James Ma, dünyanın en zengin yatırımcılarından biri ve ilham verici bir düşünür. Bugün, Ma'nın "Maymun ve Para" benzetmesini inceleyeceğiz.
Benzetmede ne diyor?
Ma, bir maymunun önüne muz ve para koyduğumuzda, maymunun her zaman muzu seçeceğini söylüyor. Neden? Maymun, parayla daha fazla muz alabileceğini düşünemeyecek kadar zeki değil.
Ma, bu benzetmeyi insanlara uyarlıyor. Bir kişiye maaşlı bir iş veya ortaklaşa bir iş yapmayı önerdiğinizde, çoğu kişi maaşlı işi seçecektir. Neden? İnsanlar, ortaklaşa bir iş yapmanın (ticaret) maaşlı bir işten çok daha fazla kazanç sağlayabileceğini düşünemeyecek kadar zeki değil.
Ma'nın mesajı:
Kazanmak her zaman daha iyidir. Maaşlı bir iş sizi geçindirebilir, ancak ticaret size bir servet kazandırabilir. Ma, "Sabit maaş yarını kurtarır, fakat ticaret geleceği kurtarır!" diyor.
Peki, bu benzetme ne kadar doğru?
Benzetme, bazı açılardan doğru. Örneğin, insanlar genellikle somut ve anlık faydaları soyut ve gelecekteki faydalara tercih etme eğilimindedir. Bu nedenle, bir maymunun muzu paraya tercih etmesi mantıklıdır.
Ancak, benzetme bazı açılardan da eksik.
- Her zaman rasyonel davranmayız: Duygular, önyargılar ve diğer faktörlerden de etkileniriz.
- Ticaret her zaman daha fazla kazanç sağlamaz: Ticaret, başarısızlık riski de içeren bir süreçtir.
Ek Örnekler:
- Güncel Olaylara Bağlantı: Kripto para birimlerine yatırım yapmak, yüksek risk ve yüksek ödül içeren bir ticaret şeklidir. Birçok insan, hızlı para kazanma umuduyla kripto para birimlerine yatırım yapıyor, ancak bu her zaman mümkün olmuyor.
- Farklı Bakış Açısı: Bazı insanlar, maaşlı bir işin istikrarını ve güvenliğini tercih edebilir. Ticaret yapmak stresli ve yorucu olabilir ve herkes başarılı olamaz.
- Etik Boyutlar: Ticaret yaparken etik davranmak önemlidir. Aldatma, dolandırıcılık ve diğer etik dışı davranışlardan kaçınmak gerekir.
Başarılı Girişimcilik Hikayesi:
- Jack Ma: Alibaba Group'un kurucusu. Ma, öğretmenlikten ayrıldıktan sonra e-ticaret platformu Alibaba'yı kurdu. Alibaba, bugün dünyanın en büyük e-ticaret şirketlerinden biridir ve Ma'yı milyarder yaptı.
Başarısız Girişimcilik Hikayesi:
- Elizabeth Holmes: Theranos şirketinin kurucusu. Holmes, Theranos'un kan testlerini sadece birkaç damla kanla yapabileceğini iddia etti. Bu iddia sonradan yanlış çıktı ve Theranos iflas etti.
Babamın Hikayesi: Kendi hayatımdan bir örnek verecek olursam, babam da tıpkı Ma'nın benzetmesindeki maymun gibi bir seçim yapmak zorunda kaldı. Maaşlı bir işte çalışmaya devam mı edecekti, yoksa kendi işini kurmak için risk mi alacaktı?
Babam, kendi işini kurma hayalini her zaman besleyen bir girişimciydi. Yıllarca maaşlı bir işte çalıştıktan sonra, sonunda kendi ayakkabı imalatı işini kurdu. İlk başlarda işler yolunda gidiyordu. Babam, ürettiği ayakkabılarla birçok mağazaya satış yapmayı başardı.
Ancak bir gün, babama daha ucuza deri satabileceğini söyleyen bir adamla tanıştı. Babam, maliyetlerini düşürmek ve daha fazla kar elde etmek için bu adamla anlaşmaya karar verdi. Ne yazık ki, adamın sattığı deri vaat ettiği gibi kaliteli değildi. Babamın ürettiği ayakkabılar mağazalar tarafından iade edildi ve işler bozulmaya başladı.
Babam, bu zor durumdan kurtulmak için çok uğraştı, ancak nafile. Sonunda, iflas etmek zorunda kaldı. Yıllarca süren borç ödemelerinin ardından, ticaret hayali suya düştü.
Babamın hikayesi, Maymun ve Para benzetmesinin birçok yönünü somutlaştırıyor. Bir maymunun muzu paraya tercih etmesi gibi, babam da kısa vadeli kazanç vaadiyle uzun vadeli başarısını riske attı. Ayrıca, her zaman rasyonel davranmadığımızı ve önyargılarımızın ve duygularımızın da kararlarımızı etkileyebileceğini gösteriyor.
Babamın hikayesinin bize öğrettiği en önemli ders, ticaretin her zaman kolay olmadığıdır. Başarılı olmak için çok çalışmak, doğru kararlar vermek ve riskleri doğru yönetmek gerekir.
Sonuç olarak:
Ma'nın benzetmesi, insanların kazanç elde etme konusundaki davranışlarını anlamak için yararlı bir araçtır. Benzetme, bazı önemli noktaları vurgulamaktadır. Maaşlı bir iş, istikrar ve güvenlik sağlar. Ticaret ise, daha fazla risk ve ödül içerir.
Siz de tıpkı babam gibi kendi işinizi mi kurmayı düşünüyorsunuz? Eğer öyleyse, karar vermeden önce dikkatlice düşünmeniz gerekir. Ticaretin artıları ve eksileri nelerdir? Başarılı olmak için nelere ihtiyacınız var?
Hangi yolu seçmeniz gerektiği, sizin kişisel tercihlerinize ve risk alma toleransınıza bağlıdır.
