17 Ağustos 1999 İzmit depremi, Türkiye'nin tarihindeki en büyük felaketlerden biri olarak kaydedilmiştir. Bu deprem, yalnızca fiziksel yapıları değil, aynı zamanda toplumsal ve bireysel psikolojiyi de derinden etkilemiştir. 24 yıl sonra, 6 Şubat 2023'te yaşanan depremler, bu travmanın izlerini yeniden gün yüzüne çıkarmıştır. Bu bağlamda, deprem sonrası toplumsal dayanışma, psikolojik destek hizmetleri ve yapı güvenliği konuları oldukça önem kazanmaktadır.
Depremin Psikolojik ve Sosyal Etkileri
İzmit depremi, 17.000 insanın hayatını kaybetmesine neden olmuş ve bu kayıplar, geride kalanlar üzerinde uzun süreli psikolojik etkiler bırakmıştır. Araştırmalar, büyük depremlerin ardından yaşanan travmanın, bireylerin ruh sağlığı üzerinde derin etkiler yarattığını göstermektedir (Brewin, 2014). Özellikle çocuklar, bu tür travmalardan daha fazla etkilenmekte ve uzun vadeli psikolojik sorunlar yaşayabilmektedir.
Deprem sonrası toplumsal dayanışma, insanların birbirine destek olma isteğini artırmış, ancak aynı zamanda kayıpların yasını tutma süreçlerini de zorlaştırmıştır. Toplumun genelinde, deprem korkusu ve endişesi yaygınlaşmış, bu durum bireylerin günlük yaşamlarını olumsuz etkilemiştir (Norris, Friedman, Watson, & Byrne, 2008).
Yapı Güvenliği ve Teknolojik Önlemler
Depremlerden sonra alınacak önlemler arasında yapı güvenliği büyük bir yer tutmaktadır. Sismik izolatör teknolojisi, binaların deprem sırasında daha az hasar görmesini sağlamakta ve bu sayede insanların psikolojik güvenliğini artırmaktadır. Türkiye'de, sismik izolatörlerin kullanımı zorunlu hale getirilmediği için bu teknoloji yeterince yaygınlaşmamıştır. Ancak, bu tür teknolojilerin kullanılması, deprem sonrası kayıpları azaltma potansiyeline sahiptir (Kramer, 1996).
Sonuç
17 Ağustos depremi, Türkiye'nin deprem gerçeğini ve bu gerçekliğin toplumsal psikoloji üzerindeki etkilerini gözler önüne sermektedir. Hem fiziksel hem de psikolojik açıdan hazırlıklı olmak, gelecekteki depremlerin etkilerini azaltmak için kritik öneme sahiptir. Toplumsal dayanışma ve yapı güvenliği konularında atılacak adımlar, sadece bireylerin değil, toplumun genel sağlığı için de hayati öneme sahiptir.
Referanslar
Brewin, C. R. (2014). The Psychology of Trauma. Cambridge University Press.
Kramer, S. L. (1996). Geotechnical Earthquake Engineering. Prentice Hall.
Norris, F. H., Friedman, M. J., Watson, P. J., & Byrne, C. M. (2008). 60,000 Disaster Victims Speak: Part I. An Overview of the Emerging Science of Disaster Mental Health. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 1(1), 3-24.
