İstanbul Şişli İlçesi'nin Deprem Riski: Dünü ve Bugünü

Şişli'nin deprem riski hakkında 2013 yılında verdiğim röportajda, ilçenin karşı karşıya olduğu ciddi tehlikeleri ve bu tehlikelerin kaynaklarını ayrıntılı bir şekilde ele almıştım. O dönemden bu yana, Şişli'deki deprem riskini azaltmak için neler yapıldığını ve günümüzdeki durumu değerlendirmek istiyorum.

2013 Yılında Şişli'nin Deprem Riski

2013 yılında, Jeofizik Mühendisleri Odası Şişli Şube Başkanı olarak, Şişli'nin yüksek yapı ve alışveriş merkezleriyle dolu olmasına rağmen, bu yapıları denetleyecek bir "Yüksek Yapı Yönetmeliği"nin olmadığını ve belediyenin bu konuda eksikliklerini vurgulamıştım. Şişli Belediyesi'nde jeofizik mühendisi bile yoktu ve bu durum, binaların zemin etüdü ve sağlamlığı açısından büyük bir risk oluşturuyordu.

Binalara ruhsat ve oturma izni verirken, proje aşamasında zemin etüdünün bir jeofizik mühendisi tarafından denetlenmesi gerektiğini belirtmiştim. Ancak Şişli Belediyesi'nde 1 tane bile jeofizik mühendisi çalışmıyordu. Bu durum, olası bir depremde büyük kayıplara yol açabilecek ciddi bir sorundu.

Günümüzde Şişli'nin Deprem Riski

Aradan geçen yıllar içinde, Şişli'deki deprem riskini azaltmak için çeşitli çalışmalar yapılmış olsa da, halen ciddi tehditlerle karşı karşıyayız. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin "Olası Deprem Kayıp Tahminleri" kitapçığında belirtilen verilere göre, Şişli'nin deprem riski hala yüksek. Ancak bu riski azaltmak için atılan bazı adımlar var:

1. Yapısal Güçlendirme Çalışmaları: Şişli'deki binaların büyük bir kısmında yapısal güçlendirme çalışmaları yapılmış durumda. Bu çalışmalar, özellikle eski binaların dayanıklılığını artırmayı amaçlıyor.
2. Deprem Farkındalığı ve Eğitim: Halkın deprem farkındalığını artırmak için çeşitli eğitim programları düzenlenmiş. Bu programlar, olası bir deprem durumunda daha hazırlıklı olmamıza yardımcı olmayı hedefliyor.
3. Acil Durum Planları ve Tatbikatlar: Şişli Belediyesi, olası bir deprem durumunda hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edebilmek için acil durum planları hazırlamış ve düzenli olarak tatbikatlar yapmaktadır.

Şişli'nin Geleceği ve Deprem Riski Yönetimi

Günümüzde Şişli'de yapılan çalışmalar, ilçenin deprem riskini azaltmak için önemli adımlar atıldığını gösteriyor. Ancak, bu çalışmaların devam etmesi ve yeni önlemlerin alınması büyük önem taşıyor. Deprem riskinin tamamen ortadan kaldırılması mümkün olmasa da, etkilerini minimize etmek için yapılacak her türlü çalışma büyük önem taşıyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ilgili sayfasında Şişli'nin günümüzdeki deprem risk durumu hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

RÖPÖRTAJ - 25 MART 2013

TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Prof. Ali Osman Öncel, Şişli'deki yüksek yapı ve AVM’lerin artışına dikkat çekerek şu uyarıda bulundu: "Şişli yüksek yapı ve AVM’lerle doldu. Ancak belediyenin bu yapıları denetleyecek bir 'Yüksek Yapı Yönetmeliği' dahi yok. Standartları belirlenmeyen, yönetmeliği olmayan, ancak her geçen gün yüksek yapılarla dolan Şişli'de durum endişe vericidir."

