Liseliler İçin Doğa ve Deprem Bilimi Temalı Yaz Programları

Liseliler İçin Doğa ve Deprem Bilimi Temalı Yaz Programları

Üniversitenin Bahçesine Dışarıdan Bakan Bir Çocuk ve Lise Yaz Okullarının Anlamı

🎒 Kadırga’dan Laleli’ye Bir Çocuğun Gözünden
İstanbul Üniversitesi’nin önünden yıllarca geçtim. Oturduğum yer Kadırga, babamın işyeri ise Laleli’deydi. Her gün önünden geçtiğim bu devasa yapı, benim için hep dışarıdan bakılan ama içi merak edilen bir yerdi.

Akrabalarımızdan üniversiteye gidenler olduğunda, onların anlattığı üniversite maceralarını dinlemek beni çok heyecanlandırırdı. Bu anlattıklarım 1985 öncesi Türkiye’sine ait. O dönemlerde bir çocuğun bir üniversiteye girmesi, bahçesinde dolaşması neredeyse imkânsızdı.

🏫 Türkiye’de Üniversite ve Kamusal Alan Algısı
Bugün devlet ya da özel okullar zaman zaman üniversitelere geziler düzenliyor. Ancak hâlâ Türkiye’de, üniversitelerin çoğu –hastaneler dışında– kamuya kapalı alanlar. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü bir dönem kapılarını halka açtıysa da, neden bilinmez, kısa süre sonra bu uygulamadan vazgeçildi.

🍃 Alberta Üniversitesi Bahçesinden Bir Kare
Benim için bu konudaki en çarpıcı farkı, Kanada'da Alberta Üniversitesi'nde çalıştığım dönemde gözlemledim. Üniversitenin bahçelerine ilkokullardan öğrenciler öğretmenleriyle gelir, piknik yaparlardı. Binalara girmek için barkotlu kart gerekirdi ama kampüs alanı açıktı. Hatta üniversitenin kütüphaneleri bile halka açıktı.

Yani üniversite, sadece bir eğitim kurumu değil, aynı zamanda bir kamusal alan olarak tasarlanmıştı.

☀️ Yaz Aylarında Boş Kalan Üniversiteler İçin Bir Fırsat: Lise Yaz Okulları
Türkiye’de yaz aylarında hem devlet yurtları boşalıyor, hem de üniversitelerde eğitim duruyor. İşte bu dönemde, Lise Yaz Okulu gibi projeler inanılmaz kıymetli olabilir. Bu tür yaz okulları:

• Üniversitelerin kendi tanıtımına katkı sağlar.

• Lise öğrencilerine üniversite kültürünü erken yaşta tanıma imkânı verir.

• Öğrencilerin gelecekte tercih edeceği üniversiteleri daha bilinçli seçmelerini sağlar.

• Hatta alınan bazı dersler, üniversite kazanıldığında muafiyet olarak sayılabilir.

🎯 Neden Desteklenmeli?
Üniversitelerin bu tür yaz programları ile gençleri üniversite ortamına alıştırmaları, onların özgüvenini artırır, motivasyonlarını güçlendirir. Ayrıca bütçe oluşturmak (raise for funding) açısından da mantıklı bir yaklaşımdır. Böylece üniversiteler, sosyal sorumluluk görevlerini yerine getirirken aynı zamanda gençlerle geleceğe yatırım yapmış olur.

---

Liseliler İçin Jeofizik Yaz Atölyesi Programı Örneği

Program Adı: Jeofizik Uygulama Atölyesi – Doğa ve Deprem Bilimi Yaz Programı
Süre: 2 hafta (Hafta içi, günlük 4 saat)
Hedef Kitle: Lise 10-12. sınıf öğrencileri
Yer: Üniversite Jeofizik Bölümü ve Sismoloji Gözlem İstasyonu
Amaç:

• Jeofiziğin temel prensiplerini anlamak

• Deprem ve doğa olaylarıyla ilgili bilinçlenmek

• Laboratuvar ve saha uygulamaları ile bilimsel metodolojiyi deneyimlemek

---

Program Akışı (Örnek)

Gün	Konu Başlığı	Uygulama/Atölye
1. Gün	Jeofiziğe Giriş ve Temel Kavramlar	Tanışma, temel teoriler, jeofizik ekipman tanıtımı, soru-cevap
2. Gün	Deprem Bilimi ve Sismoloji	Sismik dalgalar, sismograflar, veri toplama
3. Gün	Laboratuvar Uygulamaları	Jeofizik ölçüm aletleri ile deneyler
4. Gün	Saha Çalışması Hazırlığı	Haritalama teknikleri, saha güvenliği, sanal tur/simülasyon
5. Gün	Saha Çalışması	Üniversite dışı gözlem ve ölçüm gezisi
6. Gün	Veri Analizi ve Yorumlama	Toplanan verilerin bilgisayar ortamında analizi
7. Gün	Afet Bilinci ve Risk Yönetimi	Deprem öncesi ve sonrası yapılması gerekenler, afet planlaması, acil durum tatbikatı
8. Gün	Proje Çalışmaları ve Sunum Hazırlığı	Küçük gruplarla proje geliştirme
9. Gün	Proje Sunumları ve Değerlendirme	Grup sunumları, geri bildirim, ek zaman/bireysel değerlendirme
10. Gün	Kapanış ve Sertifika Töreni	Katılım sertifikalarının verilmesi

---

Sonuç Yerine
Yıllar önce üniversiteye sadece dışarıdan bakabilen bir çocuk olarak, bugün gençlerin üniversiteyi içeriden tanıyabilmelerini sağlayacak projelere büyük önem veriyorum. Türkiye’de de üniversitelerin bahçeleri, kütüphaneleri, yaz okulları gençlere açılmalı. Böylece üniversite, yalnızca “kazanılan bir yer” değil, yaşanarak hissedilen bir alan hâline gelir.