🌍 Sismik Sessizliğin Ardından Gelen Sinyal: 2 Temmuz 2025 Gemlik Depremine Disiplinlerarası Bakış

-


🌍 Sismik Sessizliğin Ardından Gelen Sinyal: 2 Temmuz 2025 Gemlik Depremine Disiplinlerarası Bakış

📌 Giriş: Sessizliğin Tetiklediği Sorgulama

2 Temmuz 2025’te saat 13:57’de Marmara Bölgesi’nde meydana gelen Mw 4.3 büyüklüğündeki deprem, yalnızca fiziksel sarsıntı değil, aynı zamanda zihinsel bir hatırlatmaydı: Yer, susmuştu ama asla unutmazdı.

🧠 İlk Gözlem: Bedenin Verdiği Titreşimli Cevap

İstanbul’un Beylikdüzü ilçesinde hissedilen hafif salınım, önce fiziksel objelerle — kanepe ve avize — sonra da nörofizyolojik tepkilerle — bulantı ve denge bozulması hissiyle — kendini gösterdi. Mikro düzeydeki bu sarsıntı, aslında makro düzeydeki kırılganlıkların habercisiydi.

🔬 Kırılma ve Derinlik: Normal Faylanmanın Yüzeysel Etkisi

  • Fay tipi: Normal (düşey gerilmeli) faylanma
  • Derinlik: 7.5 km (sığ)
  • Yorum: Bu tarz bir mekanizma, özellikle yüzeye yakın gerçekleştiğinde, düşük büyüklükte bile çevrede yaygın hissedilme oluşturur.

🗺️ Uzaysal Dağılım: Haritalı Bildirimlerin Anlamı

EMSC uygulaması verileriyle oluşturulan şiddet dağılımı; episantr çevresi olan Gemlik-İznik-Orhangazi-Yalova hattında turuncu tonlarda güçlü hissedildiğini; İstanbul’un batı yakasında orta düzeyde; doğu Marmara ve Edirne çevresinde ise hafif hissedildiğini göstermektedir.

Ancak asıl dikkat çekici unsur:
200 km’nin üzerindeki bazı bölgelerde bildirilen şiddet değerlerinin ortalamanın üzerinde olması. Bu doğrusal olmayan artış, zemin özellikleri ve yapı-zemin rezonans ilişkisiyle açıklanabilir. Bu bölgeler sessiz risk alanları olabilir.

🧭 Tarihsel Sismik Sessizlik: 1960–2025 Arası Ne Oldu, Ne Olmadı?

Harita verisine göre:

  • Depremin gerçekleştiği bölgede son 50–65 yıl içerisinde M6 ve üzeri büyüklükte büyük bir deprem kaydedilmemiş.
  • Ancak son birkaç gün içinde, aynı odak çevresinde art arda meydana gelen depremler, bu “sismik sessizlik” bölgesinde bir gerilme birikimi olabileceğini düşündürmektedir.

🟡 Bu durum bize şunu söylüyor:
“Uzun süre sessiz kalan bir zon, stres birikiminin gözle görülmeyen ama jeofiziksel olarak hissedilen birikim alanıdır.”

📈 IX’a Ulaşan Bildirimler: Bireysel Şiddet ve Hayatta Kalma Olasılığı

EMSC verileri arasında IX (çok güçlü) şiddetine ulaşan bireysel bildirimler bulunmakta. Bu seviye iç mekânda hayati tehlike anlamına gelir. Şans eseri o bireyin dış mekânda bulunmuş olabileceği ihtimali, kırılganlığın tesadüfi olarak bertaraf edildiği bir tabloyu işaret eder. Bu da bizi yeni bir soruya götürür: “O kişi dışarıdaysa kurtuldu; içeride olsaydı?”

🧩 Sonuç: Mikro Depremlerden Makro Derse

Bu deprem bize birden fazla katmanda bilgi sağladı:

  1. Jeodinamik olarak, sığ odaklı gerilme alanlarında beklenmeyen etki düzeyleri oluşabiliyor.
  2. Toplumsal olarak, dijital bildirimin yaygın olduğu alanlar kadar, eksik olan bölgeler de anlam taşıyor.
  3. Zeminsellik ve yapılaşma açısından, 200+ km mesafede bile hissedilen anomaliler, yer-zemin bütünleşik riskine işaret ediyor.
  4. Tarihsel bağlamda, 50 yıldır susan bir zon, birkaç günde uyanıyorsa bu dikkate alınmalıdır.

