📺 Depremin Aydınlattığı Gerçekler: Riskin Hedefi Biziz — Bilimle Hazırlık Mümkün

Deprem Farkındalığı ve Hazırlığı

Deprem Farkındalığı ve HazırlığıEarthquake Awareness and Preparedness

Konuşma: Yedikule Anadolu Lisesi, 2016

Today's date and time is 10:14 PM +03 on Thursday, July 17, 2025

Akademik Essay / Academic Essay

Akademik Essay

Giriş / Introduction

TR: Depremlerden fayda üretmemiz gerekiyor. Evet, bu faydayı kullanmalıyız. Peki, deprem yokken ne olmuş? Deprem veya sismologlar yokken, dünyanın içini nasıl düşünüyorduk? Şöyle hayal edin: Böceklerle dolu, simsiyah bir yapı. Deprem ne kadar büyük bir olay, değil mi? Depremler, sadece yerin içindeki bilgileri değil, aynı zamanda enerji kaynaklarını görmemizi sağlıyor. 1903 yılında, 20. yüzyılın başında ilk depremler kaydedildi. Bu kayıtlarla birlikte, dünyanın içi hakkında bilgilerimiz yavaş yavaş gelişmeye başladı, çünkü sismoloji bilimi ortaya çıktı.

EN: We need to derive benefits from earthquakes. Yes, we should use this benefit. So, what happened when there were no earthquakes? When there were no seismologists, how did we imagine the Earth’s interior? Picture this: a pitch-black structure filled with insects. Earthquakes are a massive event, aren’t they? Earthquakes allow us to see not only the Earth’s internal information but also energy sources. In 1903, at the beginning of the 20th century, the first earthquakes were recorded. With these records, our knowledge of the Earth’s interior began to develop slowly, as the science of seismology emerged.

Yöntemler / Methods

TR: Deprem sismolojisi ile ne yapıyoruz? Deprem istasyonlarında olayları kaydetmeye başlıyoruz. Yani, sismoloji, ilk depremin kaydedildiği gün başladı. O gün, yerin içinde farklı tabakalar olduğunu fark ettik. 1903’te ‘çekirdek’ diye bir kavram yoktu. Ama bir çekirdek vardı, üstünde manto, litosfer vardı. Depremler olmaya devam ettikçe, dünyanın merkezini daha iyi anlamaya başladık. 1973’e gelindiğinde, yerin içini görebiliyorduk: iç çekirdek, dış çekirdek, manto, litosfer ve kabuk. Artık bunları görselleştirebiliyoruz.

EN: What do we do with earthquake seismology? We start recording events at seismic stations. In other words, seismology began the day the first earthquake was recorded. That day, we realized there were different layers inside the Earth. In 1903, the concept of a ‘core’ didn’t exist. But there was a core, with the mantle and lithosphere above it. As earthquakes continued, we began to better understand the Earth’s center. By 1973, we could visualize the Earth’s interior: inner core, outer core, mantle, lithosphere, and crust. Now, we can visualize these layers.

Bulgular / Results

TR: 1999’daki görüntülerle daha fazla detay ortaya çıktı. Kırmızı bölgeler sıcak alanları, mavi bölgeler ise soğuk alanları gösteriyor. Günümüzde, yerin içindeki soğumuş ve ısınmış bölgeleri tespit edebiliyoruz. Bu önemli, çünkü ısınmış bölgeler bir enerji kaynağıdır. Türkiye, özellikle Batı Anadolu, Avrupa’da en sıcak bölgelerden biri olduğu için jeotermal enerji potansiyeli açısından çok zengin bir ülke. Depremler, sadece yerin içindeki bilgileri değil, aynı zamanda ülkemizi zenginleştirecek enerji kaynaklarını görmemizi sağlıyor. Deprem bize dost, ama depreme hazır olmamız şartıyla.

EN: With the 1999 images, more details emerged. Red areas indicate hot zones, while blue areas show cold zones. Today, we can detect cooled and heated regions inside the Earth. This is important because heated regions are an energy source. Turkey, especially Western Anatolia, is one of Europe’s hottest regions, making it rich in geothermal energy potential. Earthquakes allow us to see not only the Earth’s internal information but also energy sources that can enrich our country. Earthquakes are our friends, but only if we are prepared for them.

