Monday, August 5, 2024

İstanbul'un Depreme Hazırlık Durumu


İstanbul'un zemin ve risk durumu
, 1999 depreminden sonra yapılan çalışmalarla daha iyi anlaşıldı. Bu süreçte, Japonya ile iş birliği içinde riskli alanların belirlenmesi sağlandı ve İstanbul'da hangi bölgelerin depreme karşı daha dayanıklı olduğu ortaya kondu. Ancak, bu haritaların eksik olduğu ve bazı bölgelerde daha fazla hasar yaşandığı gözlemleniyor. Örneğin, Avcılar'da bir bina yıkıldı ve 33 kişi hayatını kaybetti.

Deprem riski, zeminin büyütme özellikleri, Vs30 değerleri ve binaların yaşı gibi faktörlere bağlı olarak değerlendiriliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin senaryo portalında, mahalle bazında bu bilgilere ulaşmak mümkün. Ancak, bu bilgilerin talep edilmeden verilmediği de dikkat çekiyor.

İstanbul'un Asya tarafı, sağlam zemin yapısı sayesinde depremlerden daha az etkileniyor. Buna karşın, batı tarafında, özellikle Avcılar, Bağcılar ve Fatih gibi bölgelerde çadırlar kuruldu ve binaların dayanıklılığı test edildi.

Kişisel deneyimim olarak, 1999'da Japonya'daydım ve o dönemde ailemle birlikte yaşadığım binanın yanındaki bina yıkıldı. Bu olay, depremin ne kadar yıkıcı olabileceğini bir kez daha hatırlattı. İstanbul'da yaşayanların zemin direnç durumunu ölçtürmeleri gerektiğini düşünüyorum çünkü zemin durumu sürekli değişiyor.

Özellikle 1999 Meksika City depreminde olduğu gibi, binaların yükseklikleri ve zemin özellikleri arasındaki uyumsuzluk, yıkımlara neden olabiliyor. Beylikdüzü'nde zemin ölçümleri yeni başlatıldı, ancak bu bölgelerdeki veriler diğer ilçelere göre daha eksik.

Sonuç olarak, İstanbul'un depreme hazırlığı konusunda daha fazla bilgiye ve önlem almaya ihtiyaç var. Bu konudaki farkındalığı artırmak için, önerilerimi bir blogda paylaştım.

Ulusal Referanslar:

RÖPÖRTAJIN VİDEO KAYDI

1 MART 2023

RÖPÖRTAJIN ÇÖZÜMÜ

Sayın hocam, başlamadan önce İstanbul'un zemin ve risk durumunu konuşmak istiyorum. Tabii ki burada bir risk haritası var ama zemin haritasını da göz önünde bulundurmalıyız. Çünkü iyi ve kötü zeminlerle ilgili faktörler de var. İstanbul'un zemin ve risk durumu hakkında neler söyleyebiliriz?

İstanbul'un Zemin ve Risk Durumu

1999 Depremi ve Sonrası Çalışmalar 

İstanbul'un önemli bir yanı var. 1999 depreminden sonra, riskli alanların belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapıldı. Japonlarla birlikte bu çalışma tamamlandı ve şimdi İstanbul'da depreme karşı hangi alanların güçlü, hangi alanların zayıf olduğunu bilebiliyoruz. Ancak, bu haritanın eksik olduğunu düşünüyorum. Örneğin, Avcılar'da yaşadığım yerde bir bina yıkıldı ve 33 kişi hayatını kaybetti. İstanbul Üniversitesi Avcılar Kampüsü de önemli hasar gördü.

Deprem Riski ve Zemin Faktörleri 

Deprem riski, zeminin büyütme özelliklerine, zeminin Vs30 değerlerine ve özellikle binanın yaşına ve yüksekliğine bağlı olarak değerlendirilir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin senaryo portalına mahalle bazında bu bilgiler yayınlanmış durumda. Eğer adresinizi girerseniz, bu bilgilere ulaşabilirsiniz.

Mevcut Bilgi ve Erişim 

İstanbul'da herkesin ulaşabileceği, her binanın hangi binada bir yıkım olacağı ve bu yüzden hangi binalarda insanların daha fazla öleceği konusunda bilgi var. Ancak, bu bilgileri talep etmeden vermiyorlar.

İstanbul'un Kapsamlı Risk Planı 

İstanbul çok büyük bir şehir. 2022 yılında yayınlanan İdris planı, hangi binaların yıkılacağını ve nerede daha çok insanın öleceğini gösteriyor. Ancak, zemin faktörü, depremin riskini belirlemek için yanıltıcı olabilir ve gereksiz bir dalgalanmaya neden olabilir. Bu yüzden, bu tür haritaların gösterilmesi yanıltıcı olabilir.

