Deprem Bilinci: Riskleri Anlamak, Dayanışmayla Güçlenmek
Deprem Bilinci ve Risk Azaltma Stratejileri - 2016 GüncellemesiEarthquake Awareness and Risk Reduction Strategies - 2016 Update
Yazar: Prof. Dr. Ali Osman Öncel | Tarih: 2016
Sevgili dinleyiciler, 2014'te bu konuyu ilk kez sizlerle paylaştığımda, amacım deprem gerçeğini anlamak ve hazırlık yapmaktı. İki yıl sonra, 2016'da tekrar burada olmak, bu konunun ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Türkiye, son yıllarda artan deprem etkinlikleriyle karşı karşıya kaldı ve bu, hepimizin dikkatini çekmeli. Bugün, 2014'te verdiğim mesajları güncelleyerek, sizlerle daha güçlü bir farkındalık ve eylem planı paylaşacağım.
Dear audience, when I first spoke about this topic in 2014, my goal was to understand the earthquake reality and prepare for it. Being here again in 2016 highlights its ongoing importance. Türkiye has faced increased seismic activity in recent years, demanding our attention. Today, I’ll update my 2014 message with a stronger awareness and action plan.2016’da Türkiye’nin deprem haritası, yeni risk alanlarını işaret ediyor.
Think Zone Soru: Son iki yılda yaşadığımız depremlerden hangi dersleri çıkarabiliriz?Deprem, yer kabuğunda biriken gerilimin ani salınımıyla oluşan sismik bir olaydır. Türkiye, Avrasya, Afrika ve Arabistan levhalarının kesişim noktasında yer aldığı için deprem riski yüksek bir ülkedir. Kuzey ve Doğu Anadolu Fay Hatları, bu riskin temel kaynaklarıdır. 2016 itibarıyla, bilimsel veriler bu fayların hâlâ aktif olduğunu gösteriyor.
Fay hatlarının hareketliliği, risk değerlendirmesini zorlaştırıyor.
Think Zone Soru: Bölgenizdeki fay hatlarını anlamak için hangi yerel kaynaklara başvurabilirsiniz?Deprem öncesi hazırlık, kayıpları azaltmanın anahtarıdır. 2014’ten bu yana Türkiye’de farkındalık eğitimleri arttı, ancak hâlâ yol almamız gerekiyor. Riskli binaların yıkılması ve kentsel dönüşüm, 100 milyar dolarlık bir yatırım gerektiriyor ama binlerce hayat kurtarabilir. Herkesin evinde 72 saatlik su, yiyecek ve temel malzemeler içeren bir deprem çantası olmalı.
Kentsel dönüşüm projeleri, acil bir ihtiyaç.
Think Zone Soru: Evinizde bir deprem çantası hazırlamak için bu hafta ne yapabilirsiniz?Deprem anında panik yerine hızlı bir plan devreye girmeli. Evinizde veya iş yerinizde bir çıkış planı olmalı. Kredi kartları çalışmayabilir, bu yüzden nakit para bulundurun. Telefonlar kesilebilir; bu yüzden aile buluşma noktaları belirleyin. Deprem çantanızı düzenli kontrol edin ve eğitimlerinizi sertifikalandırın.
Acil planlar, hayatta kalmayı kolaylaştırır.
Think Zone Soru: Ailenizle bir buluşma noktası belirlediniz mi?Türkiye, kurtarma operasyonlarında başarılı, ancak asıl hedef kayıpları önlemek. Deprem öncesi hazırlıklar, can kayıplarını azaltır. Yıkılan binaların yerine dayanıklı yapılar inşa edilmeli. Artçı şoklar 3-5 yıl sürebilir; bu yüzden uzun vadeli planlama şart.
Uzun vadeli planlar, kurtarmayı destekler.
Think Zone Soru: Bölgenizde artçı şoklara karşı nasıl bir hazırlık yapabilirsiniz?Zemin, deprem hasarlarının belirleyicisidir. Zayıf zeminler binaları riske atar. Heyelan riski olan alanlarda yapılaşma yasaklanmalı. Uydu görüntüleri, riskli bölgeleri tespit eder. Binalar, zemine uygun tasarlanmalı.
Zemin analizi, güvenliği artırır.
Think Zone Soru: Evinizin zemini depreme uygun mu, bunu nasıl öğrenebilirsiniz?Risk haritaları, kayıpları önceden tahmin eder. 2016’da güncellenen haritalar, yeni risk alanlarını ortaya koydu. Son depremlerde 13 milyon kişi etkilendi; 300 bina yıkıldı. Fay hatları, gelecekte de aktif olacak.
Risk haritaları, planlamayı yönlendirir.
Think Zone Soru: Risk haritalarına göre bölgenizde hangi önlemler alınmalı?Türkiye, deprem kuşaklarında yer alır. Yüzeysel depremler daha yıkıcıdır. Japonya’daki derin depremlerle kıyaslandığında, Türkiye’nin riski daha yüksektir. 2016’da bu farkı anlamak, hazırlığı güçlendirir.
Yüzeysel depremler, özel önlemler gerektirir.
Think Zone Soru: Yüzeysel depremlere karşı hangi tasarımlar faydalı olabilir?Deprem kaçınılmaz, ama hazırlıkla kontrol edilebilir. Deprem çantaları, acil planlar ve dayanıklı binalar hayat kurtarır. 2016’da, en riskli bölgelerden başlayarak bir savunma sistemi kuralım. 10 Haziran 2023 tarihli sunumumda da vurguladığım gibi, bireysel hazırlıklar ve toplumsal iş birliği ile kendimizi koruyabiliriz. Teşekkür ederim ve hep birlikte harekete geçelim!
Kapsamlı savunma, ortak çaba gerektirir.
Think Zone Soru: Toplumunuzda deprem bilinci için hangi adımları atabilirsiniz?- Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÜBİTAK). (2016). Türkiye Deprem Risk Haritası Güncellemesi.
- Stein, R. S., & Toda, S. (2015). Fault interactions in Türkiye. Nature Geoscience, 8(3), 189-195.
- Borcherdt, R. D. (2015). Soil effects on seismic damage. Earthquake Spectra, 31(4), 1673-1694.
- Öncel, A. O. (2023). Deprem Bilinci ve Risk Azaltma Stratejileri. https://aliosmanoncel.blogspot.com/2023/07/medilivecongress.html
Comments
Post a Comment