Tartışma / Discussion

TR: Tehlike nedir? Bizim için tehlike büyük bir depremdir. Türkiye’de böyle bir tehlike var mı? İngiltere’de büyük depremler nadir olduğu için orada böyle bir tehlike yok, ama Türkiye’de Kuzey Anadolu Fayı ve Doğu Anadolu Fayı var. Bunlar tehlike kaynaklarıdır. Örneğin, Marmara Denizi’nden geçen fay hattı tehlikeler üretebilir, yani depremler yaratabilir. Riskten bahsettiğimizde, etkilenme durumunu kastediyoruz. Eğer bu okul depremden etkileniyorsa, bu okulda risk var demektir. Depremde hasar görmüyorsa, risk yok demektir. İstanbul’da sismik risk azaltma projesi var, İstanbul Valiliği’ne bağlı çalışıyor. İstanbul’daki okulların ve hastanelerin hemen hemen hepsi güçlendirildi. Ne yaptılar? Etkilenmeyi azalttılar, depremin etki gücünü sıfıra yaklaştırdılar.

EN: What is a hazard? For us, a hazard is a major earthquake. Is there such a hazard in Turkey? In England, large earthquakes are rare, so there is no such hazard, but in Turkey, we have the North Anatolian Fault and the East Anatolian Fault. These are sources of hazard. For example, the fault line passing through the Marmara Sea can produce hazards, meaning it can cause earthquakes. When we talk about risk, we mean the degree of impact. If this school is affected by an earthquake, it means there is risk at this school. If it sustains no damage, there is no risk. In Istanbul, there is a seismic risk reduction project under the Istanbul Governorate. Almost all schools and hospitals in Istanbul have been strengthened. What did they do? They reduced the impact, bringing the earthquake’s effect close to zero.

Sonuç / Conclusion

TR: Deprem kaçınılmaz, ama hazırlıkla kontrol edilebilir. 2016 Yedikule konuşması ve liselerde verilen diğer konuşmalar, eğitimi, sağlam binaları ve zemin analizini vurguladı. Türkiye, bu stratejileri benimseyerek kayıpları en aza indirebilir. Deprem ciddi bir konu, ciddiye alırsanız riski azaltırsınız. Kaçacak delik aramamak için bu tür eğitimleri kaçırmayın.

EN: Earthquakes are inevitable, but controllable with preparation. The 2016 Yedikule talk and other talks given in high schools emphasized education, resilient buildings, and soil analysis. Turkey can minimize losses by adopting these strategies. Earthquakes are a serious matter; take them seriously to reduce risk. Don’t miss such educational opportunities to avoid looking for a place to hide.

Kaynakça / References

TR: Aşağıdaki kaynaklar, APA 7 formatına uygun olarak listelenmiştir.

EN: The following references are listed in APA 7 format.

