Erciyes’in Eteklerinde Bilim, Doğa ve İnsan Hikâyeleri
Sutdonduran’dan Yukarı Develi’ye, Haç Dağı’ndan Aygözme’ye – 2016’dan 2025’e Bir Hafıza Yolculuğu
📅 Saha Tarihi: 19 Haziran 2016
🕰️ Yazım Tarihi: Haziran 2025
📍 Bölge: Kayseri – Sutdonduran, Yukarı Develi, Haç Dağı, Aygözme
🗺️ Bölgesel Arka Plan: Gözlem Alanlarına Genel Bakış
🔹 Sutdonduran (Erciyes’in Kuzeydoğusu)
Volkanik kayaçların yüzeyde gözlemlenebildiği, mikro-deprem analizi ve topoğrafik deformasyonların izlenebildiği yüksek irtifalı bir saha. 2016’da yapılan gözlemler, zemin davranışı ve yerel risklerin erken fark edilmesine olanak tanımıştı.
🔹 Yukarı Develi
Tarımsal üretimi ve geleneksel dokusuyla dikkat çeken bu yerleşim, 1940 Develi Depremi gibi tarihsel sarsıntıların izlerini taşır. 2016’da yapılan gözlemler, bu bölgenin yapılaşma politikaları açısından dikkatle ele alınması gerektiğini ortaya koymuştu.
🔹 Haç Dağı ve Aygözme Ovası
Haç Dağı, manevi ve coğrafi bir zirve olarak gözlem rotasının doruk noktasıdır. Aygözme Ovası ise tarımsal verimliliğiyle öne çıkan, ancak zemin büyütmesi ve yeraltı su seviyesi gibi parametrelerle dikkatle izlenmesi gereken bir alandır.
🌋 2016’da Gözlenen Sessiz Uyarılar
Sutdonduran’daki volkanik katmanlar, zemin düzensizlikleri ve topoğrafik kırıklar, 2016’da yalnızca jeolojik birer veri olarak değil; aynı zamanda gelecekteki risklerin sessiz habercileri olarak kayda geçmişti. O günlerde yapılan şu tespit, bugün daha da anlam kazanıyor:
“Bu alan, zemin davranışlarının ve topoğrafik etkilerin doğrudan incelenebildiği bir doğa laboratuvarı gibiydi.”
📌 6 Şubat 2023 Depremi ve Kayseri’nin Afet Bölgesi İlanı
6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler, yalnızca 11 ili değil; Kayseri’yi de etkiledi. Yapılan hasar tespit çalışmaları sonucunda, Kayseri’deki bazı yerleşim birimleri de Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi ilan edildi. Bu gelişme, 2016’daki saha gözlemlerinin ne denli yerinde ve ileri görüşlü olduğunu ortaya koydu.
🌾 Yukarı Develi’de Sürdürülebilirlik ve Uyarı Niteliği
2016’da Yukarı Develi’de dile getirilen şu sözler, 2025’te artık bir öneri değil; bir zorunluluk olarak karşımızda duruyor:
“Verimli topraklar korunmalı, zayıf alanlar planlı yapılaşmaya açılmalı.”
2023 sonrası yeniden yapılanma süreçlerinde bu yaklaşımın dikkate alınması, yalnızca afet riskini azaltmakla kalmaz; aynı zamanda kırsal sürdürülebilirliği ve gıda güvenliğini de destekler.
🏞️ Haç Dağı ve Aygözme: Cesaretin ve Üretimin Simgesi
Haç Dağı’na yapılan yürüyüş, yalnızca fiziksel bir tırmanış değil; aynı zamanda doğaya ve zorluğa karşı verilen bir irade beyanıydı. Aygözme Ovası’ndaki tarımsal üretim ise, bu bölgenin yalnızca afet riskiyle değil; aynı zamanda ekolojik ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından da stratejik olduğunu gösteriyor.
🔍 2025’ten Bakınca: 2016’nın Sessiz Mesajı
Bugün, 2025’te bu yazıyı kaleme alırken, 2016’daki saha gözlemlerinin yalnızca akademik bir kayıt değil; aynı zamanda toplumsal hafızaya kazınması gereken bir uyarı olduğunu görüyoruz. Doğa, zamanında konuşur; ama biz onu dinlemeyi bilirsek.
“Develi’den, Erciyes’ten selam olsun.”
Bu selam, artık yalnızca bir doğa yürüyüşünün değil; bir bilimsel sorumluluğun ve toplumsal farkındalığın da sesi.
📚 Kaynakça (APA 7 Formatında)
AFAD. (2023, Şubat 11). Afet bölgesi ilan edilen yerler hakkında basın açıklaması. T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/kahramanmaras-depremi-ile-ilgili-basin-aciklamasi-11-02-2023
Emre, Ö., Duman, T. Y., & Özalp, S. (2018). Türkiye diri fay haritası ölçek 1:1.250.000. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Özel Yayın Serisi No. 30.
Ketin, İ. (1977). Türkiye’nin tektonik birlikleri. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, (69), 1–22.
USGS. (2023). M 7.8 - Türkiye-Suriye sınır bölgesi depremleri [Earthquake Summary]. United States Geological Survey. https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/us6000jllz/executive
No comments:
Post a Comment