Enerji arayışı ve depolama ihtiyacı, insanlığı yeraltının gizemli dünyasına sürüklüyor. Fracking ve enjeksiyon gibi yöntemler, doğalgaz ve petrol gibi değerli kaynakları çıkarmak ve depolamak için kullanılıyor. Ancak bu işlemler, yeraltındaki hassas dengeyi bozarak depremlere yol açma potansiyeline de sahip. Bu makalede, fracking ve enjeksiyonun temellerini, deprem riski taşıdıklarını ve dünya çapındaki örnekleri inceleyeceğiz.
Fracking:
Fracking, hidrolik kırılma olarak da bilinir ve kayaçlardan doğalgaz ve petrol çıkarmak için kullanılır. Bu işlemde, kayalara kimyasallar ve su pompalanarak kayaların çatlaması sağlanır. Bu çatlaklardan doğalgaz ve petrol yeryüzüne çıkarılır. Fracking, nispeten yeni bir yöntem olmasına rağmen enerji üretiminde önemli bir rol oynamaktadır. Bununla birlikte, fracking sırasında kullanılan kimyasalların yeraltı su kaynaklarını kirletme riski de bulunmaktadır.
Enjeksiyon:
Enjeksiyon, genellikle fracking işlemlerinden sonra ortaya çıkan atık suların bertaraf edilmesi için kullanılır. Atık su, yüksek basınçla yeraltına pompalanır ve bu işlem, yeraltı sularını kirletme riski taşıdığı için dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Ayrıca, enjeksiyon işlemleri, yeraltındaki basıncı artırarak sismik aktiviteyi tetikleyebilir.
Deprem Riski:
Hem fracking hem de enjeksiyon, yeraltı basıncında değişikliklere neden olarak depremlere yol açabilir. Enjeksiyon işlemi, fracking'den daha fazla sıvı kullanır ve daha derinlere yapılır. Bu da kayalara daha fazla basınç uygulanmasına ve deprem olasılığının artmasına neden olur. En büyük enjeksiyon kaynaklı deprem, 2016 yılında Oklahoma'da meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki depremdir (USGS.gov) (MIT News).
Dünyadan Örnekler:
- Amerika Birleşik Devletleri: Oklahoma, enjeksiyon kaynaklı depremlerin en çok görüldüğü yerlerden biridir. 2011 yılında Oklahoma City yakınlarında 5.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi ve bu depremin enjeksiyon kuyularıyla ilişkili olduğu düşünülmektedir.
- Kanada: Alberta eyaleti, atık su enjeksiyonu nedeniyle artan deprem aktivitesi yaşamaktadır. 2015 yılında Alberta'da 5.8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi ve bu depremin de enjeksiyon kuyularıyla ilişkili olduğu kanıtlandı.
- Birleşik Krallık: Lancashire, fracking ve enjeksiyon nedeniyle artan deprem aktivitesi yaşayan bir bölgedir. 2019 yılında Lancashire'da 2.9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi ve bu depremin fracking kuyularıyla ilişkili olduğu kanıtlandı. Bu durum, Birleşik Krallık'ta fracking faaliyetlerinin askıya alınmasına neden oldu.
Sonuç:
Fracking ve enjeksiyon, enerji ihtiyacımızı karşılamak ve atık su bertarafını sağlamak için önemli yöntemlerdir. Ancak bu yöntemlerin deprem riski taşıdığının da farkında olmak gerekir. Deprem riskini azaltmak için enjeksiyon işleminin dikkatli bir şekilde yapılması ve deprem riski yüksek bölgelerde fracking faaliyetlerinin yasaklanması gibi önlemler alınabilir. Bilimsel araştırmalar, enjeksiyon oranlarının kontrol edilmesinin deprem riskini azaltabileceğini göstermektedir (MIT News).
Kaynaklar:
Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS): USGS Deprem Tehlikeleri Bilimi Kanada Doğal Kaynaklar Bakanlığı: Springer Makalesi Birleşik Krallık Petrol ve Gaz Derneği (UKOGA): UKOGA Hakkında
En Çok Atıf Alan Uluslararası Yayınlar:
- Ellsworth, W. L. (2013). "Injection-Induced Earthquakes." Science, 341(6142).
- Keranen, K. M., Weingarten, M., Abers, G. A., Bekins, B. A., & Ge, S. (2014). "Sharp increase in central Oklahoma seismicity since 2008 induced by massive wastewater injection." Science, 345(6195).
- Rubinstein, J. L., & Mahani, A. B. (2015). "Myths and Facts on Wastewater Injection, Hydraulic Fracturing, Enhanced Oil Recovery, and Induced Seismicity." Seismological Research Letters, 86(4).
- Zoback, M. D., & Gorelick, S. M. (2012). "Earthquake triggering and large-scale geologic storage of carbon dioxide." Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(26).
- Walsh, F. R., & Zoback, M. D. (2015). "Oklahoma’s recent earthquakes and saltwater disposal." Science Advances, 1(5).
No comments:
Post a Comment