  • Öncel, Ali Osman. (2015, Ekim 15). Deprem riski ve hazırlık üzerine notlar. Ali Osman Öncül Blog. https://aliosmanoncel.blogspot.com/2015/10/deprem-riski-ve-hazirlik.html [Eski gönderilere yönlendirme: https://aliosmanoncel.blogspot.com/2016/01/deprem-farkindaligi.html]
  • Öncel, Ali Osman. (2016, Mart 10). Türkiye’de sismik tehlike analizi. Ali Osman Öncül Blog. https://aliosmanoncel.blogspot.com/2016/03/turkiyede-sismik-tehlike.html [Eski gönderilere yönlendirme: https://aliosmanoncel.blogspot.com/2015/12/sismik-risk.html]
  • Öncel, Ali Osman. (2024, Mayıs 10). Deprem farkındalığı. Ali Osman Öncül Blog. https://aliosmanoncel.blogspot.com/2024/05/deprem-farkndalk.html
  • Bensen, G. D., Ritzwoller, M. H., & Shapiro, N. M. (2007). Processing seismic ambient noise data to obtain reliable broadband surface wave dispersion measurements. Geophysical Journal International, 169(3), 1239–1260. https://doi.org/10.1111/j.1365-246X.2007.03374.x
  • Fan, W., & Shearer, P. M. (2015). Detailed rupture imaging of the 25 April 2015 Nepal earthquake using teleseismic P waves. Geophysical Research Letters, 42(14), 5744–5752. https://doi.org/10.1002/2015GL064587
Deprem Risk Azaltma Adımları / Earthquake Risk Reduction Steps
Adım / Step Süre / Duration Açıklama / Description
Farkındalık Eğitimi / Awareness Training 1 Hafta / 1 Week Deprem tehlikesi ve riski hakkında eğitim.
Bina Güçlendirme / Building Reinforcement 1 Ay / 1 Month Okul ve hastane gibi yapıların güçlendirilmesi.
Zemin Analizi / Soil Analysis 2 Hafta / 2 Weeks Zemin türünün değerlendirilmesi (kaya vs. yumuşak).
Tatbikat / Drills 1 Gün / 1 Day Deprem anında davranış eğitimi.
Acil Durum Planı / Emergency Plan 2 Hafta / 2 Weeks Acil durum hazırlıklarının planlanması.

Depremlerden fayda üretmemiz gerekiyor. Evet, bu faydayı kullanmalıyız. Peki, deprem yokken ne olmuş? Deprem veya sismologlar yokken, dünyanın içini nasıl düşünüyorduk? Şöyle hayal edin: Böceklerle dolu, simsiyah bir yapı. Deprem ne kadar büyük bir olay, değil mi? Depremler, sadece yerin içindeki bilgileri değil, aynı zamanda enerji kaynaklarını görmemizi sağlıyor. 1903 yılında, 20. yüzyılın başında ilk depremler kaydedildi. Bu kayıtlarla birlikte, dünyanın içi hakkında bilgilerimiz yavaş yavaş gelişmeye başladı, çünkü sismoloji bilimi ortaya çıktı.

We need to derive benefits from earthquakes. Yes, we should use this benefit. So, what happened when there were no earthquakes? When there were no seismologists, how did we imagine the Earth’s interior? Picture this: a pitch-black structure filled with insects. Earthquakes are a massive event, aren’t they? Earthquakes allow us to see not only the Earth’s internal information but also energy sources. In 1903, at the beginning of the 20th century, the first earthquakes were recorded. With these records, our knowledge of the Earth’s interior began to develop slowly, as the science of seismology emerged.

Think Zone Soru: Deprem farkındalığı için ne yapıyorsunuz?

Think Zone Question: What are you doing for earthquake awareness?

Toplam Yorum Sayısı: 0

Deprem sismolojisi ile ne yapıyoruz? Deprem istasyonlarında olayları kaydetmeye başlıyoruz. Yani, sismoloji, ilk depremin kaydedildiği gün başladı. O gün, yerin içinde farklı tabakalar olduğunu fark ettik. 1903’te ‘çekirdek’ diye bir kavram yoktu. Ama bir çekirdek vardı, üstünde manto, litosfer vardı. Depremler olmaya devam ettikçe, dünyanın merkezini daha iyi anlamaya başladık. 1973’e gelindiğinde, yerin içini görebiliyorduk: iç çekirdek, dış çekirdek, manto, litosfer ve kabuk. Artık bunları görselleştirebiliyoruz. Depremleri inceledikçe, yerin içini anlatan bir kitap yazıyoruz. Her deprem bu kitaba bir katkı sağlıyor.

What do we do with earthquake seismology? We start recording events at seismic stations. In other words, seismology began the day the first earthquake was recorded. That day, we realized there were different layers inside the Earth. In 1903, the concept of a ‘core’ didn’t exist. But there was a core, with the mantle and lithosphere above it. As earthquakes continued, we began to better understand the Earth’s center. By 1973, we could visualize the Earth’s interior: inner core, outer core, mantle, lithosphere, and crust. Now, we can visualize these layers. As we study earthquakes, we are writing a book about the Earth’s interior. Each earthquake contributes to this book.

