlış amaçlarla kullanmasını engellemek isterler. Yani Yüksek Lisans programlarına katılmak, gerçekten kendini geliştirmek ve ilerlemek için yapılmalıdır, sadece yabancı dil öğrenmek için değil.

Meslek Odaları.  Yeni mezun arkadaşlar, meslek odalarında görev alabilir ve iş başvurularında meslek odası yöneticilerini kendileri için referans olarak kullanabilirler. Ancak son zamanlarda meslek odaları ekonomik zorluklar yaşamaktadır ve elemanlarını çıkararak ayakta kalmaya çalışmaktadır. Bu durumu yeni mezun arkadaşlar, meslek odalarına gönüllü olarak katkı sağlayarak ve mesleki markalaşma projeleri üreterek verimli bir şekilde değerlendirebilirler. Bu sayede hem kendilerine fayda sağlayabilirler hem de meslek odalarına destek olabilirler.

STK.  Kişiler, kendi ilgi alanlarıyla ilgili Sivil Toplum Kuruluşu (STK) komisyonlarında çalışabilir ve üye olabilirler. Özellikle STK toplantılarına katılarak çevrelerini genişletmeye çalışmaları önemlidir. Bu şekilde, hem kendi alanlarıyla ilgili projelere katkı sağlayabilirler hem de yeni insanlarla tanışarak ilişkiler kurabilirler. STK'lar, topluma fayda sağlayan kuruluşlardır ve katılarak aktif bir şekilde destek olmak, kişilere kendilerini geliştirme ve etkileme fırsatı sunar.
İletişim. Zamanımızda, iş bulmak isteyenler arasında girişimcilik ve iletişim yönleri güçlü olanlar daha rahat iş bulmaktadır. Yeni mezunlar, kendilerine kart bastırarak ve farklı toplantılara katılarak çevrelerini büyütmeli. Toplantılarda tanıştıkları insanlara kartlarını vererek ve onlardan kart alarak iletişimlerini güçlendirmeliler. Bu sayede daha fazla insanla tanışabilirler ve iş bulma şanslarını artırabilirler. Kart vermek, insanlar arasında iletişimi kolaylaştıran bir yöntemdir ve çevrenin genişlemesine yardımcı olabilir.

Özgeçmiş Mektupları. İş başvuruları için öz geçmişlerini (CV) güncellemeli ve her iş için ayrı kapak mektupları (cover letter) yazmalılar. Kapak mektupları, başvurulan işle ilgili kısa bir özet metindir. İnternetten araştırarak detayları bulabilirler. Bu mektuplar, iş ilanıyla ne kadar uyumlu olduklarını gösterir ve kendilerini işverene tanıtır. Öz geçmişlerini güncellemek ve doğru kapak mektupları yazmak, iş bulma şanslarını artırır.

Takip ve Teyit. İş başvurusu yaptıktan sonra, mutlaka telefonla firma ile iletişime geçerek başvurunun ulaşıp ulaşmadığını teyit etmelisin. Bu şekilde, başvurunun alındığından emin olabilirsin. Başvurunun ulaşıp ulaşmadığını öğrenmek, işverenin dikkatini çekebilir ve iş bulma şansını artırabilir.
Networking. İş bulmanın kolay yollarından biri çevredir. Bunun için çevrenizi büyütmeniz ve sürekli olarak kendinizi hatırlatacak şekilde iletişimde bulunmanız gerekir. Yani, yeni insanlarla tanışarak arkadaşlık yapmalı ve onlarla sık sık mesajlaşmalısınız. Böylece, iş ararken daha fazla fırsat elde edebilir ve işverenlerin sizi hatırlamasını sağlayabilirsiniz.  

Eksiklikler.  Yeni mezunlar için eksiklikler anketi yapıldı ve ilgili kurumlara gönderildi. Bu anketle, yeni mezunların ihtiyaçları belirlendi ve bu eksiklikleri gidermeye çalışmak, onların şanslarını artırabilir. Yani, anket sonuçlarına göre, yeni mezunların daha iyi hazırlanması için çalışılacak ve böylece iş bulma şansları artacak.

NOT: Yaklaşık 10 yıl önce, 'Yeni Mezunlar İçin Tavsiyeler' konulu bir not yazdım. Notumu blogger sayfamda paylaşmak istiyorum. Ayrıca, JFMO İstanbul Şube başkanı iken yeni mezunlardaki eksiklikler hakkında bir anket çalışması yapmıştım. Bu anket sonuçlarını YÖK başkanlığına ve Jeofizik Bölümlerine göndermiştim. Ancak, geçen bu 10 yıllık süre içinde jeofizik mühendisleri işsizlik sorunuyla karşılaştı ve bu nedenle jeofizik bölümlerine talep azaldı. Bu durumda, öğrencilerin bölümleri neden seçmediğini veya işsiz kaldıklarını anlamak için geriye dönük verilere ihtiyaç duyulabilir.