Sunday, June 1, 2025

Prof. Dr. Ali Osman Öncel ile Sismoloji ve Deprem Bilimi Üzerine Röportaj




Sismoloji Alanında Küresel İş Birliği ve SSA ile Geleceğe Bakış

SSA ile Yolculuğum: Bilimsel Araştırmalar ve İş Birlikleri

2001 yılında Kanada’daki doktora sonrası araştırmalarıma başladığımda SSA’ye üye oldum. Victoria’daki SSA toplantılarından birinde, tez danışmanım John Adams beni destekleyerek sismoloji alanındaki çalışmalarımı paylaşmamı teşvik etti. O günden beri SSA ile bağlantımı sürdürerek hem akademik hem de bilimsel iş birliklerinde aktif olarak yer almaya devam ettim.

Sismolojide Güncel Zorluklar: Küçük Depremleri Anlamak

Günümüzde sismolojide karşılaşılan temel sorunlardan biri, küçük ölçekli depremler hakkında kısa sürede güvenilir veri toplanamamasıdır. Bu noktada, kuyu içi sismik ölçümler büyük önem taşıyor. En az 150 metre derinliğe yerleştirilen sismometreler, daha küçük büyüklükteki depremlerin rahatlıkla tespit edilmesini sağlıyor.

Uluslararası veri paylaşımı ve iş birlikleri, bilimsel ilerlemeyi destekleyen en kritik unsurlar arasında yer alıyor. Örneğin, Marmara Denizi ile ilgili çalışmamın veri toplama süreci 10 yıldan fazla sürdü. Bu tür detaylı çalışmalar, fay zonlarındaki kırılma mekanizmalarının anlaşılmasını ve yüksek dayanımlı asperite alanlarının belirlenmesini mümkün kılıyor.

SSA’nin küresel veri erişimini artırmaya yönelik projeleri, bu süreci hızlandırmak açısından son derece değerli.

Akademik Yönelimim ve SSA’nin Bilimsel Katkısı

Son yıllarda Kanada ve Suudi Arabistan’da arama sismolojisi üzerine çalıştıktan sonra, 2011’de İstanbul Üniversitesi’ne döndüğümde araştırmalarımı deprem sismolojisine yönlendirdim. Şu anda kampüsümüze geniş bantlı bir sismometre yerleştirme süreci üzerine çalışıyorum. Bu sismometre, hem eğitim hem de küresel sismoloji araştırmalarına katkı sağlama amacı taşıyor.

Araştırma grubumla birlikte, özellikle artçı şokların izlenmesi ve kabukta sismik tomografi konularına odaklanmayı hedefliyoruz. Çünkü hâlâ bölgesel ölçekte kabuk kalınlığının derinlikle değişimi hakkında yeterli bilgiye sahip değiliz. Bu da, depremlerin hassasiyetle izlenmesini sınırlıyor.

2025 ve Ötesi: SSA’nin Yeni Öncelikleri

SSA, 2025 itibarıyla büyük depremler karşısında erken uyarı sistemlerinin yaygınlaştırılması için küresel ortaklıklarını güçlendirme hedefinde. Japonya örneğinde olduğu gibi, bu tür sistemlerin etkin kullanımı hayat kurtarıcı olabiliyor.

SSA’nin güncel mesajlarında özellikle şu iki konuya dikkat çekiliyor:

  • Sismik istasyonların artırılması gerekliliği

  • Daha gelişmiş bir veri bankası oluşturulması

Küçük ölçekli depremlerin daha hızlı ve detaylı analizine olanak sağlayacak bu adımlar, 2025’in odak konularından biri haline gelmiş durumda.

SSA’nin veriye erişimi artırması, araştırmacıların hem daha hızlı hem de kapsamlı analizler yapabilmesini mümkün kılacaktır.

Yeni Disiplinler: Adli Sismoloji ve Güvenlik Uygulamaları

SSA, geleneksel sismoloji sınırlarının ötesine geçerek adli sismoloji gibi yeni alanlarda da araştırmaları teşvik ediyor. Mikrosismisite ve güvenlik alanındaki çalışmalar, sismolojinin farklı sektörlerde uygulanabilir bir bilim dalı haline gelmesini sağlayabilir.


SSA’nin Uluslararası Rolü ve Bilim İnsanlarına Desteği

Deprem araştırmaları doğası gereği küresel bir nitelik taşıyor. Bu yüzden SSA’nin uluslararası ve disiplinler arası projelerde daha aktif rol alması, bilim dünyası açısından büyük önem taşıyor. Aynı zamanda, SSA’nin Amerika dışındaki bilim insanlarını da kapsayacak özel oturumlar düzenlemesi faydalı olacaktır.

Örneğin, SSA-Türkiye özel oturumu düzenlenerek, Van depremine yönelik yapılan araştırmaların BSSA’nın özel sayısında yayımlanması sağlanabilir.

Bu tür girişimler, Amerika dışındaki bilim insanlarının SSA ağına daha etkin katılımını mümkün kılacaktır.

Sonuç ve Gelecekten Beklentiler

SSA, akademik kariyerimi destekleyen ve bana küresel sismoloji alanındaki gelişmeleri yakından izleme fırsatı sunan önemli bir kurum oldu.

GJI ve BSSA dergileri, hem akademik yükselmeler hem de fon başvurularında belirleyici kaynaklar arasında yer alıyor.

Gelecekte, SSA’nin yüksek kaliteli ve kapsamlı bir sismolojik veri bankası oluşturmasını bekliyorum. Kanada’dan Türkiye’ye döndükten sonra, geçmiş verilere erişimin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha fark ettim. SSA, bu alandaki liderliğini veri paylaşımını güçlendirerek sürdürebilir.

Son olarak, SSA’nin başarısının uzun yıllar devam etmesini diliyorum. Bunun için:

  • Bilim insanlarının görüşlerine kulak verilmesi

  • Uluslararası iş birliklerinin teşvik edilmesi

büyük önem taşıyor.

LINK













No comments:

Post a Comment