Şekil 2: Yerin İç Yapısı
Şekil 2: Yerin İç Yapısı.

Think Zone Soru: Depremler yerin içini nasıl aydınlatır?

Think Zone Question: How do earthquakes illuminate Earth’s interior?

Toplam Yorum Sayısı: 0

Tehlike nedir? Bizim için tehlike büyük bir depremdir. Türkiye’de böyle bir tehlike var mı? İngiltere’de büyük depremler nadir olduğu için orada böyle bir tehlike yok, ama Türkiye’de Kuzey Anadolu Fayı ve Doğu Anadolu Fayı var. Bunlar tehlike kaynaklarıdır. Örneğin, Marmara Denizi’nden geçen fay hattı tehlikeler üretebilir, yani depremler yaratabilir. Depremlerin yerini değiştirebilir miyiz? Fayın yerini değiştirelim diye bir meclis kararı alınması gibi komik öneriler oluyor, ama bu imkânsız. Kuzey Anadolu Fayı 3 milyon yıldır aktif.

What is a hazard? For us, a hazard is a major earthquake. Is there such a hazard in Turkey? In England, large earthquakes don’t occur, but in Turkey, we have the North Anatolian Fault and the East Anatolian Fault. These are sources of hazard. For example, the fault line passing through the Marmara Sea can produce hazards, meaning it can cause earthquakes. Can we change the location of earthquakes? Suggestions like passing a parliamentary decision to move the fault are amusing, but impossible. The North Anatolian Fault has been active for 3 million years.

Şekil 3: Türkiye Fay Hatları
Şekil 3: Türkiye Fay Hatları.

Think Zone Soru: Bölgenizdeki fay hatlarını biliyor musunuz?

Think Zone Question: Do you know the fault lines in your region?

Toplam Yorum Sayısı: 0

Riskten bahsettiğimizde, etkilenme durumunu kastediyoruz. Eğer bu okul depremden etkileniyorsa, bu okulda risk var demektir. Depremde hasar görmüyorsa, risk yok demektir. Örneğin, İzmit Depremi’nden sonra hasar alan yerler riskli alanlar, hasar almayan yerler ise riski düşük alanlar olarak kabul edilir. Bu etkilenmeyi nasıl azaltabiliriz? İstanbul’da sismik risk azaltma projesi var, İstanbul Valiliği’ne bağlı çalışıyor. İstanbul’daki okulların ve hastanelerin hemen hemen hepsi güçlendirildi. Ne yaptılar? Etkilenmeyi azalttılar, depremin etki gücünü sıfıra yaklaştırdılar. Bunu nasıl yaptılar? Maliyetle, parayla. Etkilenme azalınca hasar da azalıyor. Yani riski azaltabiliyoruz, ama tehlikeyi ortadan kaldıramıyoruz.

When we talk about risk, we mean the degree of impact. If this school is affected by an earthquake, it means there is risk at this school. If it sustains no damage, there is no risk. For example, after the Izmit Earthquake, areas that sustained damage are risky areas, while those without damage are low-risk areas. How can we reduce this impact? In Istanbul, there is a seismic risk reduction project under the Istanbul Governorate. Almost all schools and hospitals in Istanbul have been strengthened. What did they do? They reduced the impact, bringing the earthquake’s effect close to zero. How did they do this? With cost, with money. When the impact decreases, so does the damage. So, we can reduce risk, but we cannot eliminate the hazard.

Şekil 4: Zemin Analizi
Şekil 4: Zemin Analizi.

Think Zone Soru: Yedikule’nin zeminini kontrol ettiniz mi?

Think Zone Question: Have you checked Yedikule’s soil?

Toplam Yorum Sayısı: 0

Üniversitemizde afet kültürü dersi var, Türkiye’de tek. Liselerde de deprem kültürü dersi konulursa, bu tür sorular sorulabilir. İstanbul’da depremleri konuştuk, depremin gücünü artıran faktörleri tartıştık. İngiltere’de büyük depremler olmuyor, ama okullar depremleri kaydediyor. Türkiye’de ise büyük depremler bekleniyor, ama okullar kaydetmiyor. Bu çelişkiyi anlatmak kolay değil. Dünyada “earthquake drill” denen tatbikatlar bir dakika sürüyor. Deprem anında ne yapacağınızı bilmelisiniz: tutun, kafanızı koruyun. Yedikule Anadolu Lisesi’nde bir tatbikat yaptık, geçmiş olsun.