🌍 From Micro Tremor to Macro Warning: A Multilayered Look at the July 2, 2025 Gemlik Earthquake

Magnitude: Mw 4.3
Depth: ~7.5 km (shallow crustal)
Location: Northeast of Gemlik, Türkiye
Focal Mechanism: Normal faulting with a vertical stress regime

🪑 A Personal Moment: The Sway of the Sofa and a Surge of Vertigo

While seated in my home in Beylikdüzü, İstanbul, a subtle yet distinct swaying motion caught my attention. The sofa shifted ever so slightly, prompting momentary doubt—was this a tremor or just imagination? I glanced at the chandelier above me; it oscillated gently. That confirmed it: a seismic event had occurred.

Simultaneously, I experienced an unusual physiological response—a wave of mild nausea—indicating that even small seismic motions can trigger vestibular reactions and perceptual imbalances in the human body. Such subtle symptoms remind us that seismic perception isn't just mechanical—it's deeply embodied.

🔬 Geophysical Interpretation: Why This Earthquake Was Widely Felt

Despite its modest magnitude (Mw 4.3), the earthquake was widely felt across Marmara due to two key factors:

  1. Shallow Depth: At only 7.5 km, seismic energy reached the surface rapidly and without significant attenuation.
  2. Normal Faulting: The rupture mechanism suggests extensional stress and downward displacement of the upper crust, releasing energy vertically and efficiently.

This dynamic—low magnitude but shallow source—can deceptively amplify perceived shaking intensity across broader distances.

🗺️ Spatial Intensity Distribution: Insights from EMSC Citizen Reports


Distance (km)Reported Intensity (MMI)Dominant CityNotes
2–5IV–IXGemlikExtreme variability; some reports at MMI IX
5–27III–IVYalovaModerate shaking
28–183II–IIIIstanbulWide coverage across districts
183–241IV (local anomaly)UşakUnexpected amplification — site effect?

🔴 Key Observation: The relationship between distance and perceived intensity was nonlinear. Beyond 200 km, reports with higher-than-expected shaking levels suggest:

  • Site effects due to local soil or basin structures
  • Structural resonance within certain building types
  • Elevated seismic vulnerability of built environments in those areas

📊 IX-Level Individual Reports: When Singular Experience Reveals a Larger Risk

Notably, individual reports reaching Modified Mercalli Intensity (MMI) IX were submitted. Such levels typically imply:

  • Difficult survival indoors without injury
  • Toppling of furniture and moderate-to-severe structural damage

➡️ These extreme values may reflect occupants being outdoors or in highly vulnerable structures—but in either case, they highlight latent structural fragility within the built environment. A larger future event near this area could prove devastating.

🗺️ 1960–2025 Seismic History: A Quiet Zone No Longer Quiet?

Analysis of Türkiye's seismic catalogue from 1960–2025 shows:

  • The Gemlik–Orhangazi–İznik axis has had no M6+ earthquakes for over five decades
  • Recent clustering of small-magnitude events in this previously quiet segment may be a stress redistribution signal in a historically locked zone

Conclusion: This sequence constitutes a seismotectonic anomaly that warrants close monitoring—not just from geophysical models but through public-facing awareness tools.

🧠 Societal Reflection: What the Quiet Zones Are Trying to Tell Us

Bursa’s central districts and the Izmit Gulf region show unusually low levels of public reporting, despite their proximity to the epicenter. This points to:

  • 🧭 Limited public engagement with seismic apps
  • 📉 Demographic or occupational factors affecting perception
  • 🏭 Industrial zones misinterpreting vibrations as machinery noise

Thus, “low reporting” may reflect data silence, not seismic safety.

🎯 Final Thoughts: Reading Between the Lines—and the Faults

This minor earthquake offers major insights:

  1. A small rupture can trigger disproportionate concern in high-density zones
  2. Structural and geological irregularities can override distance as a predictor
  3. Public participation in real-time seismic mapping is vital—but must be contextualized by social, demographic, and technological variables
  4. Previously quiet fault segments can “whisper warnings” through clustered microseismicity





Comments

Post a Comment