Sessiz Sarsıntılar, Gürültülü Söylemler | Quiet Tremors, Loud Narratives

🌍 Sessiz Sarsıntılar, Gürültülü Söylemler
Quiet Tremors, Loud Narratives

Yer kabuğu bazen bağırmaz, fısıldar. Almanya’nın doğusundaki Vogtland bölgesinde gözlenen mikrodeprem sürüleri, bu fısıltının bilimsel karşılığıdır. 2025 yılında yayımlanan “Das große Zittern” başlıklı haber, bu olgunun hem teknik hem toplumsal boyutunu görünür kılmıştır. GFZ’nin 2024 açıklamalarına göre, bu bölgede yüzlerce deprem kaydedilmiş, 400 metrelik sondajlara yerleştirilen aletlerle sıvı basınç ilişkisi incelenmiştir (Hainzl et al., 2024, Journal of Seismology).

Almanya’da deprem riski Türkiye’ye kıyasla çok düşüktür. Son yüzyılda kaydedilen en büyük depremler 5.5 büyüklüğünü geçmemiştir. Buna rağmen ülke, önleyici altyapı yatırımlarını sürdürmektedir. Bu yaklaşım, düşük riske rağmen bilimsel temelli hazırlığın önemini vurgulamaktadır.

The Earth’s crust does not always shout, sometimes it whispers. The Vogtland region in eastern Germany is known for microearthquake swarms, which represent this whisper in scientific terms. The article “Das große Zittern” published in 2025 highlighted both the technical and societal aspects of this phenomenon. According to GFZ’s 2024 statements, hundreds of earthquakes were recorded in this region, and instruments placed in 400-meter boreholes examined the link between fluid pressure and seismic activity (Hainzl et al., 2024, Journal of Seismology).

Compared to Turkey, the earthquake risk in Germany is very low. The largest earthquakes recorded in the last century have not exceeded magnitude 5.5. Nevertheless, the country continues its preventive infrastructure investments. This approach emphasizes the importance of science-based preparedness despite low seismic risk.

🤔 Düşünme Alanı: Eğer Almanya gibi düşük riskli bölgelerde bile böylesine disiplinli altyapı ve bilimsel izleme ağı kuruluyorsa, yüksek riskli ülkelerde risk algısı ile bilimsel yatırım arasındaki kopukluk uzun vadede toplumun güven, hazırlık kültürü ve direnç kapasitesini nasıl zayıflatır?
🤔 Think Zone: If even low-risk regions such as Germany establish such a disciplined infrastructure and scientific monitoring network, how could the gap between risk perception and scientific investment in high-risk countries gradually erode public trust, preparedness culture, and long-term resilience capacity?

Türkiye aynı dönemde 20’den fazla büyük deprem yaşamıştır. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri, bu hafızanın en yakın örneğidir. Büyük can kayıpları ve yıkımlar, haber dilini de şekillendirmiştir. Deprem haberleri çoğunlukla felaket çerçevesi ile, duygusal başlıklarla ve kriz sonrası odaklı verilmektedir (Vural et al., 2022, Yeni Medya).

Bir diğer sorun ise “deprem uzmanı” enflasyonudur. Medyada görünen birçok kişinin deprem bilimiyle doğrudan ilişkili akademik eğitimi bulunmamaktadır. Bu durum, bilimsel belirsizliğin yerine kesin öngörülerin öne çıkmasına neden olmaktadır. Oysa gerçek deprem bilimi disiplinlerarasıdır: jeofizik, jeoloji, inşaat mühendisliği, tarihsel sismisite bir arada çalışır (Bayrak et al., 2025, Bulletin of Earthquake Engineering).

Turkey, during the same period, experienced more than 20 major earthquakes. The February 6, 2023 Kahramanmaraş earthquakes are the most recent example of this memory. Massive loss of life and destruction shaped the news framing as well. Earthquake news is often presented within a disaster framework, with emotional headlines and a post-crisis focus (Vural et al., 2022, New Media).

Another issue is the inflation of so-called “earthquake experts.” Many individuals appearing in the media lack direct academic training in seismology. This results in scientific uncertainty being replaced with deterministic forecasts. Yet true earthquake science is interdisciplinary: geophysics, geology, civil engineering, and historical seismicity must work together (Bayrak et al., 2025, Bulletin of Earthquake Engineering).