Şişli Belediyesi'nde Jeofizik Mühendisi Bile Yok

Binalara ruhsat, oturma izni verirken, proje aşamasında o binanın zeminini mutlaka bir jeofizik mühendisinin denetlemesi gerekir. Ancak Şişli Belediyesi’nde 1 tane dahi jeofizik mühendisi çalıştırılmamaktadır. Jeofizik Mühendisleri Odası olarak, Başkan Sarıgül’e rica ettik. Ancak sonuç alamadık. Kadıköy Belediyesinde 6 tane jeofizik mühendisi çalıştırılıyor. Şişli Belediyesi’nde neden 1 tane bile jeofizik mühendisi çalıştırılmıyor? Düşündürücü bir durum! Şişli Belediyesi'nde yapı ruhsatlarına neye göre onay veriliyor? Bir tane bile jeofizik mühendisi olmayan kurumda, binanın zemin etüdünün uygunluğuna, binanın sağlamlığına kim karar veriyor? Şişli’de bu nedenle olabilecek her türlü olumsuz durumda sorumluluk bize değil, Şişli Belediye Başkanı'na aittir.

Kayseri'nin Deprem Güvenliği: Jeofizik Etütlerin Rolü

Jeofizik Etütlerin Önemi

Jeofizik etütler, binaların zemin ve temel durumunu ayrıntılı bir şekilde analiz ederek olası bir depremde meydana gelebilecek riskleri önceden belirlememize olanak tanır. Bu sayede binaların depreme karşı dayanıklılığı artırılarak can ve mal kayıplarının önüne geçilebilir.

17 Mart 2012 Öncesi Durum

2012 yılından önce Kayseri'de sadece 9 kat ve üzeri binalarda jeofizik etüt zorunluluğu vardı. Bu durum, 9 kattan az olan binaların depreme karşı daha az güvenli olduğu anlamına geliyordu.

Eğer Kat Sınırı Kalkmasaydı

Eğer 17 Mart 2012 sonrası kat sınırı kalkmasaydı ve jeofizik etütler sadece 9 kat ve üzeri binalarda zorunlu kalsaydı, Kahramanmaraş depremleri sonrası Kayseri'de şu durumlar yaşanabilirdi:

1. 9 kattan az olan binalarda daha fazla yıkım ve hasar olabilirdi.
2. Can ve mal kayıpları daha fazla olabilirdi.
3. Depremden etkilenen bina sayısı daha fazla olabilirdi.

2012 Sonrası Jeofizik Etüt Yönetmeliği

2012 yılından sonra yapılan düzenlemeyle birlikte, Kayseri'de jeofizik etütlerde kat sınırı kalktı. Bu değişiklik, tüm binaların jeofizik açıdan incelenmesini zorunlu hale getirdi. Bunun anlamı, 6 Şubat 2023'teki M7.8 Kahramanmaraş depremleri sonrasında afet bölgesi ilan edilen Kayseri'de, 2012 sonrası kat sınırı olmadan jeofizik etütlere göre yapılan binalar, 2012 öncesi sadece 9 kat ve üzeri binalarda yapılan jeofizik etütlere göre daha dirençlidir.

Gerçeklerin Işığında

17 Mart 2012'de Kayseri'de jeofizik etütlerin tüm binalarda kat sınırlaması olmadan zorunlu hale getirilmesi, şehrin depreme karşı korunmasında hayati önem taşıyan bir karardı. Bu karar, Kahramanmaraş depremleri sonrası Kayseri'de yaşanabilecek bir facianın önlenmesinde önemli rol oynadı.

Ancak unutulmamalıdır ki:

1. Jeofizik etüt tek başına yeterli değildir. Binaların depreme dayanıklı olması için tasarım, malzeme seçimi ve inşaat aşamalarında da gerekli önlemlerin alınması gerekir.
2. Kayseri'de hâlâ depreme karşı riskli birçok bina bulunmaktadır. Bu binaların tespit edilmesi ve gerekli güçlendirme çalışmalarının yapılması için acil adımlar atılmalıdır.
3. Deprem bilinci ve eğitimi toplumda yaygınlaştırılmalıdır. Deprem anında ne yapılacağının bilinmesi can kayıplarının önlenmesinde büyük önem taşır.

