Saturday, November 30, 2024

SİZ HİÇ YANGIN TATBİKATI YAPTINIZ MI?

23 yıl önce, 2001 yılında, Kanada'nın başkenti Ottawa’da Post-Doc çalışmam sırasında yaşadığım bir deneyim, afetlere karşı hazırlık konusunda unutulmaz bir ders oldu. Kanada Deprem Merkezi'nde çalışırken bir gün ansızın yangın alarmı çaldı. Hiçbirimizin bu alarmın tatbikat olduğunu bilmediği o anlarda, hızlıca yangın merdivenlerinden dışarı inmiş, güvenli bir alanda toplanmıştık. Bu beklenmedik tatbikat, bize kriz anında ne yapmamız gerektiğini ve ekip olarak organize olmanın hayati önemini öğretti.

Benzer bir deneyimi 2009-2010 yıllarında Edmonton'da yaşadım. O dönem oturduğum sitede bir gün ziller çalmaya başladı. Herkes hızla apartman girişinde toplandı ve ne olduğunu anlamaya çalıştı. Kısa bir süre sonra bunun bir yangın tatbikatı olduğu açıklandı. Bu, Kanada’da karşılaştığım üçüncü beklenmedik tatbikat deneyimiydi.

Türkiye’ye döndüğümde ise bu tür bir hazırlık kültürünün ne kadar eksik olduğunu fark ettim. Ne çalıştığım kurumda ne de yaşadığım binalarda böyle bir tatbikata denk geldim. Kanada dışında, ansızın yapılan bir tatbikatla karşılaşmadım.

Afetlere Hazırlık ve Tatbikat Kültürü

Tatbikatlar, afet anında ne yapacağımızı bilmediğimiz o kritik dakikaları yönetmemizi sağlar. Hazırlıklı olmayan bir toplumda, küçük bir olay bile büyük bir felakete dönüşebilir. Tatbikat kültürünün olmadığı binalar ve kurumlar, yalnızca bireylerin değil, tüm toplumun güvenliğini riske atar.

Özellikle Türkiye gibi afet riski yüksek bir ülkede, yangın, deprem ve diğer afetler için tatbikatların düzenli yapılması bir lüks değil, zorunluluktur. Ne yazık ki, geçmişte yaşadığımız trajediler, hazırlık eksikliğinin ne kadar ağır sonuçlar doğurduğunu göstermiştir. 2003 Bingöl depreminde yıkılan bir okulda hayatını kaybeden öğrenciler ve bir yurtta çıkan yangında küçük kardeşlerimizin yanarak can vermesi, hepimiz için unutulmaz dersler barındırıyor.

Bugünün Dünyasında Tatbikatların Rolü

2001'den bu yana teknolojide büyük ilerlemeler kaydedildi. Akıllı bina sistemleri, erken uyarı mekanizmaları ve daha sofistike yangın alarm sistemleri yaygınlaştı. Ancak teknoloji ne kadar ilerlerse ilerlesin, tatbikat yapılmayan bir bina hâlâ büyük bir risk taşır.

Kanada’da yaşadığım bu tatbikat deneyimleri, felaketlerin boyutunu küçültmek için disiplinli bir hazırlığın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterdi. Türkiye’de bu konudaki farkındalığın artırılması ve tatbikatların rutin hale getirilmesi gerekiyor.

Ne Yapabiliriz?

Bina Yöneticilerine Çağrı: Apartmanlarda yangın alarm sistemi olup olmadığını kontrol edin ve yılda en az bir kez tatbikat yapılmasını talep edin.
Kurumlara Öneriler: Çalışanlarınıza düzenli tatbikat yaptırın. Bu yalnızca bir yasal zorunluluk değil, hayat kurtarır.
Bireysel Sorumluluk: Ailenizle birlikte bir afet planı oluşturun ve düzenli olarak uygulayın.

Sonuç

Afetlere hazırlık yapmamak, felaketin şiddetini artırır. Bugün, tatbikat kültürü geliştirmek, hem bireysel hem toplumsal olarak bir sorumluluktur. Binalarımızda, kurumlarımızda ve hayatımızda bu kültürü yaygınlaştırmalıyız. Çünkü felaketler beklenmedik bir anda kapımızı çalar ve hazırlıklı olanlar hayatta kalır.

Siz de bugün yaşadığınız bina veya kurumda tatbikat yapılması için bir adım atın. Unutmayın, hazırlık hayat kurtarır.

Not:

Bu yazı, 30 Kasım 2016'da kaleme alınan bir hatıranın güncel bilgilerle zenginleştirilmiş bir versiyonudur. Anlatılan olaylar 2001, 2009-2010 yıllarında Kanada’da yaşanmıştır. Bugün, bu deneyimlerden ders alarak geleceği daha güvenli kılmak için adım atabiliriz.

Have You Ever Participated in a Fire Drill?

Reflections on Fire Drills and Disaster Preparedness

In 2001, while working as a Post-Doctoral researcher in Ottawa, Canada, I had the opportunity to participate in a fire drill training organized for the staff at the Canadian Earthquake Center. It was an experience I’ll never forget. The fire alarm rang suddenly, and we were all caught off guard. We looked at each other, confused and a bit anxious, as we hadn’t been informed beforehand that it was a fire drill. We followed the instructions and made our way outside using the emergency stairwells.

Then, in 2007, I experienced another fire alarm in Edmonton, Canada. This time, it was in the apartment building where I was living. On a freezing night, with temperatures dropping to -30°C, the alarm went off unexpectedly. Without hesitation, all the residents gathered outside, waiting in the cold until we were informed that the alarm had been triggered by mistake. It was a challenging, yet important reminder of how essential it is to be prepared for emergencies.

Having spent over 25 years working and living in one of Turkey’s largest institutions, I’ve never witnessed a fire drill at either the workplace or the building I resided in. I’m not sure how many institutions or buildings in Turkey have fire alarm systems, but I’ve never lived in a building or worked in an institution with an early fire warning system in place.

We know that in societies unprepared for disasters, the impact of calamities tends to be more severe. However, societies with preparedness drills and early warning systems can reduce the severity of disasters. One of the most impactful incidents that shook me occurred years ago, after the 2003 Bingöl Earthquake, where I witnessed the heartbreaking deaths of students in a school collapse. Even more devastating, I later learned that young students had tragically perished in a fire at a dormitory. These events serve as constant reminders of how crucial it is to be prepared for the unexpected.

For a safer and more resilient future, I believe we must prioritize preparation and early warning systems. Let’s ensure that no more lives are lost due to preventable disasters. May those responsible be held accountable, and may we all work towards creating a society that values safety and preparedness.

If you're reading this, remember: it's never too late to start preparing, and every drill, no matter how small, could save lives.