-
Görünmez ve Ani: Türkiye'nin İki Sınavı

Görünmez ve Ani
Türkiye'nin İki Büyük Sınavı

Kapak Görseli
Yunus Emre Karan

26 Kasım 2017 sabahı, sismoloji dünyası parlak bir geleceği, bizler ise yeri doldurulamaz bir dostu ve meslektaşı kaybettik. Yunus Emre, yer kabuğunun hareketlerini anlamaya adamış bir bilim insanı adayıydı; ancak onu aramızdan alan ne bir deprem ne de doğal bir afetti. Onu, insan eliyle yaratılan "trafik terörü"ne kurban verdik. Yunus Emre'nin hikâyesi, sadece bireysel bir trajedi değil; Türkiye'nin afet algısındaki derin çelişkinin sembolüdür.

DÜŞÜNCE ALANI Bilim insanları depremleri önceden tahmin etmek için yıllarını harcıyor. Oysa trafik kazasının ne zaman geleceği belli: "Kuralların ihlal edildiği her an." Yunus Emre için bugün bir kurala sadık kalmaya ne dersiniz?

Türkiye toplumu, "felaket" kelimesini duyduğunda aklına genellikle sarsılan binalar ve enkaz görüntüleri gelir. Deprem, kolektif hafızamızda "Büyük Korku" olarak kodlanmıştır. Ancak istatistikler, en az deprem kadar yıkıcı, fakat "zamana yayıldığı" için kanıksadığımız ikinci bir düşmanı işaret ediyor: Trafik Kazaları. Biri (Deprem) bir gecede gelir ve binleri alır; diğeri (Trafik) her gün gelir ve damla damla birikerek bir göl oluşturur.

BEYİN FIRTINASI Toplumun deprem korkusunu (panik) canlı tutarken trafik duyarsızlığını (rehavet) nasıl aşabiliriz? Eğitim sistemimiz, kuralları "ceza korkusu" yerine "yaşam kültürü" olarak kodlayacak simülasyonlarla yeniden tasarlanabilir mi?

TÜİK'in açıkladığı son verilere göre, trafik kazalarındaki can kaybımız ne yazık ki artış eğilimindedir. 2023 yılı sonunda 6.548 vatandaşımızı yollarda kaybettik. Bu rakam, bir önceki yıla göre yaklaşık %25'lik bir artışı ifade etmektedir.

Karşılaştırma Trafik Kazaları Depremler
Tehdit Modeli Sürekli, Her Yıl Artan Epizodik, Beklenmedik
Son Veriler Yıllık 6.548 Can Kaybı (2023) 50.000+ Can Kaybı (2023 Depremi)
Ana Kusur %86.8 Sürücü Hatası Yapısal Hatalar

Ekonomik etkileri değerlendirirken enflasyonist ortamı göz ardı edemeyiz. Eski raporlarda yer alan 66 Milyar TL'lik tahminler güncelliğini yitirmiştir.

Güncel ekonomik büyüklükler ve 2024-2025 projeksiyonlarına göre, trafik kazalarının Türkiye ekonomisine maliyeti Gayrisafi Yurt İçi Hasıla'nın (GSYH) yaklaşık %1.5 - %2'si olarak tahmin edilmektedir. Bu oran, bugünkü ekonomik büyüklükle yüzlerce milyar lirayı aşan devasa bir kaynağın heba olması demektir.

Öte yandan 6 Şubat Depremlerinin (2023) toplam maliyeti resmi raporlara göre 103.6 Milyar Dolar olarak hesaplanmıştır. Her iki felaket de Türkiye'nin kalkınma hızını doğrudan frenleyen en büyük kara deliklerdir.

DÜŞÜNCE ALANI Trafik sigortasına ödediğimiz parayı "zorunlu gider" olarak görüyoruz. Peki ya kurallara uymamanın bedeli? O bedel, kağıt parayla değil, Yunus Emre gibi gençlerin yarım kalan hayalleriyle ödeniyor.

1. Deprem Çantası ve Hayat Üçgeni

2. Trafikte 'Bir Şey Olmaz' Demeyin

✍️ Siz Ne Düşünüyorsunuz?

Yunus Emre Karan'ın anısına bir mesaj bırakmak ister misiniz?

Comments

Post a Comment