Sonuç

Kayseri'nin depreme karşı güvenli bir şehir olması için hep birlikte hareket etmeliyiz. Jeofizik etütlerin önemini kavramak, binaların depreme dayanıklılığını artırmak ve deprem bilincini yaygınlaştırmak için gereken adımları atmalıyız.

Depreme karşı güvenli bir gelecek için hep birlikte hareket edelim!

Not: Bu blog yazısı, bilimsel bir makale değildir. Deprem hakkında genel bir bakış açısı sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için lütfen güvenilir kaynaklara başvurunuz.

Deprem Analizinde Yeni Ufuklar: ISC Earthquake Toolbox ile Tanışın

Merhaba değerli okuyucularım ve sevgili öğrencilerim,

Bugün sizlere, sismoloji alanında devrim niteliğinde bir araç olan ISC Earthquake Toolbox hakkında bilgi vermek istiyorum. Bu araç seti, deprem verilerini analiz etmek ve yorumlamak için güçlü ve kullanıcı dostu bir platform sunuyor. Hem akademik araştırmalarınızda hem de pratik uygulamalarınızda büyük fayda sağlayacak bu araçla, deprem analizinde yeni bir boyuta adım atabilirsiniz.

ISC Earthquake Toolbox Nedir?

ISC Earthquake Toolbox, MATLAB Central üzerinde sunulan ve International Seismological Centre (ISC) tarafından sağlanan bir araç setidir. Bu toolbox, araştırmacıların ve mühendislerin deprem verilerini daha etkin bir şekilde analiz etmelerine ve anlamalarına yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Bu yazılım, Tom Garth tarafından geliştirilmiştir ve GitHub üzerinden erişilebilir: ISC Earthquake Toolbox.

MathWorks bloguna göre, ISC Earthquake Toolbox, sismik verilerin toplanması, işlenmesi ve görselleştirilmesi konusunda kapsamlı bir çözüm sunar. Toolbox, kullanıcıların verileri kolayca analiz etmelerini ve anlamalarını sağlamak amacıyla çeşitli fonksiyonlar ve araçlar içerir. (Kaynak: Introducing ISC Earthquake Toolbox)

Neden Önemli?

Deprem analizinde kullanılan veri setleri genellikle çok büyük ve karmaşıktır. Bu nedenle, verileri işlemek ve analiz etmek zaman alıcı ve zor olabilir. Ancak ISC Earthquake Toolbox, bu süreci hızlandırmak ve kolaylaştırmak için geliştirilmiştir. Bu araç seti, kullanıcıların deprem olaylarını daha hızlı ve doğru bir şekilde analiz etmelerine olanak tanır, bu da sismoloji araştırmalarının kalitesini artırır.

MathWorks blog yazısında Kostas Leptokaropoulos, ISC Earthquake Toolbox'ın sismologlar için veri yönetimi ve analizini nasıl kolaylaştırdığını anlatıyor. Onun deneyimine göre, bu toolbox sayesinde küresel deprem parametre verilerini yönetmek ve analiz etmek çok daha erişilebilir hale geliyor. (Kaynak: Introducing ISC Earthquake Toolbox)

ISC'nin resmi web sitesine göre, ISC Earthquake Toolbox, MATLAB ve Mapping Toolbox'ı kullanarak ISC Bulletin'deki deprem verilerine kolay erişim, filtreleme, karşılaştırma ve görselleştirme imkanı sağlar. Örneğin, Alaska/Aleutian alt dalma zonunda 2000-2020 yılları arasında tespit edilen 4.0'dan büyük depremleri gösteren bir özet harita oluşturabilirsiniz. (Kaynak: ISC Projects: MATLAB)