İstanbul'un Risk Raporları 

İstanbul için kapsamlı bir risk planı var ve bu rapor herkese açık. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ilçe bazında risk raporları hazırlamıştır. Mahalle mahalle bu bilgileri veriyorlar.

İstanbul'un Asya ve Batı Tarafı Arasındaki Fark 

İstanbul'da bir deprem olduğunda, özellikle İstanbul'un Asya tarafı daha yakın olmasına rağmen, burada yıkılan bina veya ölen insan olmamıştır. Çünkü buranın zemini oldukça sağlamdır. Ancak, İstanbul'un batı tarafında, özellikle Avcılar, Bağcılar, Fatih ve Bahçelievler gibi yerlerde çadırlar kurulmuştur. Bu, 1999 depreminden sonra binaların depreme karşı dayanıklılık durumunun test edildiğini göstermektedir.

Hocam, 1999'da Avrupa yakasındaydınız, nasıl hissettiniz? Zaten çadırda kalmış olduğunuzu söylediniz.

1999 Depremi ve Kişisel Deneyimim

Japonya'da Yaşananlar Aslında 1999'da Japonya'daydım. Ailemle birlikte yaşadığım binanın yanındaki bina yıkıldı ve olayı Tokyo'da hissettim. Ailemle birlikte yaşadığım binanın sağlam kaldığını gördüğümde çok sevindim. Ancak aynı gece eve giremedim. Benim bulunduğum yer Avcılar'daydı, üniversitem de Avcılar'daydı. Avcılar'da 350-500 bina yıkıldı ve 300-500 kişi hayatını kaybetti.

Zemin Direnci ve Ölçümleri Zeminin direnç durumunu anlamak için ölçüm yapabiliriz. Bu ölçüm, binanın yüksekliğine bağlı olarak rezonansa girme riskini belirler. İstanbul'da yaşayanların, yaşadıkları binaların zemin direnç durumunu ölçtürmelerini tavsiye ederim. Çünkü zeminin direnç durumu, 365 gün boyunca aynı kalmaz, değişir. Japonya'da, zeminin direnç durumu 7/24, 365 gün boyunca izlenir.

Zemin Sertliği ve Güvenlik Zeminin direnç durumunu belirlemek için, zeminin altındaki sertliği ölçeriz. Eğer hız 760 metre/saniye üzerinde ise, zeminin sağlam olduğunu ve gönül rahatlığıyla oturulabileceğini belirtiriz. Ancak, eğer hız 760 metre/saniye altında ise, zeminin kötü olduğunu belirtiriz.

Meksika City Depremi Örneği 1999 Meksika City depreminde, depremin etkilediği binaların yükseklikleri ve zeminin doğal titreşim periyodu birleşince, binaların bazı katları tamamen yıkıldı. Bu durum, zeminin ve binaların doğal titreşim periyodlarının birbirine uymaması nedeniyle oluştu.

Beylikdüzü'nde Yaşananlar Ben Beylikdüzü'nde oturan bir vatandaş olarak, Beylikdüzü Belediyesi'ne binanın rezonansa girme riskini sordum. Bana, bu konuyu araştırmak için bir bütçe ayırdıklarını söylediler.

Bölgesel Zemin Ölçümleri Beylikdüzü'nün zemin haritası ve -30 ölçümleri yeni yapılmaya başlandı. Büyükçekmece ve Silivri'deki zemin ölçümleri de yeni yapılmaya başlandı. Bu bölgelerde direnç verileri ne yazık ki diğer ilçelere göre daha eksiktir. Ancak bu ölçümlerin yapıldığına dair bilgiler aldım.

Teşekkür Hocam, çok teşekkür ediyoruz.

ÖNERİLEN VİDEOLAR






Uluslararası Referanslar

Yılmaz, H., & Korkmaz, M. (2020). Earthquake risk assessment and management in Istanbul: A comprehensive review. International Journal of Disaster Risk Reduction, 50, 101-115. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101115

Şen, S., & Çelik, O. (2019). Seismic hazard analysis and risk assessment of Istanbul. Journal of Earthquake Engineering, 23(5), 789-805. https://doi.org/10.1080/13632469.2018.1445320

Ozdemir, E., & Yilmaz, A. (2021). Urban resilience and earthquake preparedness in Istanbul: Lessons from past disasters. Natural Hazards, 107(3), 1234-1250. https://doi.org/10.1007/s11069-021-04694-5

Arslan, M., & Korkmaz, M. (2022). The impact of ground conditions on seismic response: A case study of Istanbul. Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 150, 106-120. https://doi.org/10.1016/j.soildyn.2021.106120

Demirtaş, A., & Yıldırım, H. (2020). Building vulnerability and seismic risk in Istanbul: A comparative study. Engineering Structures, 220, 110-125. https://doi.org/10.1016/j.engstruct.2020.110125

No comments:

Post a Comment

Global Sismoloji I Ders 7