5 Yıl Önce Ne Demiştik? Deprem Söyleşisine Bilimsel Bir Bakış
🗓️ Yayın Tarihi: 1 Temmuz 2025
🎧 TRT 1 Radyo Günebakan Programı – 1 Temmuz 2020 Söyleşi Referansı
📌 YouTube Videosu – Söyleşiyi İzlemek İçin Tıklayın
🔹 1. Giriş
1 Temmuz 2020’de TRT Radyo’da gerçekleştirilen söyleşimizde, Türkiye’nin deprem gerçeğini yalnızca bir afet değil, aynı zamanda mühendislik, planlama ve toplumsal bilinç ekseninde çok katmanlı bir sorun alanı olarak değerlendirmiştik. Üzerinden geçen 5 yıl, bu tespitlerin hangi ölçüde ciddiyetle ele alındığını görme şansı sundu. Bu yazı, o söyleşiye teknik ve güncel bir çerçeveden yeniden bakma çağrısıdır.
🔹 2. Temel Kavramlar
Zemin Sınıfı: Yapının yer aldığı zeminin sismik dalga hızlarına göre sınıflandırılmasıdır. ZA'dan ZE'ye doğru gidildikçe zemin “daha zayıf” hâle gelir [1].
Yapı Sağlığı İzleme Sistemi: Binalara yerleştirilen sensörlerle, deprem öncesi–sonrası yapı davranışının takip edilmesini sağlayan mühendislik sistemleridir [2].
Jeofizik Zemin Sağlığı: Zemin titreşim özelliklerinin, çevresel etkilere bağlı olarak zaman içinde değişimini izlemeye yarayan uzun süreli ölçüm sistemidir [3].
🔹 3. Uygulamalar
3.3 Zemin Sınıfı – Spektral Etki Karşılaştırması
| Zemin Sınıfı | NEHRP (Vs30, m/s) | Eurocode 8 | Spektral Etki |
|---|---|---|---|
| A | >1500 | A | Düşük |
| C | 360–760 | C | Orta |
| E | <180 | D–E | Yüksek |
Bu tablo, NEHRP ve Eurocode 8 zemin sınıflandırmalarının mühendislik tasarım üzerindeki etkilerini karşılaştırmalı biçimde göstermektedir.
🔹 4. Özet
- 5 yıl önce vurguladığımız teknik önermelerin çoğu bugün hâlâ uygulanma aşamasında.
- Marmara senaryosu, mühendislik planlamasında rehber alınmalıdır.
- Zemin sınıfı bilgisi, hem kişisel kararlar (konut alımı) hem de kurumsal süreçlerde (imar planlaması) belirleyici olmalıdır.
- Sensör temelli izleme sistemleri, afet sonrası müdahale hızını doğrudan etkilemektedir.
📌 Ek Not
🔁 NOT: Bu söyleşi ilk kez 1 Temmuz 2020 tarihinde TRT 1 Radyo’nun Günebakan programında yayınlanmıştır.
🎧 Söyleşiyi YouTube üzerinden izleyin
🕰️ “5 yıl önce ne söylediysek, bugün daha da yüksek sesle tekrarlamak zorundayız.”
📚 Kaynakça (The Leading Edge Formatı)
- Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180318M1-2.htm
- Spencer, B. F., & Nagayama, T. (2006). Smart sensing technology: Opportunities and challenges. Structural Control and Health Monitoring, 13(1), 335–341.
- Pitilakis, K., Riga, E., & Anastasiadis, A. (2013). Design response spectra and soil classification for seismic code provisions: An overview. Bulletin of Earthquake Engineering, 11(5), 1555–1580.
- Ambraseys, N. N., & Jackson, J. A. (2000). Seismicity of the Sea of Marmara (Turkey) since 1500. Geophysical Journal International, 141(3), 1–27.
- Rosenblueth, E., & Meli, R. (1986). The 1985 Mexico Earthquake: Causes and Effects in Mexico City. Concrete International, 8(5), 23–34.
- McCully, R., Koulouri, I., Lubkowski, Z., & Pappin, J. (2003). Comparison of Eurocode 8 site class amplification factors with non-linear site response analysis. Proceedings of the EAEE Conference. https://eaee.org/Media/Default/2ECCES/2ecces_eaee/799.pdf
No comments:
Post a Comment