Araç Setinin Özellikleri

ISC Earthquake Toolbox, çeşitli analiz araçları ve fonksiyonları içerir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Deprem Katalogları: Deprem olaylarının listeleri ve bu olaylarla ilgili detaylı bilgiler.
• Veri Görselleştirme: Deprem verilerini grafiksel olarak temsil etme ve analiz etme yeteneği.
• Analiz Araçları: Deprem büyüklüğü, derinliği ve konumu gibi parametreleri analiz etme araçları.
• Zaman Serisi Analizi: Deprem olaylarının zaman içindeki dağılımını analiz etme.
• Sismik b-değerlerinin Hesaplanması: Deprem büyüklüğü-frekans ilişkilerini analiz etmek için kullanılır.
• Farklı Ajanslar Tarafından Bildirilen Konumların Değerlendirilmesi: Farklı kaynaklardan gelen verilerin karşılaştırılması ve değerlendirilmesi.

Toolbox, MATLAB ve Mapping Toolbox'ı kullanarak ISC Bulletin'deki deprem verilerine kolay erişim, filtreleme, karşılaştırma ve görselleştirme imkanı sağlar. Örneğin, Alaska/Aleutian alt dalma zonunda 2000-2020 yılları arasında tespit edilen 4.0'dan büyük depremleri gösteren bir özet harita oluşturabilirsiniz. (Kaynak: ISC Projects: MATLAB)

Daha fazla teknik detay ve kullanım bilgisi için MATLAB Central'daki ISC Earthquake Toolbox sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Kendi Deneyimlerim ve Öğrencilerim İçin Faydaları

Sismoloji profesörü olarak, bu tür araçların akademik ve pratik uygulamalarını çok önemsiyorum. Özellikle deprem riski yüksek bölgelerde yaşayan topluluklar için yaptığımız araştırmalarda, doğru ve hızlı veri analizi hayati önem taşır. ISC Earthquake Toolbox, bu bağlamda araştırmalarımızı destekleyen önemli bir araçtır. Öğrencilerimle bu aracı kullanarak yaptığımız projeler, hem onların hem de benim bu alandaki bilgi ve yeteneklerimizi geliştirmemize yardımcı oldu. Kostas Leptokaropoulos’un da belirttiği gibi, öğrenciler bu toolbox’ı kullanarak veri işleme süreçlerini daha kolay hale getirip araştırmalarının içeriğine ve sonuçlarına daha fazla odaklanabilirler. (Kaynak: Introducing ISC Earthquake Toolbox)

Bilim İnsanlarına Teşekkür

ISC Earthquake Toolbox'ın geliştirilmesinde emeği geçen Tom Garth'a ve International Seismological Centre (ISC) ekibine teşekkür etmek istiyorum. Bu araç, sismoloji alanında çalışan bizler için büyük bir kolaylık ve değer sağlıyor. Tom Garth'ın bu yazılımı için tam referans şu şekildedir:

Tom Garth (2024). ISC Earthquake Toolbox (https://github.com/tomgarth/ISC_Earthquake_Toolbox), GitHub. Retrieved June 10, 2024."

Sonuç

Deprem verilerini analiz etmek, doğru kararlar alabilmek ve afet yönetimi stratejileri geliştirebilmek için kritik öneme sahiptir. ISC Earthquake Toolbox, bu süreci daha etkili ve verimli hale getirerek sismoloji alanındaki çalışmalara büyük katkı sağlıyor. Siz de bu araç setini kullanarak kendi araştırmalarınızı ve analizlerinizi geliştirebilirsiniz.

Bu yazımı okuyarak ISC Earthquake Toolbox hakkında bilgi edindiğiniz için teşekkür ederim. Eğer bu konuda daha fazla bilgi almak isterseniz, MathWorks blogundaki ISC Earthquake Toolbox tanıtım yazısını ve ISC'nin resmi web sitesindeki ISC Projects: MATLAB sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Sevgi ve bilimle kalın,

İyi Araştırma Fikirlerinin Peşinde