🤔 Düşünme Alanı: Eğer medyada akademik temeli olmayan kişilerin görüşleri bilim insanlarının uyarılarının önüne geçerse, uzun vadede halkın bilimsel belirsizliklere tahammül kapasitesi ve kurumsal otoriteye duyduğu güven nasıl erozyona uğrar?
🤔 Think Zone: If media prioritizes the opinions of individuals without academic grounding over warnings by scientists, how might this undermine the public’s tolerance of scientific uncertainty and erode trust in institutional authority in the long run?
Ülke2025 Deprem/Altyapı BütçesiDeprem GeçmişiBeklenen RiskBilimsel İletişim
Almanya500 milyar €Büyük deprem yokDüşükKurumsal, disiplinli
Türkiye584 milyar ₺20 büyük depremYüksekMedya odaklı, parçalı
Country2025 Earthquake/Infrastructure BudgetEarthquake HistoryExpected RiskScientific Communication
Germany€500 billionNo major earthquakeLowInstitutional, disciplined
Turkey₺584 billion20 major earthquakesHighMedia-driven, fragmented
🤔 Düşünme Alanı: Eğer düşük riskli Almanya’da bile altyapı fonları milyarlarca euro iken, yüksek riskli Türkiye’de kaynakların çoğu yalnızca afet sonrası rehabilitasyona ayrılırsa, bu durum toplumun geleceğe dair güvenini ve afet öncesi yatırım kültürünü nasıl dönüştürür?
🤔 Think Zone: If Germany, despite being a low-risk country, allocates billions of euros to infrastructure, while high-risk Turkey directs most resources only to post-disaster rehabilitation, how would this reshape societal trust in the future and weaken a culture of pre-disaster investment?

Türkiye’de halkın bilime güvenini yeniden tesis etmek için şu adımlar kritik:

  • “Deprem uzmanı” etiketi, akademik geçmiş ve disiplinle sınırlandırılmalı.
  • Medya, olasılıksal açıklamaları desteklemeli.
  • Kurumsal bilim insanları, sadeleştirilmiş ama referanslı açıklamalar yapmalı.
  • Projeler, yalnızca inşaat değil bilimsel izleme altyapısını da kapsamalı.

To restore public trust in science in Turkey, the following steps are critical:

  • The “earthquake expert” label should be restricted to academic credentials and disciplines.
  • Media should support probabilistic explanations.
  • Institutional scientists should provide simplified yet referenced statements.
  • Projects should cover not only construction but also scientific monitoring infrastructure.
🤔 Düşünme Alanı: Eğer Türkiye’de bilimsel belirsizlik yerine kesin öngörüler ön planda tutulmaya devam ederse, halkın risk algısı ile mühendislik çözümleri arasındaki uçurum giderek büyürse, gelecekte hangi sosyal ve siyasal sonuçlarla yüzleşilebilir?
🤔 Think Zone: If Turkey continues to prioritize deterministic forecasts instead of scientific uncertainty, and the gap between public risk perception and engineering solutions keeps widening, what kind of social and political consequences could emerge in the future?

Bayrak, E., Çelebi, O., Kılıç, M., Özer, Ç., & Aydın, A. C. (2025). The strong ground motion and structural response analysis of 06 February 2023 Pazarcık and Elbistan earthquakes (Mw 7.7 and 7.6): A case study for Malatya-Türkiye, Eastern Anatolia. Bulletin of Earthquake Engineering, 23(1), 359–389.

Hainzl, S., et al. (2024). Fluid–fault interactions and swarm earthquake triggering in Vogtland. Journal of Seismology, 28(2), 233–251.

Sancı, D., & Çobaner Ardıç, A. (2024). Geleneksel ve yeni medyada kriz haberciliği: İzmir depremi haberleri üzerine karşılaştırmalı bir analiz. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 6(1), 51–79. https://doi.org/10.53281/kritik.1383013

Vural, A. M., Boztepe Taşkıran, H., Türkoğlu, S., Sarı, M., Maral, T., Keskin, R. K., ... & Ağca, M. E. (2022). İnternet gazetelerinde depremin haberleştirilmesi: Türkiye’nin en çok ziyaret edilen haber sitelerinde deprem içerikli haberlerin risk iletişimi bağlamında analizi. Yeni Medya, 13, 25–54. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1111441

© 2025 Deprem Bilimi ve Toplumsal Güven — Ali Osman Öncel

Comments