Son depremler üzerine?

Son meydana gelen M4.2 depremi üzerine hazırladığım kısa değerlendirme notunu, @LastQuake/  @DepremDairesi üzerinden derledim. Makalenin tamamını blogger sayfamdan okuyabilirsiniz.

AFAD ve EMSC, deprem tehlike durumu ve deprem riski ile ilgili güncel veriler sunar. EMSC, vatandaşlardan bilgi toplayarak deprem riskiyle ilgili önemli verileri toplamaya çalışır. Son meydana gelen deprem verileri, 6 Şubat 2023 çifte büyük depremden günümüze meydana gelen M>3 büyüklüğündeki depremlerin yerini gösterir.

2018 Ulusal deprem tehlike verisine göre renklerin aynı olması, deprem tehlikesi açısından bölgede fark olmadığını gösterirken, EMSC vatandaş ihbar verileri risk tabanlı farklılıkların değişimini göstererek, depreme karşı savunma direnci farklı zemin ve yapıların yerini gösterir.

Malatya'ya doğru yönelmiş depremlerin uzaysal dağılımları, tespiti önceden yapılmamış bir diri kırık yapısının varlığını net bir şekilde gösterir. Bu nedenle, tehlike durumunun olasılıksal olarak tahmin edilmesi zor olabilir. Diri kırık yapısının varlığından kaynaklanan deprem tahminindeki hataları azaltmak için derin kuyu içi sismoloji verileri kullanılabilir. Böylece negatif depremler de takip edilerek veri eksikliği durumu ortadan kaldırılabilir. Ancak, tespiti yapılan kırık sisteminin daha detaylı incelenmesi de gereklidir.

Kırık Cam Teorisi nedir?

Genel olarak "Fixing Broken Windows" adlı çalışma, kriminoloji ve suçla mücadele alanında önemli bir teorik makale olarak bilinir. Çalışmanın yazarları George L. Kelling ve Catherine M. Coles, "kırık pencereler teorisi" olarak da bilinen bir kavramı ele almışlardır. Bu teori, suçun ve düzensizliğin yayılmasını önlemek için kentsel alanlarda görsel olarak bakım ve düzenin önemini vurgular. Eğer 6 yaşındaki bir çocuğa bu teoriyi açıklamamız gerekiyorsa, ona basitçe iki farklı örnekle şöyle anlatabiliriz:

Örnek 1: "Bu çalışma, bir evin veya binanın pencerelerinin kırık olduğunu düşünelim. Eğer bu kırık pencereler zamanla onarılmazsa, diğer insanlar da bu eve gelip pencereleri daha fazla kırabilir veya içeri girebilirler, çünkü kimse düzgün bir bakım yapılmadığını düşünür. İşte aynı durum bir mahalle veya şehir için de geçerli olabilir. Eğer bir mahallede düzen ve bakım konusunda dikkatli olmazsak, suçlu insanlar bu mahalleye gelip daha fazla düzensizlik ve suç işleyebilirler. Bu yüzden, mahallelerimizi güvenli tutmak için hepimizin birlikte düzeni ve bakımı koruması önemlidir."

Örnek 2:  "Bak, bu bir deney! Araştırmacılar, insanların nasıl davrandıklarını anlamak için bir oyun oynadılar. Bir odaya gittiler ve her şeyi düzenli ve temiz bıraktılar. Sonra başka bir odaya gittiler ve her şeyi dağınık ve dağınık bıraktılar. Şimdi burası önemli: İlk odada düzen olduğunda, diğer insanlar da düzenli davrandılar ve odada düzeni korudular. Ama ikinci odada dağınıklık olduğunda, diğer insanlar da daha dağınık davrandılar ve odadaki düzensizliği artırdılar. Yani, düzenli bir ortamda insanlar düzenli kalma eğilimindedir, ancak düzensiz bir ortamda insanlar daha düzensiz davranma eğilimindedir. Bu deney, insanların çevrelerine nasıl tepki verdiğini ve düzenin yayılmasının nasıl etkilendiğini anlamaya yardımcı oluyor."