Our university has a disaster culture course, the only one in Turkey. If high schools also had an earthquake culture course, such questions could be asked. In Istanbul, we discussed earthquakes and the factors that increase their intensity. In England, large earthquakes don’t occur, but schools record them. In Turkey, however, large earthquakes are expected, but schools don’t record them. Explaining this contradiction is not easy. Worldwide, “earthquake drills” last one minute. You need to know what to do during an earthquake: hold on, protect your head. We conducted a drill at Yedikule High School, and it’s done.

Şekil 5: Deprem Tatbikatı
Şekil 5: Deprem Tatbikatı.

Think Zone Soru: Deprem tatbikatlarına katıldınız mı?

Think Zone Question: Have you participated in earthquake drills?

Toplam Yorum Sayısı: 0

Deprem ciddi bir konu, ciddiye alırsanız riski azaltırsınız. Kaçacak delik aramamak için bu tür eğitimleri kaçırmayın. Hocamıza teşekkür ediyoruz. Grup fotoğrafı çekelim. 2016’daki bu konuşma, en keyifli konuşmalarımdan biriydi. Yıllar geçti, büyük depremler oldu. 2016’daki uyarılarım dikkate alınsaydı, belki farklı sonuçlar olurdu. Tehlikenin kaynağına engel olamayız, ama hedefi (insan, çevre, şehirler) önlemlerle koruyabiliriz.

Earthquakes are a serious matter; take them seriously to reduce risk. Don’t miss such educational opportunities to avoid looking for a place to hide. We thank our teacher. Let’s take a group photo. This 2016 talk was one of my most enjoyable talks. Years have passed, and major earthquakes have occurred. If my 2016 warnings had been heeded, perhaps the outcomes would have been different. We cannot stop the source of the hazard, but we can protect the targets (people, environment, cities) with precautions.

Şekil 6: Deprem Hazırlığı
Şekil 6: Deprem Hazırlığı.

Think Zone Soru: Deprem hazırlığı için ne yapabilirsiniz?

Think Zone Question: What can you do for earthquake preparedness?

Toplam Yorum Sayısı: 0

Sosyal Medya Paylaşım Butonları / Social Media Share Buttons
Önerilen Videolar / Recommended Videos

Aşağıdaki videolar, deprem farkındalığı ve hazırlık üzerine içerikler sunar:

  • Deprem Farkındalığı ve Hazırlık (2016) - Yedikule konuşması üzerine bir sunum.
  • Yedikule Anadolu Lisesi Kısa Konuşma Videoları (Content ID: c2ec6358a084fb97) - [Tam URL bekleniyor]
  • Yedikule Anadolu Lisesi Kısa Konuşma Videoları (Content ID: bc37dd6b598d488e) - [Tam URL bekleniyor]
  • Yedikule Anadolu Lisesi Kısa Konuşma Videoları (Content ID: 16e48a925dfea940) - [Tam URL bekleniyor]
  • Yedikule Anadolu Lisesi Kısa Konuşma Videoları (Content ID: c9c5379d7e9bba88) - [Tam URL bekleniyor]
  • Yedikule Anadolu Lisesi Kısa Konuşma Videoları (Content ID: 1918a9904f0e6d9d) - [Tam URL bekleniyor]
  • Yedikule Anadolu Lisesi Kısa Konuşma Videoları (Content ID: 919d680350f6aae0) - [Tam URL bekleniyor]
  • Yedikule Anadolu Lisesi Kısa Konuşma Videoları (Content ID: 6fb5be45e0ca2e24) - [Tam URL bekleniyor]
  • Yedikule Anadolu Lisesi Kısa Konuşma Videoları (Content ID: b6387cd8ace5e0bf) - [Tam URL bekleniyor]

Comments